Wysłuchanie pracownika przed nałożeniem kary
Pytanie:
"Nauczyciel wychowania fizycznego, zgodnie z zatwierdzonym planem zajęć dydaktycznych miał prowadzić zajęcia na sali sportowej. Z uwagi na małą ilość uczniów, udał się z nimi do sklepiku szkolnego i tam z nimi przebywał. Na zapytanie, dlaczego nie realizuje zajęć zgodnie z planem, odpowiedział, że w ten sposób nawiązuje kontakt z uczniami. W formie pisemnej, zobowiązałam go do udzielenia wyjaśnienia, dlaczego nie realizował zajęć z wychowania fizycznego w miejscu, które jest określone w planie zajęć dydaktycznych (plan zajęć lekcyjnych). Minęło już 12 dni i nie otrzymałam żadnej odpowiedzi mimo, iż nauczyciel jest codziennie w pracy. Jaki jest ustawowy termin na udzielenie, w takim przypadku, wiążącej odpowiedzi w formie pisemnej?"
Odpowiedź prawnika: Wysłuchanie pracownika przed nałożeniem kary
Wnioskując z przedstawionego stanu faktycznego rozumiemy, że Dyrektor podjął decyzję o zastosowaniu przepisów dyscyplinarnych na postawie art. 75 ust. 2 Karty Nauczyciela, zgodnie z którą za uchybienia przeciwko porządkowi pracy, w rozumieniu art. 108 Kodeksu pracy, wymierza się nauczycielom kary porządkowe zgodnie z Kodeksem pracy.
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, można zastosować karę upomnienia albo nagany. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy, kodeks umożliwia także nałożenie kary pieniężnej.
Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Ważnym postanowieniem, o którym pracodawca musi pamiętać, jest konieczność wysłuchania pracownika przed zastosowaniem kary. Jeśli pracodawca nie spełni tego warunku to pracownik będzie mógł wnieść sprzeciw a w razie jego nieuwzględnienia przez pracodawcę, przekazać sprawę do sądu pracy.
Kodeks pracy nie wskazuje w jakim terminie powinno nastąpić wysłuchanie pracownika, jednakże z lektury przepisów wynika, że pracodawca musi wysłuchać pracownika przed upływem 14 dniowego terminu do ukarania, w przeciwnym wypadku ukaranie nie będzie możliwe. W przedstawionej sytuacji, można spróbować jeszcze raz wezwać pracownika i umożliwić mu jego wysłuchanie. Zgodnie z poglądami wyrażanymi w literaturze przedmiotu, nie można zarzucić pracodawcy, iż naruszył art. 109 § 2 k.p., jeżeli pracownik mimo umożliwienia mu złożenia wyjaśnień kilkakrotnie odmówił skorzystania z tej możliwości i pracodawca w tych okolicznościach karę nałożył. Zatem, pracownik nie musi w ogóle udzielać wyjasnień, jednakże ich brak nie oznacza, że pracodawca nie wypełnił swoich obowiązków.
Co do zasady wysłuchanie powinno nastąpić w formie ustnej, jednakże orzecznictwo dopuszcza możliwość przedstawienia swoich argumentów na piśmie. W sentencji orzeczenia SN, sygn.
akt I PKN 114/99 czytamy: Pracodawca nie może zastosować kary porządkowe bez uprzedniego wysłuchania pracownika, chyba że ten zrezygnował ze stworzonej mu możliwości ustnego złożenia wyjaśnień, bądź wybrał pisemną formę ich wyrażenia. Natomiast w uzasadnieniu tego wyroku wskazane jest, iż: (...)zarówno z językowego, jak i celowościowego założenia analizowanej imperatywnej regulacji prawnej wynika, że pracodawca nie może ograniczyć pracowniczego uprawnienia do ustnego złożenia wyjaśnień przed zastosowaniem kary porządkowej. W tym celu pracodawca powinien stworzyć warunki niezbędne do ustnego wysłuchania pracownika, który może z tej ciążącej na pracodawcy ustawowej powinności (a własnego uprawnienia), skorzystać według swojego uznania. W takich stworzonych pracownikowi warunkach jest on przede wszystkim uprawniony do ustnego wyjawienia okoliczności i motywów swojego zachowania się. Może jednak ograniczyć się do złożenia stosownych wyjaśnień na piśmie, ale może również w ogóle nie skorzystać ze swojego pracowniczego uprawnienia. Każdy z tych sposobów zachowania się pracownika będzie równoznaczny z zachowaniem przez pracodawcę obligatoryjnego wymagania z art. 109 § 2 kp, w postaci koniecznego uprzedniego wysłuchania pracownika przed zastosowaniem kary porządkowej. W granicach tej normy prawnej pracownik jest bowiem podmiotem uprawnionym, który może decydować o sposobie, czy formie skorzystania bądź nieskorzystania ze stworzonych mu przez zobowiązanego pracodawcę możliwości uprzedniego wysłuchania(...)W związku z powyższym pracodawca ma obowiązek umożliwić ustne złożenie wyjaśnień przez pracownika. Pracodawca nie może zdecydować, że pracownik ma złożyć pisemne wyjaśnienia, gdyż wybór taki należy do pracownika. Dyrektor powinien wiec obecnie wezwać pracownika na rozmowę.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?