Przekształcenie spółki a klauzula wykonalności

Odpowiedź prawnika: Przekształcenie spółki a klauzula wykonalności

W niniejszej sytuacji zastosowanie powinien znaleźć art. 788 § 1 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.), który stanowi: Jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Stronami postępowania egzekucyjnego są podmioty wymienione w tytule egzekucyjnym. Różne zdarzenia prawne powodują jednak konieczność wprowadzenia już do klauzuli wykonalności na miejsce osób wymienionych w tytule egzekucyjnym innych lub dodatkowych podmiotów. Zdarzenia te mogą występować w toku postępowania rozpoznawczego, a więc przed wydaniem tytułu egzekucyjnego, ale także po jego powstaniu (por. Pietrzkowski Henryk [w:] Pietrzkowski Henryk, Ereciński Tadeusz - Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część trzecia. Postępowanie egzekucyjne. Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie III) ss. 720). Tak więc, przytaczany przepis dotyczy sytuacji, gdy po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy, jeżeli tytułem jest orzeczenie sądu, nastąpiła zmiana wierzyciela lub dłużnika. Przepis ten obejmuje wszelkie wypadki następstw, a więc zależnych i niezależnych od woli stron, powstałych zarówno pod tytułem ogólnym, jak i szczególnym (por. Świeboda Zdzisław - Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część druga. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Warszawa 2004 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie III) ss. 472).

Warunkiem przejęcia praw i obowiązków, o których mowa w § 1 art. 788 k.p.c., jest wykazanie tego dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Faktu tego nie można wykazywać innymi dowodami. Przy braku wspomnianych dokumentów można jedynie wytoczyć powództwo o ustalenie przejścia uprawnienia lub obowiązku (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1951 r., I. Prez. 689/50, PiP 1952, nr 2). W postępowaniu prowadzonym w trybie art. 788 k.p.c. sąd bada tylko, czy nabywca jest nabywcą prawnym i czy nabycie nastąpiło już po powstaniu tytułu wykonawczego, czy też w toku sprawy, przed jego wydaniem.

Reasumując, działanie komornika było zgodne z prawem, gdyż nastąpiło przejście praw i obowiązków z jednego podmiotu (spółki jawnej) będącego wierzycielem na inny (spółki komandytowej). W związku z tym należy złożyć do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności z zaznaczeniem przejścia uprawnienia na inną osobę. W takim wypadku, w postępowaniu klauzulowym - na podstawie art. 788 k.p.c. - zmiana podmiotowa zostanie dokonana przez nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności na rzecz podmiotu, który stał się wierzycielem (na rzecz spółki komandytowej).