Rozdzielność majątkowa

Odpowiedź prawnika: Rozdzielność majątkowa

Rozdzielność majątkową można ustanowić na 2 główne sposoby:

1) poprzez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej (podstawa prawna: art. 51 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: dalej k.r.o.), ustanawiającej rozdzielność majątkową w formie aktu notarialnego (maksymalny koszt takiej czynności to 400 PLN) - taki sposób wymaga jednak zaistnienia zgodnej woli obu małżonków w przedmiocie ustanowienia rozdzielności.

2) drogą sądową, składając pozew z żądaniem ustanowienia rozdzielności, którego podstawę materialnoprawną stanowi artykuł 52 k. r. o., zgodnie z którym:Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.

Ważne powody to m.in. sytuacja, w której jedno z małżonków swoim postępowaniem stwarza zagrożenie dla stabilności sytuacji materialnej rodziny, trwoni majątek wspólny, nierozważnie nim gospodaruje. Oczywiście, trzeba to udowodnić, np. poprzez przedstawienie stosownych dokumentów, zawartych umów pożyczek, kredytów itp. W piśmiennictwie i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że „ważnym powodem" w sensie użytym w treści art. 52 k.r.o. jest też np. separacja faktyczna małżonków.
Uogólniając, przepis ten, przewidujący przymusowe ustanowienie rozdzielności, powinien mieć zastosowanie w sytuacjach, w których małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia w kwestiach zarządu majątkiem wspólnym, a jedno z nich podejmuje decyzje negatywnie wpływające na wartość tegoż majątku lub też uporczywie nie przyczynia się do jego powiększania.
Ocena, czy dany powód żądania ustanowienia rozdzielności jest „ważnym powodem" w rozumieniu art. 52 k.r.o. należy do sądu orzekającego, który rozstrzyga o tym po przeanalizowaniu stanu faktycznego (okoliczności konkretnej sprawy), w tym w szczególności przedstawionych dowodów. Pozew z żądaniem ustanowienia rozdzielności należy złożyć do wydziału cywilnego sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. Opłata stała od pozwu o ustanowienie rozdzielności majątkowej wynosi 200 PLN.

3) Rozdzielność majątkowa może też powstać z mocy prawa, czyli niejako automatycznie, z chwilą a) orzeczenia separacji b) ubezwłasnowolnienia, zarówno częściowego, jak i całkowitego, jednego z małżonków c) ogłoszenia jego upadłości (podstawa prawna: art. 53 k.r.o.) lub orzeczenia separacji (podstawa prawna: art. 54 k.r.o.).