Skarga do sądu na uchwałę związku zawodowego

Odpowiedź prawnika: Skarga do sądu na uchwałę związku zawodowego

Obowiązujące przepisy prawne nie przewidują możliwości zaskarżenia uchwały organu związku zawodowego do sądu powszechnego, która skutkowałaby uchyleniem takiej uchwały. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.. Jak podkreśla się w literaturze, stwierdzenie ustawowe, że związek zawodowy jest organizacją samorządną, jest dalszym rozwinięciem zasady wolności związkowej. Oznacza to, że same związki zawodowe i tylko one mogą decydować o wszystkich swoich sprawach wewnętrznych. Przede wszystkim mają one prawo samodzielnie, zgodnie z wolą swych członków, ustalać swoje programy, kierunki i zakres podejmowanych działań (np. form protestu), określać treść statutów, uchwał związkowych i regulaminów wewnętrznych, sposoby dysponowania majątkiem związkowym itd., bez jakiejkolwiek ingerencji z zewnątrz. Warunkiem nieingerowania w wewnętrzne sprawy związku jest to, aby ustalenia i działania związku były zgodne z przepisami prawa. Dotyczy to także sądu, który wprawdzie może nie zarejestrować statutu związku ze względu na jego sprzeczność z prawem, lecz nie może go sam zmieniać ani uzupełniać. Jak stwierdził bowiem Sąd Najwyższy w nadal aktualnym orzeczeniu z dnia 10 listopada 1980 r. (I PR 82/80), sąd w toku rejestracji związku zawodowego nie jest upoważniony do dokonywania jakichkolwiek zmian w statucie, którego kształt jest przejawem samorządności związku. Warunek zgodności uchwał i działań związku z obowiązującymi w państwie przepisami prawa odzwierciedla tak zwaną zasadę legalizmu działania związków zawodowych, podkreśloną wyraźnie wart. 8 konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych. Artykuł ten stanowi: "w wykonaniu uprawnień, które przyznaje im niniejsza konwencja, pracownicy, pracodawcy i ich odnośne organizacje powinny podobnie jak inne osoby lub zorganizowane zbiorowości przestrzegać obowiązujących w kraju przepisów prawnych".

Zgodnie z art. 36 ustawy o związkach zawodowych możliwe jest wszczęcie przez właściwego prokuratora okręgowego postępowania kontrolnego co do legalności działań związku. Sąd rejestrowy w razie stwierdzenia, że organ związku zawodowego prowadzi działalność sprzeczną z ustawą, wyznacza termin co najmniej 14 dni na dostosowanie działalności tego organu do obowiązującego prawa. W razie bezskutecznego tego upływu terminu 1, sąd rejestrowy może:

• orzec grzywnÄ™ wobec poszczególnych czÅ‚onków organu zwiÄ…zkowego w wysokoÅ›ci okreÅ›lonej w art. 163 § 1Kodeksu postÄ™powania cywilnego,

• wyznaczyć wÅ‚adzom zwiÄ…zku termin przeprowadzenia nowych wyborów do organu zwiÄ…zku wymienionego w ust. 1, pod rygorem zawieszenia dziaÅ‚alnoÅ›ci tego organu.

Jeżeli i te środki okażą się bezskuteczne, sąd rejestrowy, na wniosek Ministra Sprawiedliwości, orzeka o skreśleniu związku zawodowego z rejestru. Od tego orzeczenia przysługuje apelacja.

Jeśli pojawia się wątpliwość co do legalności wydanej przez organ związku zawodowego, wówczas jedynym sposobem na podważenie tej uchwały jest poinformowanie o nieprawidłowościach prokuratora, który będzie kompetentny do podjęcia kroków przed sądem. Nie jest wykluczone, że działania zz powodują szkodę u danej osoby. W takim przypadku nie jest oczywiście wykluczona odpowiedzialność odszkodowawcza.