Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Spis treści
Ujawnienie podziału geodezyjnego nieruchomości w księdze wieczystej to kluczowy etap pozwalający na wprowadzenie zmian ewidencyjnych do systemu ksiąg wieczystych. Procedura ta wymaga złożenia odpowiednich dokumentów oraz spełnienia określonych warunków prawnych.
Najważniejsze informacje
Podział geodezyjny nieruchomości musi być najpierw przeprowadzony i zatwierdzony przez właściwy organ gminy, a dopiero potem można go ujawnić w księdze wieczystej poprzez złożenie wniosku o sprostowanie oznaczenia nieruchomości.
Podstawa prawna ujawniania podziału
Ujawnienie podziału geodezyjnego nieruchomości w księdze wieczystej reguluje przede wszystkim art. 27 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, który stanowi:
Art. 27 ust. 1
W razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje - na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika - sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości.
Art. 27 ust. 2
Sprostowanie może być dokonane także z urzędu, na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości.
Dodatkowo zastosowanie ma Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lutego 2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym (znowelizowane w 2025 r.), które szczegółowo reguluje sposób prowadzenia ksiąg wieczystych.
Wymagane dokumenty
Do wniosku o ujawnienie podziału nieruchomości w księdze wieczystej należy załączyć następujące dokumenty:
Dokument zawierający aktualne dane o nieruchomości po podziale, wydany przez właściwy organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków.
Graficzne przedstawienie nieruchomości po podziale z naniesionymi nowymi granicami działek ewidencyjnych.
Wypis i wyrys muszą być zaopatrzone w klauzulę właściwego starosty stwierdzającą, że dokumenty są przeznaczone do dokonywania wpisów w księgach wieczystych.
Decyzja wydana przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta zatwierdzająca podział nieruchomości (jeśli jest wymagana).
Uwaga na aktualne przepisy
Od 2025 roku obowiązują zaktualizowane wzory identyfikatorów działek zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Wszystkie dokumenty muszą być sporządzone zgodnie z nowymi standardami.
Procedura krok po kroku
Etap przygotowawczy
Przed złożeniem wniosku do sądu należy przeprowadzić podział geodezyjny nieruchomości zgodnie z przepisami prawa geodezyjnego i kartograficznego. Proces ten obejmuje:
Zlecenie prac geodezyjnych
Wybór uprawnionego geodety i zlecenie wykonania podziału nieruchomości zgodnie z obowiązującymi przepisami i planem zagospodarowania przestrzennego.
Przyjęcie dokumentów
Złożenie operatu podziału w powiatowym ośrodku dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz jego przyjęcie do państwowego zasobu geodezyjnego.
Zatwierdzenie podziału
Uzyskanie decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta zatwierdzającej podział nieruchomości (jeśli wymagane).
Złożenie wniosku do sądu
Po przeprowadzeniu podziału geodezyjnego i aktualizacji danych ewidencyjnych należy złożyć wniosek KW-WPIS o sprostowanie oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej.
Gdzie złożyć wniosek
Wniosek składa się do wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. Możliwe jest również złożenie wniosku drogą elektroniczną poprzez system elektronicznych ksiąg wieczystych.
Koszty ujawnienia podziału
Zgodnie z aktualnym cennikiem opłat sądowych obowiązującym od 2024 roku, wysokość opłat za czynności związane z księgami wieczystymi wynosi:
Sprostowanie oznaczenia
Bezpłatnie - sprostowanie oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości jest wolne od opłat.
Odłączenie działek
100 zł - za odłączenie części nieruchomości i założenie nowej księgi wieczystej (jeśli jest to celem podziału).
Koszty geodezyjne
Od 2000 do 8000 zł - za wykonanie prac geodezyjnych związanych z podziałem (w zależności od wielkości i skomplikowania nieruchomości).
Najczęstsze problemy i błędy
Błędy w dokumentacji
Najczęstsze problemy
- Brak klauzuli starosty na dokumentach geodezyjnych
- Niezgodność danych w wypisie z rejestru gruntów z wykazem w księdze wieczystej
- Przedawnienie dokumentów geodezyjnych (dokumenty starsze niż 6 miesięcy mogą być nieaktualne)
- Nieprawidłowe identyfikatory działek według starych standardów
Problemy proceduralne
Czasami pojawią się trudności związane z:
- Brakiem zgody współwłaścicieli - jeśli nieruchomość ma więcej niż jednego właściciela
- Ograniczeniami prawnymi - wynikającymi z zapisów w dziale III księgi wieczystej
- Wymogami planistycznymi - niezgodnością z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
Dodatkowe wymagania dla nieruchomości rolnych
Uwaga dla nieruchomości rolnych
W przypadku podziału nieruchomości rolnych należy zwrócić uwagę na ograniczenia wynikające z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.
Podsumowanie
Ujawnienie podziału geodezyjnego nieruchomości w księdze wieczystej to proces wieloetapowy, który wymaga starannego przygotowania dokumentacji i przestrzegania aktualnych przepisów prawa. Kluczowe elementy to:
Kluczowe kroki
- Przeprowadzenie podziału geodezyjnego przez uprawnionego geodetę
- Przyjęcie operatu do państwowego zasobu geodezyjnego
- Uzyskanie aktualnych dokumentów z klauzulą starosty
- Złożenie wniosku KW-WPIS o sprostowanie oznaczenia nieruchomości
- Ewentualne założenie nowych ksiąg wieczystych dla wydzielonych działek
W przypadku wątpliwości dotyczących procedury lub specyficznych sytuacji prawnych warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie nieruchomości.