Rodzaje immunitetów

Odpowiedź prawnika: Rodzaje immunitetów

Immunitety sędziowski i prokuratorski (odpowiednio art. 80 ustawy o ustroju sądów powszechnych i art. 55 ustawy o prokuraturze) są do siebie podobne, przede wszystkim ze względu na funkcje, które pełnią. Celem wprowadzenia tych immunitetów jest zapewnienie tym urzędnikom wolności decyzji, swobody wykonywania powierzonych im funkcji i uchronienie ich przed formami nacisku, jakimi pośrednio może być postępowanie karne. Na immunitety te składają się zasadniczo dwa zakazy chroniące nietykalność sędziego lub prokuratora: zakaz zatrzymania (z wyjątkiem zatrzymania na gorącym uczynku) i zakaz pociągnięcia do odpowiedzialności karnej. Immunitet ten nie ma charakteru absolutnego, lecz jedynie procesowy (formalny). Oznacza to, że immunitet nie znosi karalności czynu, lecz stanowi jedynie przeszkodę do wszczęcia odpowiedniego postępowania. Podjęcie stosownej decyzji przez przełożonego dyscyplinarnego (w przypadku prokuratora) lub uchwały przez sąd dyscyplinarny pozwala na zatrzymanie lub pociągnięcie do odpowiedzialności sędziego lub prokuratora. Do czasu podjęcia stosownej uchwały możliwe jest podjęcie jedynie czynności nie cierpiących zwłoki. Immunitet sędziowski jest uprawnieniem o charakterze publicznym, w związku z czym nieskuteczne jest jego zrzeczenie się. Zarówno sędziowie jak i prokuratorzy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej z tytułu popełnionych wykroczeń.

Ani notariuszowi ani adwokatowi nie przysługuje się żaden immunitet. Nie ma zatem przeszkód w zatrzymaniu czy pociągnięciu przedstawiciela jednego z tych zawodów do odpowiedzialności karnej. Co więcej zarówno notariusz jak i adwokat podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej przed organami samorządu korporacyjnego.