Rozdzielność majątkowa a podział majątku

Odpowiedź prawnika: Rozdzielność majątkowa a podział majątku

Wspólność lub rozdzielność majątkowa są to dwa rodzaje stosunków majątkowych, które mogą łączyć małżonków. Dopóki małżonkowie nie wprowadzą rozdzielności majątkowej, pozostają we wspólności majątkowej. Oznacza to, że wszystkie rzeczy, które nabędą od momentu zawarcia związku małżeńskiego będą stanowić ich wspólny majątek. W każdej jednak chwili małżonkowie mogą zdecydować, iż chcą mieć dwa majątki odrębne w miejsce jednego wspólnego. Sposobem zniesienia wspólności jest ustanowienie rozdzielności majątkowej. Wówczas może się okazać, że małżonkowie dorobili się jakiegoś wspólnego majątku w latach, gdy łączyła ich wspólność majątkowa, a zatem istnieje potrzeba fizycznego podzielenia zgromadzonych wspólnie rzeczy. Takiemu przydzieleniu jednych wspólnych rzeczy żonie, a drugich mężowi służy właśnie podział majątku wspólnego. Nigdy nie można jednak dzielić majątku dopóki łączy małżonków wspólność majątkowa. Najpierw zatem należy dokonać zniesienia wspólności majątkowej (ustanowić rozdzielność), a potem podzielić majątek. Czasem małżonkowie nie mają w ogóle majątku wspólnego, gdy np. od początku małżeństwa łączyła ich intercyza, wówczas nie ma potrzeby przeprowadzania podziału majtku, gdyż go nie ma. Małżonkowie mogą ustanowić rozdzielność majątkową, jak też podzielić majątek wspólny na dwa sposoby:

1/  na podstawie umowy notarialnej,

2/ na drodze sądowej.

Do podziału majątku forma notarialna jest wprawdzie wymagana tylko wówczas, gdy w skład majątku dzielonego wchodzi nieruchomość, ale najlepiej zachować tę formę w każdym przypadku. Ewentualnie wtedy, gdy w skład dzielonego majątku wchodzą rzeczy ruchome o małej wartości, można ograniczyć się do zwykłej formy pisemnej, w której, np. mąż dostanie meble, a żona kosiarkę ogrodową. Wysokość taksy notarialnej zależy od wartości dzielonego majątku.Wniosek o podział majątku wspólnego można złożyć w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się majątek podlegający podziałowi.  W postępowaniu tym sąd ustala udziały małżonków w majątku wspólnym i w orzeczeniu końcowym dzieli majątek, np. dom dla męża, samochód dla żony. Sąd może też zasądzić spłaty i dopłaty. Jeśli małżonkowie są zgodni sąd dzieli majątek według ich życzeń. Od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej pobiera się opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.

Zniesienie wspólności majątkowej (ustanowienie rozdzielności majątkowej) następuje w drodze umowy, zawartej w formie aktu notarialnego. Za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego umowę majątkową małżeńską maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi 400 złotych. Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Pozew o zniesienie wspólności wnosi się do sądu rejonowego w okręgu, którego było ostatnie miejsca zamieszkania małżonków, jeśli chociaż jeden z małżonków jeszcze w tym okręgu przebywa. Jeśli oboje małżonkowie zmienili już miejsce zamieszkania, wówczas właściwy jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego, a w braku tej podstawy sąd miejsca zamieszkania wnoszącego pozew. Od pozwu w sprawie o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej pobiera się opłatę stałą w kwocie 200 złotych.