Umorzenie odsetek

Odpowiedź prawnika: Umorzenie odsetek

Sąd nie może umorzyć odsetek należnych wierzycielowi. Jeśli sąd uznał, że odsetki się należą i zasadził je, drogą do ich podważenia jest odwołanie się od wyroku w tym zakresie (ale nie można się odwołać od wyroku sądu II instancji). Ewentualna skarga kasacyjna również jest niedopuszczalna, gdyż w sprawach o prawa majątkowe ustawodawca dopuścił ja, jeśli wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej pięćdziesiąt tysięcy złotych.  

Zgodnie z art. 481 kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych. 

Powyższy przepis pozwala naszym zdaniem na następującą interpretację przedstawionej sytuacji. Otóż zasadzone przez sąd odsetki są odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Należy rozróżnić pojęcia opóźnienie i zwłoka. Opóźnienie jest niezależne od winy czy jej braku po stronie dłużnika, ze zwłoką mamy natomiast do czynienia wtedy, gdy dłużnik nie spełnia świadczenia z powodu okoliczności, za które nie odpowiada (za które nie ponosi winy). Innymi słowy odsetki za opóźnienie są niezależne od winy. A dopiero wtedy, gdy wina jest przesłanką odpowiedzialności, można zmniejszać zakres tej odpowiedzialności, powołując się na przyczynienie się wierzyciela. Z punktu widzenia prawa (w zakresie odsetek) nie ma znaczenia, że powódka nie stawiała się na rozprawy, gdyż Pani powinna była zapłacić odszkodowania w chwili, gdy została do tego wezwana przez wierzyciela (za wezwanie można też uznać pozew).

Warto też wskazać wyrok orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 12 października 1999 r., sygn.  III CKN 676/99, zgodnie z którym odsetki od sumy zasądzonego odszkodowania powinny być zasądzane od daty wezwania do zapłaty, ale w kwocie pomniejszonej o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług (inflację) między wezwaniem do zapłaty a ustaleniem.