Rozdzielność majątkowa a prawo do renty rodzinnej

3.6.2002

Pytanie:

"Czy rozdzielność majątkowa wpływa na uzyskanie renty rodzinnej po zmarłym? Jaka jest podstawa prawna?"

Odpowiedź prawnika: Rozdzielność majątkowa a prawo do renty rodzinnej

Zgodnie z Art. 65 ustawy pt. Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.1998.162.1118 ze zm.) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny funkcjonariusza zaginionego w czasie pełnienia służby. Do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone dalej: 1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione, 2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, 3) małżonek (wdowa i wdowiec), 4) rodzice. Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli: 1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo 2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2. Małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Wdowa nie spełniająca warunków do renty rodzinnej określonych w ust. 1 lub 2 i nie mająca niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej: 1) przez okres jednego roku od chwili śmierci męża, 2) w okresie uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od chwili śmierci męża. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio do wdowca. Tym samym stwierdzić należy, iż ustrój majątkowy pomiędzy małżonkami może mieć wpływ na wypłatę renty rodzinnej.

Udostępnij

Tweet

Michał Włodarczyk

Radca prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Masz inne pytanie do prawnika?

ZAPYTAJ ONLINE

Komentarze

• GRZEGORZ 2022-07-03 01:47:46

  wspólności małżeńska to nie wspólność majątkowa - proponuję odróżniać pojęcia. Wspólność małżeńska to nie jest pojęcie równoznaczne ze wspólnością majątkową małżeńską, jest to wspólność faktyczna. A orzecznictwa przydałoby się poczytać: III AUa 1643/15 - wyrok SA Gdańsk z dnia 16-02-2016 Prawo wdowy do nabycia renty rodzinnej a małżeński ustrój wspólności majątkowej 1. W małżeńskim ustroju wspólności majątkowej (ustawowym lub umownym) może zdarzyć się, że jeden z małżonków uchyla się od obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, a drugi nie korzysta z sądowego wymuszenia realizacji tej małżeńskiej powinności w trybie art. 27 lub 28 KRO. Niekiedy z przyczyn osobistych (np. z powodu bezrobocia) lub zdrowotnych małżonek nie może ekonomicznie przyczyniać się do utrzymania rodziny, co nie przekreśla istnienia innych płaszczyzn pozostawania w rzeczywistej wspólności małżeńskiej. Oznacza to, że realne więzi małżeńskie kreujące faktyczną wspólność małżeńską wymaganą do nabycia przez wdowę (wdowca) prawa do renty rodzinnej mogą być zachowane w każdym ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej. Pozostawania we wspólności małżeńskiej nie wyklucza w szczególności uzgodnienie ustroju rozdzielności majątkowej, który przecież nie wpływa ani nie ogranicza powinności małżeńskich, o jakich stanowi art. 23 KRO. III AUa 1534/12 - wyrok SA Gdańsk z dnia 15-05-2013 Pojęcie wspólności majątkowej dla potrzeb ustalania prawa do renty rodzinnej Pojęcie ?wspólności małżeńskiej?, przewidzianej w przepisie art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), obejmuje nie tylko wspólność majątkową małżeńską, lecz także więź duchową, osobistą, emocjonalną i uczuciową. I fundamentalne orzeczenie uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 26 października 2006 r. III UZP 3/06 realne więzi małżeńskie kreujące faktyczną wspólność małżeńską wymaganą do nabycia przez wdowę (wdowca) prawa do renty rodzinnej mogą być zachowane w każdym ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej. Pozostawania we wspólności małżeńskiej nie wyklucza w szczególności uzgodnienie ustroju rozdzielności majątkowej, który przecież nie wpływa ani nie ogranicza powinności małżeńskich, o jakich stanowi art. 23 KRO. Skoro małżonkowie w okresie trwania małżeństwa, niezależnie od małżeńskiego ustroju majątkowego, w jakim pozostają, mają równe małżeńskie prawa i obowiązki, to mają także prawne możliwości zobowiązania współmałżonka do przyczyniania się do zaspakajania potrzeb rodziny według swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych (art. 27 i 28 KRO). (...) Wszystko to oznacza, że wspólność małżeńska w rozumieniu tego przepisu nie ustaje wskutek ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, ale może funkcjonować w każdym ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej. Za takim stanowiskiem przemawia także konstytucyjna zasada podlegania małżeństwa ochronie i opiece Rzeczypospolitej Polskiej (art. 18 Konstytucji). Chybione jest zatem zapatrywanie wyrażone w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2002 r., II UKN 443/01 (OSNP 2004, nr 2, poz. 38), jakoby wykładnia literalna zwrotu "wdowa, która nie pozostawała we wspólności małżeńskiej" wskazywała na przypadki, w których "małżonkowie pozostawali w rozdzielności majątkowej z powodu zawarcia stosownej umowy (art. 47 KRO), zniesienia wspólności wyrokiem sądu (art. 52) lub orzeczenia separacji (art. 615)".

• elzbieta 2017-06-22 12:29:29

  Ustawa mówi o takim prawie dla małżonka pozostającego we wspólności małżeńskiej ( art. 70 ust. 3, ale tej wspólności nie definiuje. I zajmowały się tym nawet sądy. "Rozpatrujący sprawę skład rozszerzony Sądu Najwyższego uznał, że przez ?wspólność małżeńską? należy rozumieć przede wszystkim wspólnotę faktyczną ? podobnie jak to rozumiały składy orzekające Sądu Najwyższego w przedstawionych wyżej wczesnych orzeczeniach z 1997 r. i 2000 r. Termin ten należy rozpatrywać w kontekście celu, jaki ma spełniać renta rodzinna. Celem tym jest przede wszystkim utrzymanie wdowy i innych członków rodziny, z którymi zmarły był związany. Dlatego ?wspólność małżeńska? to coś więcej niż wyłącznie wspólność majątkowa. Należy jednak przyjąć, że zawarcie małżeństwa oznacza domniemanie istnienia wspólności małżeńskiej. W praktyce organ rentowy (ZUS), w razie sporu o przyznanie renty rodzinnej, powinien przedstawić dowody obalające to domniemanie. Innymi słowy Środkiem dowodowym stwierdzającym istnienie wspólności małżeńskiej jest oświadczenie wdowy/wdowca o zachowaniu jednej z więzi: duchowej, materialnej lub fizycznej. Dla zachowania wspólności małżeńskiej powinny być zachowane zasadniczo wszystkie trzy wyżej podane elementy. Jednakże ustanie jednego z tych elementów nie przerywa wspólności, jeżeli nastąpiło to z okoliczności niezależnych od małżonków lub ich zgodnej woli uzasadnionej okolicznościami życiowymi. Uważa się zatem, że istniała wspólność małżeńska, jeżeli została zachowana chociażby jedna z wyżej wymienionych więzi, tj. duchowa, fizyczna lub materialna. Przeprowadzona więc notarialnie rozdzielność majątkowa, przy zachowaniu między małżonkami pozostałych więzi - pozostaje bez wpływu na prawo do renty rodzinnej. Zatem- rozdzielność prawa do r.r. dla wdowy nie wyklucza.

• Amelia 2013-02-26 09:56:55

  A co w sytuacji kiedy między małżonkami jest rozdzielność majątkowa ale wdowa po mężu od wielu lat była na jego utrzymania,wspólnie mieszkali i prowadzili gospodarstwo domowe??? wówczas renta po mężu również się jej nie należy?