Wyjawienie majątku przez dłużnika

Odpowiedź prawnika: Wyjawienie majątku przez dłużnika

Można żądać od dłużnika złożenia wykazu majątku, jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności. Wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku składa się w sądzie właściwości ogólnej dłużnika, przy czym do wniosku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku, a jeżeli wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji, także tytuł wykonawczy (art. 914 § 1 i 2 kpc). Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy się wykazu nie złoży lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca. Maksymalna wysokość grzywny wynosi 1000 zł (art. 916 kpc).

Przepisy postępowania cywilnego nie przewidują bezpośrednio środków do weryfikacji wykazu majątku wyjawionego przez dłużnika. Jednakże warto wspomnieć o dwóch kwestiach.

Dłużnik przed wyjawieniem majątku składa przyrzeczenie. Ponadto – stosując odpowiednio przepisy o zeznaniach świadków – sąd powinien pouczyć go o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Jeśli po takim przyrzeczeniu i pouczeniu dłużnik świadomie i celowo złoży fałszywy wykaz, będzie mógł zostać postawiony przez sądem karnym. Groziłaby mu za to kara do 3 lat pozbawienia wolności. Mówi o tym art. 233 kodeksu karnego.

Ponadto wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie za wynagrodzeniem majątku dłużnika (art. 797 [1] kpc). Komornik będzie miał obowiązek wykonania tych czynności, ale dopiero wtedy, gdy wierzyciel porozumie się z nim w sprawie wynagrodzenia. Przepisy niestety nie precyzują, na jakich zasadach to wynagrodzenie ma być określone.