Zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców

Odpowiedź prawnika: Zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców

Zgodnie z ustawą o świadczeniach przedemerytalnych, praca w gospodarstwie rolnym może być uwzględniona przy ustalaniu prawa do świadczenia przedemerytalnego, jeżeli osobie ubiegającej się o to świadczenie "brakuje" innych okresów składkowych i nieskładkowych.
Ażeby uzyskać prawo do świadczenia przedemerytalnego, należy złożyć do ZUS odpowiednie dokumenty i oświadczenia stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie żądanego świadczenia i ustalenie jego wysokości.
Dla wykazania, iż pracował Pan w gospodarstwie rolnym rodziców, należy przedstawić zaświadczenie z gminy. Ponadto, można równocześnie złożyć pismo z oświadczeniem, że w wyżej wymienionym okresie pracował Pan w gospodarstwie rolnym, a także od razu wskazać świadków.
W praktyce, w przypadku osoby uczącej się, często zdarza się, że ZUS kwestionuje fakt pracy w gospodarstwie, jeśli osoba, która ukończyła 16 lat, uczyła się, czy też uczęszczała do szkoły w innej miejscowości. Taki stan rzeczy zdaniem ZUS może utrudniać lub uniemożliwiać pracę w gospodarstwie. Również zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 r., sygn. akt II UKN 155/2000, przy ustaleniu prawa do emerytury uwzględnia się okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, świadczonej przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, także w czasie wakacji szkolnych. W uzasadnieniu niniejszego wyroku, SN zauważył, że przepisy dotyczące zaliczenia czasu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców nie wyznaczają rozmiaru świadczonej pracy, podczas gdy art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach do uwzględnienia okresów pracy przed dniem 15 listopada 1991 r. wymaga, aby praca wykonywana była w wymiarze co najmniej połowy pełnego wymiaru czasu pracy. W konsekwencji, Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, że jeżeli praca w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia świadczona była przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, to przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się ten okres także, gdy przypadał w czasie wakacji szkolnych. Praca ta mogła stanowić tylko udział (pomoc) w wykonywaniu typowych obowiązków domowych zwyczajowo wymaganych od dziecka będącego członkiem rolniczej wspólnoty rodzinnej.
Jednym słowem, nie możemy wskazać jednoznacznie, jak postąpi ZUS. Wskazać należy jednak, że w przypadku osoby, która pracowała i uczyła się ZUS może zakwestionować możliwość uwzględnienia pracy w gospodarstwie domowym rodziców, wskazując, iż ponieważ uczył się Pan w szkole średniej (w szczególności, gdy trzeba było dojeżdżać) nie mógł pracować w gospodarstwie rolnym rodziców codziennie, co najmniej w wymiarze połowy powszechnie obowiązującego czasu pracy. Dlatego też już wcześniej należy się na taką sytuację przygotować pod względem dowodowym. Jeżeli ZUS nie zaliczy tego okresu, odwołujący się do sądu, powinien wykazać, że taka praca i w tym wymiarze czasu była wykonywana. Wnioskodawca może udowodnić wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi fakt okres wykonania pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, po ukończeniu przez niego 16 roku życia, a do sądu orzekającego należy ocena, czy okres tej pracy może być uwzględniony.