Właściwość sądu o podział majątku po rozwodzie

Odpowiedź prawnika: Właściwość sądu o podział majątku po rozwodzie

Sąd na wniosek jednego z małżonków mógł dokonać podziału majątku w wyroku rozwodowym, jeżeli nie utrudniłoby to postępowania. Z pytania wynika, że taki podział nie nastąpił w wyroku rozwodowym. Występuje też nieścisłość, gdyż z chwilą prawomocnego orzeczenia rozwodu wspólność małżeńska ustaje, tak więc nie może być mowy o powództwie o podział wspólności małżeńskiej ale może być wniosek o podział poszczególnych rzeczy po prawomocnym wyroku rozwodowym.

W momencie uprawomocnienia wyroku majątek wspólny małżonków dzieli się na dwie równe części, które od tego momentu podlegają ogólnym przepisom kodeksu cywilnego o współwłasności, a nie przepisom kodeksu rodzinnego i opiekuńczego o majątku wspólnym. Należy też zwrócić uwagę, że będziemy mieć do czynienia z wnioskiem o podział majątku, gdyż postępowanie to jest postępowaniem nieprocesowym, w którym nie mamy do czynienia z przeciwstawnymi stronami (powodem i pozwanym) ale z uczestnikami postępowania.

Zgodnie z art. 46 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku, który był objęty wspólnością ustawową jest przeprowadzany według przepisów o dziale spadku. Przepisy te są usytuowane w Księdze drugiej – Postępowanie nieprocesowe, Tytule II, Dziale IV, Rozdziale 9 kodeksu postępowania cywilnego (art. 680-689 kpc). Posiłkowo możemy stosować przy dziale spadku przepisy dotyczące zniesienia współwłasności, które też są przepisami postępowania nieprocesowego.

Postępowanie spadkowe jest przeprowadzane w miejscu ostatniego zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli takiego miejsca nie ma to w miejscu położenia spadku. Stosując odpowiednio ten przepis należy stwierdzić, że właściwy do podziału majątku będzie Sąd ostatniego miejsca zamieszkania małżonków. Również przepisy z zakresu spraw rzeczowych mówią, że właściwy jest Sąd miejsca położenia rzeczy. Zasada ta jeszcze dobitniej wyrażona jest co do nieruchomości – wyłącznie właściwy jest Sąd miejsca położenia nieruchomości.

Łącząc przepisy o właściwości miejscowej dotyczące spraw spadkowych (dział spadku) i spraw z zakresu prawa rzeczowego (zniesienie współwłasności) należy stwierdzić, że właściwy będzie Sąd miejsca położenia rzeczy pozostałych po ustaniu małżeństwa, a więc tam gdzie mieszka była żona.

Sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.