Skład węgla na nieruchomości sąsiedniej

Odpowiedź prawnika: Skład węgla na nieruchomości sąsiedniej

Sąsiad prowadzi działalność gospodarczą w przedmiocie składu i sprzedaży węgla. Zgodnie z przepisami taka działalność nie wymaga szczególnych pozwoleń, do jej założenia konieczne będzie spełnienie warunków z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Art. 6 powołanej ustawy stanowi, że „Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.”. Z przepisów tej ustawy wynika ponadto, że rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej wymaga uzyskania wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że sąsiad mógł nie występować z wnioskiem o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego (o ile taki jest uchwalony dla gminy). W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zmiana zagospodarowania terenu polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga ustalenia, w drodze decyzji, warunków zabudowy. Jeśli sąsiad nie uzyskał decyzji o zgodzie na zmianę zagospodarowania terenu, a mimo to przeprowadził na nim roboty budowlane (postawienie wiaty, ścian, podjazdu, boksów na węgiel itp.), bez uzyskania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, to wójt będzie mógł skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w art. 59 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przepis ten stanowi, że w takim przypadku wójt (burmistrz lub prezydent miasta) będzie mógł wydać decyzję, nakazującą właścicielowi nieruchomości:

a) wstrzymanie użytkowania terenu, wyznaczając termin, w którym należy wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, albo

b) przywrócenie poprzedniego sposobu zagospodarowania

Przywrócenie poprzedniego sposobu zagospodarowania polegałoby na likwidacji składu węgla łącznie z likwidacją przegród, pomieszczeń itp. na składowanie kopalin. Jeśli organ administracji wydałby pierwszą z decyzji, to Pana sąsiad musiałby wstrzymać się z prowadzeniem działalności gospodarczej do czasu wydania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. Niewykluczone byłoby też nakazanie zmiany sposobu wykonywania działalności w zakresie składowania i sprzedaży węgla.

Działanie sąsiada można by też rozpatrywać z punktu widzenia tzw. immisji czyli negatywnego oddziaływania na sąsiednie nieruchomości. Art. 144 kodeksu cywilnego stanowi, że „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno - gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”. Przy czym ocena „przeciętnej miary” w rozumieniu art. 144 kc musi być dokonana na podstawie obiektywnych warunków panujących w środowisku osób zamieszkujących na danym terenie, a nie na podstawie subiektywnych odczuć osób, których przestrzeń w miejscu zamieszkania w następstwie realizacji dalszych inwestycji (budowania dalszego budynku mieszkalnego) uległaby ograniczeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1985 r., sygn. II CR 149/85). Skorzystanie z art. 144 kc wymagałoby wytoczenia sprawy przed sądem, który w przypadku stwierdzenia korzystania z nieruchomości w sposób zakłócający funkcjonowanie nieruchomości sąsiednich mógłby nałożyć na właściciela obowiązki minimalizujące występujące immisje (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2002 r., sygn. V CKN 1021/2000). Poniesienie szkody w wyniku działań sąsiada np. pęknięć w budynku itp. uzasadniałoby wystąpienie z pozwem o odszkodowania na zasadach ogólnych – 415 kc. Konieczne byłoby wykazanie istnienia związku przyczynowego między uszkodzeniami a działalnością na sąsiednim gruncie.