Stwierdzenie nieważności decyzji

Odpowiedź prawnika: Stwierdzenie nieważności decyzji

Celem postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest ustalenie, czy decyzja jest obarczona jedną z wad wskazanych w art. 156. Organ orzekający o nieważności nie może zatem rozpatrywać sprawy co do jej istoty. Art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego jedynie precyzuje w jakich przypadkach zachodzi nieważność decyzji. Wśród wymienionych tam powodów są zarówno naruszenia prawa materialnego skutkujące nieważnością jak i naruszenia prawa proceduralnego. Organ administracji, orzekając w sprawie o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej, orzeka wyłącznie kasacyjnie, to jest może jedynie albo stwierdzić nieważność decyzji, albo jej niezgodność z prawem, a w braku przesłanek do takiego orzekania - odmówić stwierdzenia nieważności decyzji. Organ ten nie jest zatem władny zmienić takiej decyzji ani też - uchylając ją - orzec jednocześnie co do istoty o prawach lub obowiązkach stron postępowania.

Stwierdzenie nieważności następuje z wydaniem deklaratoryjnej decyzji stwierdzającej jej nieważność od momentu wydania (ex tunc). Art. 156 kpa normuje zatem procedurę stwierdzania nieważności w oparciu o przewidziane w tym przepisie przesłanki. Nie stwierdzenie nieważności przez WSA, gdy doszło do naruszenia prawa materialnego lub proceduralnego przy wydawaniu decyzji nie stanowi naruszenia prawa materialnego, lecz proceduralnego art. 156 kpa. W konsekwencji, jeśli wydano decyzję w oparciu o naruszenie prawa materialnego i NSA to stwierdzi, to zaznaczy, że została przyjęta błędna wykładnia prawa materialnego na podstawie, którego wydano decyzję, a WSA naruszył art. 156 kpa poprzez błędną jego wykładnię i błędną wykładnię naruszonego przepisu (może to być przepis prawa materialnego jak i proceduralnego). W efekcie w pewnym układzie naruszenie art. 156 kpa może wynikać z naruszenia przepisu prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię.