Założenie księgi wieczystej przez wierzyciela
Pytanie:
"Złożyłem do starostwa powiatowego zapytanie, czy mój dłużnik, przeciwko któremu dysponuję tytułem wykonawczym, jest właścicielem nieruchomości. Przyszła właśnie odpowiedź, że owszem - jest właścicielem. Podano miejscowość i ulicę, przy której jest ta nieruchomość, a także nr działki na mapie i powierzchnię. Na końcu podano jednak informację, że w rejestrze brak jest wpisów dotyczących księgi wieczystej. Rozumiem z powyższego, że dla tej nieruchomości nie ustanowiono do tej pory księgi wieczystej. Czy można skierować egzekucję do takiej nieruchomości bez księgi wieczystej, a jeżeli nie, to czy ja mogę żądać założenia księgi dla tej nieruchomości?"
Odpowiedź prawnika: Założenie księgi wieczystej przez wierzyciela
Skierowanie egzekucji do nieruchomości bez założonej dla niej księgi wieczyste jest możliwe - w takim przypadku wniosek przez komornika jest składany do zbioru dokumentów. Jak wskazuje przepis art. 924 kpc, jednocześnie z wysłaniem dłużnikowi wezwania komornik przesyła do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej wniosek o dokonanie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub o złożenie wniosku do zbioru dokumentów (dla nieruchomości, które nie mają założonych ksiąg wieczystych albo których księgi zaginęły lub uległy zniszczeniu, prowadzi się we właściwych sądach rejonowych, do czasu założenia ksiąg, zbiory dokumentów przeznaczone do składania wniosków i dokumentów dotyczących ograniczonych praw rzeczowych i ograniczeń w rozporządzaniu tymi nieruchomościami. Jednakże złożenie dokumentu dotyczącego hipoteki dopuszczalne jest, gdy przepis szczególny na to zezwala - ustawa o księgach wieczystych i hipotece). Nie jest więc konieczne istnienie księgi wieczystej ażeby możliwe było prowadzenie egzekucji z nieruchomości.
Osobami uprawnionymi do złożenia wniosku o założenie księgi wieczystej są te same osoby, które są uprawnione do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Jak wynika z przepisu art. 626[2] § 5 kpc, wniosek o dokonanie wpisu może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba na rzecz której wpis ma wystąpić, albo wierzyciel, jeśli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej. W sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy wniosek może złożyć uprawniony organ.
Uprawnienie wierzyciela do złożenia wniosku o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości dłużnika zostało wskazane uchwale Sądu Najwyższego z dnia 24 września 1986 roku (II CZP 63/86). Zgodnie z treścią sentencji orzeczenia: wierzyciel może być wnioskodawcą w postępowaniu o założenie księgi wieczystej (art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece - Dz. U. 1982 r. Nr 19 poz. 147) wszczętym w związku z koniecznością dokonania w księdze wieczystej wpisu wniosku o egzekucję z tej nieruchomości (art. 924 kpc).
Wprawdzie orzeczenie odwołuje się do nie obowiązującego już przepisu ustawy o księgach wieczystych i hipotece, jednakże orzeczenie zachowało aktualność i przyjmuje się, iż wierzyciel może wystąpić z takim wnioskiem w postępowaniu wszczętym na podstawie art. 626 [2] kpc).
Jak więc wynika z powyższego, będzie Pan uprawniony do złożenia wniosku o założenie księgi wieczystej dla Pańskiego dłużnika. Na marginesie można dodać, iż uprawnienie takie nie przysługuje komornikowi.
Grzegorz Pawelec
Adwokat
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?