Regulamin pracy

Odpowiedź prawnika: Regulamin pracy

Przepisy kodeksu pracy nie normują wprost problematyki wskazanej w pytaniu. Należy wskazać, że warunki pracy, które nie były przez strony ustalone w umowie o pracę, a wprowadzone zostają regulaminem pracy (jego modyfikacją), ulegają zmianie wraz z wejściem w życie regulaminu pracy (jego zmiany) nawet wówczas, gdy nowy regulamin jest mniej korzystny dla pracowników niż regulamin dotychczasowy. Gdyby natomiast system organizacji czasu pracy został wyraźnie zastrzeżony w umowie o pracę, wówczas zmiana zastrzeżonego w tej umowie systemu pracy wymagałaby wypowiedzenia przez zakład pracy warunków pracy i płacy albo porozumienia stron co do takiej zmiany. Jeśli zmiana czasu pracy powoduje obniżenie dotychczasowego wynagrodzenia za pracę, to z zasady ochrony tego wynagrodzenia i podstaw egzystencji pracownika oraz jego rodziny wynika potrzeba wyrównania tej różnicy przez pewien okres czasu. Za najbardziej odpowiedni uznać należy czas odpowiadający okresowi wypowiedzenia. Pracownik w takiej sytuacji nie może bowiem być w innym położeniu od pracownika, któremu zakład pracy wypowiedział indywidualnie uzgodnione warunki pracy lub płacy. Jeżeli rozkład czasu pracy nie został określony w umowie o pracę, zakład pracy bez wypowiedzenia warunków pracy uprawniony jest do jednostronnego określenia rozkładu czasu pracy. A zatem wydaje się, że możliwe jest „wycofanie” regulaminu czasu pracy, przy czym jeżeli postanowienia regulaminu odnoszą się do materii ujętej w taki sam sposób również w umowach o pracę, to w takiej sytuacji będzie wymagane wypowiedzenie warunków pracy i płacy. Nadto „wycofanie” regulaminu będzie się wiązało ze stosownymi obowiązkami informacyjnymi ze strony pracodawcy.

Zgodnie z treścią art. 104 [1] k.p. Regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności:

1) organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej,

2) systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy,

3) (uchylony)

4) porę nocną,

5) termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia,

6) wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom,

7) rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego,

7a) wykaz lekkich prac dozwolonych pracownikom młodocianym zatrudnionym w innym celu niż przygotowanie zawodowe,

8) obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą,

9) przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

§ 2. Regulamin pracy powinien zawierać informacje o karach stosowanych zgodnie z art. 108 z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników.

W odniesieniu do systemów i rozkładów czasu pracy oraz przyjętych okresów rozliczeniowych czasu pracy pracodawca będzie musiał powiadomić o zmianach („wycofaniu”) w drodze obwieszczenia (art. 150 § 1 k.p.). Natomiast w odniesieniu do pozostałych postanowień – będzie musiał o nich poinformować pracowników w trybie art. 29 k.p., tj. indywidualnie w formie pisemnej, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian.