Stwierdzenie nieważności decyzji p.o. PINB

6.9.2010

Pytanie:

"Skierowałem do WINB wniosek o stwierdzenie z urzędu nieważności wszystkich ostatecznych decyzji i postanowień wydanych przez p.o. PINB znajdujących się w obiegu prawnym od 2007r., jako wydanych przez osobę niewłaściwą, nieumocowaną i niebędąca organem, po pierwotnym ustaleniu tych aktów. Wcześniej zwracałem się na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej o udostępnienie tych aktów do p.o. PINB, ale nie zostały mi one wydane. WINB zamiast decyzji skierował do mnie pismo informując, że nie widzi podstaw do wszczęcia postępowania nadzwyczajnego w tym przedmiocie, a poza tym to jest zadania, że p.o. PINB ma prawo wydawać decyzje i postanowienia skierowane na zewnątrz urzędu. Nie wskazał żadnej podstawy prawnej i oświadczył, że nie dokonuje interpretacji przepisów prawnych. Pismo nie zawiera żadnego pouczenia. Jakie dalsze kroki prawne przysługują mi w tej sytuacji aby doprowadzić do uchylenia ww. decyzji i ostatecznego wyjaśnienia statusu p.o. PINB?"

Odpowiedź prawnika: Stwierdzenie nieważności decyzji p.o. PINB

Naszym zdaniem można kwestionować uprawnienie osoby pełniącej obowiązki powiatowego inspektora nadzoru budowlanego do wydania decyzji administracyjnych. Przede wszystkim w Regulaminie Organizacyjnym Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Wołominie jest wyraźny zapis, że wyłączną kompetencją powiatowego inspektora jest podpisywanie decyzji administracyjnych (§ 5 pkt. 10). W akcie tym w ogóle nie ma mowy o osobie pełniącej obowiązki inspektora, a jedynie o „wskazanym pracowniku inspektoratu”, który ma zastępować powiatowego inspektora podczas jego nieobecności. Osoba taka uzyskała umocowanie do wszystkich czynności wchodzących w zakres kompetencji inspektora, z wyjątkiem ustalania regulaminów komórek wewnętrznych inspektoratu oraz zawierania i rozwiązywania umów o pracę z pracownikami inspektoratu. Wydaje się, że takiego pracownika ma wskazać powiatowy inspektor np. w drodze wewnętrznego zarządzenia. W takim przypadku osoba niebędąca de facto inspektorem nadzoru budowlanego mogłaby wydawać decyzje administracyjne. Jest to jednak rozwiązanie tymczasowe – nie sposób sobie wyobrazić, aby taka osoba w nieskończoność miała pełnić wykonywać czynności powiatowego inspektora (chociażby z uwagi na brak możliwości rozwiązywania umów o pracę, co uniemożliwiałoby odejście z inspektoratu pracownika za porozumieniem stron).

Wydaje się więc, że analogicznego uprawnienia do wydawania decyzji administracyjnych nie można odnosić do osoby pełniącej obowiązki. Jak już wskazaliśmy może to prowadzić do naruszania Konstytucji poprzez naruszenie zasady praworządności, gdyż dochodzi do ustanawiania (faktycznie przez organ administracji) nowego organu, który uzyskuje kompetencje wychodzące na zewnątrz tego organu. Dla potwierdzenia takiego stanowiska można przywołać interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 września 2009 r. (sygn. IBPBI/1/415-458/09/AB ), w której rozstrzygnął on analogiczny problem, tyle że w odniesieniu do osoby pełniącej obowiązki naczelnika urzędu skarbowego. W tym przypadku organ uznał, że nie ma zagrożenia co do legalności decyzji i innych pism podpisanych przez p.o. naczelnika urzędu mimo braku limitu czasowego pełnienia przez niego swoich obowiązków (wykonywał je przez okres 3 lat – przyp. red.). Takie rozstrzygnięcie wynikało jednak z faktu, że istnieje ustawowe upoważnienie do powołania danej osoby do pełnienia obowiązków dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego do czasu powołania wyłonionego w konkursie dyrektora lub naczelnika (art. 5 ust. 5C ustawy o urzędach i izbach skarbowych). W odniesieniu do osoby pełniącej obowiązki powiatowego inspektora nadzoru nie można odnaleźć takiego upoważnienia ani w ustawie – prawo budowlane, ani w ustawie o samorządzie powiatowym, ani też w regulaminie organizacyjnym inspektoratu budowlanego w powiecie wołomińskim. W związku z powyższym wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego nie mógł nawet wskazać podstawy prawnej działania p.o. inspektora.

Odnośnie wyjaśnienia statusu osoby p.o. powiatowego inspektora nadzoru budowlanego można skierować pismo do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego bądź do Ministerstwa Infrastruktury. Należy jednak pamiętać, że organy te jedynie przedstawią swoje stanowisko, a nie będą dokonywać interpretacji przepisów. Tę kompetencję mają sądy.

W naszej ocenie może Pan wystąpić do prokuratury, który na podstawie art. 189 kpa będzie mógł wystąpić do właściwego organu administracji publicznej o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem. Przyjmuje się, że takim żądaniem organ administracji jest związany, z chwilą zatem wniesienia żądania następuje wszczęcie postępowania (Janowicz Zbigniew „Kodeks postępowania administracyjnego. Ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Komentarz.” Warszawa 1996 Wydawnictwa Prawnicze PWN). Zgodnie z § 382 ust. 1 Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. z 2010 r., Nr 49 poz. 296) „Prokurator inicjuje postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym oraz bierze udział w tych postępowaniach, jeżeli wymaga tego ochrona praworządności, a w szczególności, gdy naruszenie prawa lub bezczynność organu narusza interes Rzeczypospolitej Polskiej lub interes społeczny”. Trzeba pamiętać, że prokurator będzie mógł odmówić podjęcia czynności, jeśli stronie postępowania przysługują środki odwoławcze lub skarga do sądu administracyjnego albo wniosek o wznowienie postępowania lub wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji. W związku z tym pismo WINB można potraktować jako decyzję odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji (art. 157 § 3 kpa), mimo tego, że nie zawiera pewnych elementów jak np. pouczenie o możliwości wniesienia odwołania. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także w piśmiennictwie, utrwalił się pogląd, że pisma organu administracyjnego zawierające rozstrzygnięcie w sprawie załatwianej decyzją administracyjną należy uznać za decyzję, mimo iż nie posiadają one w pełni formy przewidzianej w art. 107 § 1 kpa, jeżeli zawierają minimum elementów niezbędnych do zakwalifikowania ich jako decyzji. Do takich elementów zaliczyć należy oznaczenie organu wydającego decyzję, wskazanie jej adresata, rozstrzygnięcie w sprawie oraz podpis osoby reprezentującej organ administracji. Jeśli więc pismo otrzymane od WINB zawiera te elementy można je potraktować jako decyzję administracyjną, a zatem będzie Pan mógł wnieść od niego odwołanie do GINB w terminie 14 dni od otrzymania tego pisma.

Zespół prawników
e-prawnik.pl

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?

Masz inne pytanie do prawnika?

Komentarze

Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Czytaj także

Nadpłata podatku

Czy, jak i kiedy można skorygować deklarację podatkową?

W jakiej formie należy zawierać umowy?

Sądowe stwierdzenie nabycia spadku - początek drogi prawnej w postępowaniu spadkowym

Czy testament może zostać unieważniony? Nieważność testamentu ze względu na błąd, groźbę lub inne okoliczności

Zawieranie umowy w zwykłej formie pisemnej

Oświadczenie woli - Co to jest i kiedy oświadczenie woli jest nieważne?

Kto może złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Co to jest i jak przebiega postępowanie sporne przed Urzędem Patentowym?

Pytania i odpowiedzi

Nieważność decyzji

Pytanie: "W sprawie została wydana decyzja administracyjna, od której zostało złożone odwołanie. Odwołanie zostało rozpatrzone przez organ wyższego stopnia, ale decyzja została utrzymana w mocy. Zamierzam wystąpić o stwierdzenie nieważności decyzji organu I instancji. Czy w opisanej sytuacji możliwe jest stwierdzenie nieważności decyzji organu I instancji (bez jednoczesnego unieważnienia decyzji organu wyższego stopnia) czy też powinienem wystąpić o unieważnienie obu ww. decyzji?"

Kolejny wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji

Pytanie: "Izba skarbowa podtrzymała decyzją w sprawie podatkowej wydanej w I instancji przez inspektora kontroli skarbowej. Wniosłem o stwierdzenie jej nieważności i jednocześnie skargę do WSA (o uchylenie ważności tej decyzji). Sprawę w WSA przegrałem i jak wyrok WSA stał się prawomocny, także Izba odmówiła wszczęcia postępowanie w sprawie ze względu na wyrok WSA. Od decyzji Izby nie odwołałem się, ale teraz ponownie chciałbym wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nieważności tej (...)"

Stwierdzenie nieważności decyzji a ponowne rozpoznanie sprawy

Pytanie: "Czy przedmiotem postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest ponowne rozpoznanie sprawy?"

Stwierdzenie nieważności decyzji

Pytanie: "Czy artykuł 156 KPA należy traktować jako przepis postępowania, czy też przepis prawa materialnego?"

Decyzja wydana z naruszeniem prawa

Pytanie: "Wydano decyzję A, następnie na podstawie decyzji A wydano Decyzję B. W toku postępowania wydano decyzję, że Decyzja A została wydana z naruszeniem prawa. Czy wobec tego Decyzja B również powinna być traktowana jako decyzja wydana z naruszeniem prawa, skoro decyzja A będąca podstawą wydania Decyzji B ma status "wydana z naruszeniem prawa"? "

Odmowa stwierdzenia nieważności-odwołanie

Pytanie: "Kilka lat temu powiatowy organ nadzoru budowlanego wydał pozwolenie na samowolnie dokonaną zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego. W roku ubiegłym, po przeprowadzeniu postępowania z wniosku strony w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji organu powiatowego, organ wojewódzki jako organ wyższego stopnia nad organem powiatowym, odmówił stwierdzenia nieważności decyzji. Tym samym w obiegu prawnym pozostawała decyzja organu powiatowego. W postępowaniu odwoławczym dotyczącym (...)"

Definicja organu wyższego stopnia

Pytanie: "W postępowaniu odwoławczym organ wojewódzki uchylił decyzję organu I instancji i orzekł co do istoty sprawy (art. 138 par. 1 pkt 2 Kpa) i w związku z tym decyzja stała się ostateczna. Strona postępowania zamierza wzruszyć ostateczną decyzję w trybie art. 156 par. 1 Kpa (stwierdzenie nieważności decyzji). Który organ, w rozumieniu art. 157 par. 1 Kpa, jest w tej sytuacji organem wyższego stopnia, właściwym do rozpatrzenia sprawy -organ wojewódzki czy organ naczelny (organ wyższego (...)"

Drugi wniosek o stwierdzenie nieważności

Pytanie: "Złożyłem wniosek o unieważnienie decyzji ostatecznej zezwalającej na budowę. Organ administracyjny odmówił wszczęcia postępowania. Od tej decyzji nie odwoływałem się, ponieważ nie miałem potwierdzenia dowodu fałszerstwa dokumentacji, a organ administracyjny nie chciał mojego dowodu zweryfikować. W międzyczasie uzyskałem formalne stwierdzenie Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii o sfałszowaniu dokumentacji geodezyjnej stanowiącej podstawę wydania decyzji zezwalającej (...)"

Nieważność decyzji o warunkach zabudowy

Pytanie: "Został złożony wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i po zakończeniu postępowania dowodowego została wydana decyzja przez organ gminy. Po jej wydaniu okazało się, że część jednej z działek, które były ujęte do wniosku o wydanie decyzji, znajduje się na terenie zamkniętym, dla którego decyzje o warunkach zabudowy wydaje wojewoda. Czy w opisanym przypadku decyzja organu gminy jest ważna dla części nieruchomości, która nie należy do terenu zamkniętego? Czy też organ (...)"

Tryb postępowania do stwierdzania nieważności testamentu

Pytanie: "W jakim postępowaniu należy dochodzić stwierdzenia nieważności testamentu?"

Stwierdzenie nieważności decyzji

Pytanie: "W odwołaniu od decyzji I instancji zażądałem jednocześnie uchylenia decyzji i stwierdzenia jej nieważności, bowiem przesłanki obu wniosków zostały wypełnione.Czy w postępowaniu odwoławczym dopuszczalne jest zgłoszenie jednocześnie takich żądań, czy organ jest zobowiązany w pierwszej kolejności zbadać decyzję pod kątem jej ważności a dopiero później pod kątem jej wadliwości uzasadniających uchylenie? Proszę o wskazanie orzecznictwa."

Nieważność decyzji wywłaszczeniowej a zasiedzenie

Pytanie: "Jeżeli administracja państwowa wydaną przez siebie decyzją stwierdzi nieważność decyzji wywłaszczeniowej wydanej 38 lat wcześniej, to czy może następnie podnieść zarzut zasiedzenia tej nieruchomości przez Skarb Państwa?"

Umorzenie postępowania odwoławczego

Pytanie: "Organ I instancji z mojego wniosku prowadził postępowanie zakończone wydaniem decyzji. Z wydanej decyzji nie byłem zadowolony wobec czego złożyłem w tej sprawie odwołanie. Zarówno w I jaki II instancji czynnie występowałem jako strona postępowania administracyjnego. Czy w takiej sytuacji organ II instancji, po przeprowadzeniu postępowania może w trybie art. 138 par. 1 pkt 3 Kpa umorzyć postępowanie odwoławcze, ze względu na to, że powziął przekonanie iż nie jestem stroną w (...)"

Odmowa wszczęcia postępowania-nieważność decyzji

Pytanie: "Czy pismo administracyjne, które nie jest decyzją, ale dotyczy rozstrzygnięcia istotnej kwestii w sprawie braku podstaw do wszczęcia postępowania musi zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne, w tym ocenę dowodów, czy też może zawierać tylko odmowę bez żadnego uzasadnienia. Moim zdaniem pismo, które stwierdza, że "nie znaleziono podstaw do wszczęcia postępowania nieważnościowego" powinno mieć takie uzasadnienie, ponieważ wniosek zawierał wskazanie przesłanek unieważnieniowych."

Stwierdzenie nieważności postanowienia

Pytanie: "W trakcie postępowania administracyjnego postanowienia można zaskarżyć jedynie wówczas, gdy taka możliwość wynika wprost z przepisu prawnego. Od takich postanowień nie przysługują zażalenia. Postanowienia te można zaskarżyć jedynie w odwołaniu od decyzji kończącej postępowanie. Czy organ wyższego stopnia nad organem, który wydał postanowienie może z urzędu stwierdzić jego nieważność: 1) w sytuacji, gdy przed zakończeniem postępowania dojdzie do wniosku, na podstawie (...)"