Wyodrębnienie lokalu a warunki techniczne

Odpowiedź prawnika: Wyodrębnienie lokalu a warunki techniczne

Ad. 1.

Zgodnie z art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami organy, o których mowa w art. 11, działające za Skarb Państwa i jednostkę samorządu terytorialnego, są zobowiązane do gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki. Jak wskazano w art. 13 niniejszej ustawy, nieruchomości mogą być (nie muszą) przedmiotem obrotu. Z analizy przepisów niniejszej ustawy wynika, że gmina może - a nie musi - sprzedawać nieruchomości z własnego zasobu. Na żądanie najemcy lokalu należącego do zasobu mieszkaniowego gminy, nie ma ona obowiązku zbywać niniejszego lokalu (natomiast może tego dokonać jeżeli uzna, że jest to zgodne z zasadami prawidłowej gospodarki).

Co do zasady gmina powinna się ustosunkować do Pańskiego pisma, albowiem na podstawie art. 9 kodeksu postępowania administracyjnego, organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.

W związku z powyższy, wójt nie ma obowiązku (może, ale nie musi) na Państwa propozycję kupna zajmowanego lokalu, automatycznie przedstawiać Państwu oferty.

Ad. 2

W tym przypadku znajdzie zastosowania m.in. ustawa o własności lokali, która to określa sposób ustanawiania odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, prawa i obowiązki właścicieli tych lokali oraz zarząd nieruchomością wspólną. 

Zgodnie z art. 2 w/w ustawy samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu mogą stanowić odrębne nieruchomości. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

   Spełnienie wymagań, o których mowa powyżej, stwierdza starosta w formie zaświadczenia. W razie braku dokumentacji technicznej budynku, zaznaczeń, o których mowa powyżej, dokonuje się, zgodnie z wymogami przepisów prawa budowlanego, na koszt dotychczasowego właściciela nieruchomości, o ile strony umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu nie postanowiły inaczej.

Jak powszechnie przyjmuje się w doktrynie i orzecznictwie, ograniczenia dopuszczalności ustanawiania odrębnej własności lokali wynikających z unormowań natury administracyjnej z zakresu prawa budowlanego należy traktować obiektywnie. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 27 stycznia 1982 r. (III CRN 294/81, OSN 1982, z. 8-9, poz. 127) wskazał, że z punktu widzenia wyodrębnienia nieruchomości lokalowej nie każde naruszenie warunków technicznych uzasadnia ocenę, że pomieszczenia nie mogą być przeznaczone na stały pobyt ludzi. W szczególności naruszenie warunków technicznych w zakresie wysokości pomieszczeń, jeżeli brak wymaganej wysokości jest nieznaczny, może pozwalać na potraktowanie tych pomieszczeń jako przeznaczonych na stały pobyt ludzi (w sprawie chodziło o pomieszczenie o wysokości 2,3 m podczas gdy minimalna wysokość określona przez ustawę wynosi 2,4 m - teraz wynosi 2,5 m).

Jak więc wynika z powyższego, brak wymaganej wysokości lokalu mieszkalnego jest minimalny, a w związku z tym można powołać się na w/w orzeczenie i dochodzić prawa pierwokupu wynikającego z ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ad. 3

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków:

• przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu; 

• jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu, 

• jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny zawarty w opisie sytuacji, gmina powinna przestrzegać przepisów prawa, a w związku z tym przyjęła, iż lokale nie spełniają odpowiednich wymogów co do ich wyodrębnienia, a w związku z tym nie ma obowiązku wyodrębniać lokali. Od tej decyzji mogą się jednak Państwo odwołać, powołując się, że braki nie są znaczne, w związku z tym lokale nadają się do wyodrębnienia.

Ad. 4

Na podstawie art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa.

Jak więc wynika z powyższego  należy w ciągu 14 dni od dnia powzięcia wiadomości o podjętej uchwale wezwać radę gminy do jej zmiany lub uchylenia. Skargę można wówczas wnieść - zgodnie z przepisem art. 53 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.

Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.

W związku z powyższym, w pierwszej kolejności należy wezwać radę gminy do usunięcia naruszeń (do zachowania prawa pierwszeństwa przysługującego Państwu), a po bezskutecznym upływie do ich usunięcia - wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w sprawie stwierdzania nieważności uchwały rady gminy.