Zajęcie komornicze wynagrodzenia za prace na 1/2 etatu

Odpowiedź prawnika: Zajęcie komornicze wynagrodzenia za prace na 1/2 etatu

Szczegółowe zasady egzekucji wierzytelności z wynagrodzenia za pracę reguluje kodeks pracy.

Art. 87. § 1. Z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - podlegają potrąceniu tylko następujące należności:  
1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,  
2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,  
3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,  
4) kary pieniężne przewidziane w art. 108.  
§ 2. Potrąceń dokonuje się w kolejności podanej w § 1.  
§ 3. Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości trzech piątych wynagrodzenia,  
2) w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych - do wysokości połowy wynagrodzenia.
§ 4. Potrącenia, o których mowa w § 1 pkt 2 i 3, nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami, o których mowa w § 1 pkt 1 - trzech piątych wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń kary pieniężne potrąca się w granicach określonych w art. 108.  
§ 5. Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.  
§ 6.
§ 7. Z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.
§ 8. Potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki wynagrodzenia. 

Z powyższego przepisu wynika, że świadczenia alimentacyjne, aby mogły być potrącane, muszą być stwierdzone tytułem egzekucyjnym. Nie wystarczy zatem dobrowolne zobowiązanie się pracownika do alimentacji względem osoby uprawnionej.

Gdy egzekwowane są alimenty, można potrącić do 3/5 wynagrodzenia. W innym wypadku - do połowy wynagrodzenia.

Art. 87(1). § 1. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:  
1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,  
2) 75 % wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,  
3) 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.  
§ 2. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone w § 1 ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Wolna od potrąceń będzie zatem 1/2 kwoty minimalnego wynagrodzenia - o ile nie są egzekwowane alimenty. Wówczas bowiem mozna zająć 100% wynagrodzenia.

Art. 88. § 1. Przy zachowaniu zasad określonych w art. 87 potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych pracodawca dokonuje również bez postępowania egzekucyjnego, z wyjątkiem przypadków gdy:
1) świadczenia alimentacyjne mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie wszystkich należności alimentacyjnych,
2) wynagrodzenie za pracę zostało zajęte w trybie egzekucji sądowej lub administracyjnej.
§ 2. Potrąceń, o których mowa w § 1, pracodawca dokonuje na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego. 

W opisanej sytuacji pracodawca nie może potrącać z wynagrodzenia kwoty przeznaczonej na alimenty, gdyż osoba uprawniona nie posiada tytułu wykonawczego oraz nie wszczęła postępowania egzekucyjnego.

Podsumowując, kwota wolna od potrąceń wynosi 1/2 minimalnego wynagrodzenia (po potrąceniu stosownych składek i zaliczek na podatek). Jeżeli pracownik zarabia więcej, niż ta kwota, to z nadwyżki należy potrącać egzekwowane wierzytelności. Okoliczność płacenia dobrowolnych alimentów nie ma w tym przypadku znaczenia.