Zadaniowy czas pracy a nadgodziny

Odpowiedź prawnika: Zadaniowy czas pracy a nadgodziny

Zgodnie z art. 140 kodeksu pracy, w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych w art. 129, a więc uwzględniając to, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. "Elementem zadaniowego czasu pracy jest wyznaczenie pracownikowi konkretnego zadania (zadań) do wykonania. Na ogół nie mają takiego charakteru obowiązki wynikające z zakresu czynności pracownika" (tak: SN w orzeczeniu z dnia 15 listopada 2006 r., sygn. akt I PK 117/2006).  "Określenie czasu pracy wymiarem zadań nie pozbawia możliwości dochodzenia wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych" (tak: wyrok SN z 25 sierpnia 2004 r., II PK 707/2003). "Dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych należy się pracownikowi, gdy wykonanie przyznanych zadań nie było możliwe w normalnym czasie pracy" (tak: S.A. w Warszawie z orzeczeniu z dnia 3 listopada 2004 r., sygn. akt III APa 47/2004).
W przypadku zadaniowego systemu czasu pracy sam fakt, że pracownik pracuje ponad ustalone normy jeszcze nie przesądza o tym, że należy mu się rekompensata za nadgodziny. Pracownik taki powinien mieć swobodę, jeżeli chodzi o organizację czasu pracy. Jeżeli z powody pozostawania „w godzinach nadliczbowych" są wynikiem działań pracownika, np. wadliwej organizacji pracy to nie będzie on mógł żądać zapłaty za nadgodziny. Jeżeli natomiast liczba zadać nałożona na niego jest taka, że nie pozwala na wykonywanie pracy w ustalonych normach, może on żądać zapłaty. "W razie stosowania systemu zadaniowego czasu pracy (art. 140 kp) pracodawca powinien wykazać, że powierzał pracownikowi zadania możliwe do wykonania w czasie pracy wynikającym z norm określonych w art. 129 kp" (tak: SN w wyroku z dnia 15 marca 2006 r. II PK 165/2005). Inną kwestię stanowi, czy dany pracownik faktycznie pracuje w zadaniowym systemie czasu pracy (pomimo takiego wskazania w umowie o pracę). 

Zgodnie z art. 141 kp, pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Przerwę w pracy, o której mowa powyżej wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.