Zaśmiecanie środowiska - odpowiedzialność

Odpowiedź prawnika: Zaśmiecanie środowiska - odpowiedzialność

Osoba, która pozostawia śmieci w lesie popełnia wykroczenie określone przez art. 162 kodeksu wykroczeń. Zgodnie z tym przepisem kto w lasach zanieczyszcza glebę lub wodę albo wyrzuca do lasu kamienie, śmieci, złom, padlinę lub inne nieczystości, albo w inny sposób zaśmieca las, podlega karze grzywny albo karze nagany. Jeżeli czyn sprawcy polega na zakopywaniu, zatapianiu, odprowadzaniu do gruntu w lasach lub w inny sposób składowaniu w lesie odpadów, sprawca podlega karze aresztu albo grzywny. W razie popełnienia ego wykroczenia orzeka się nawiązkę - do wysokości równej kosztom rekultywacji gleby, oczyszczenia wody, wydobycia, wykopania, usunięcia z lasu, a także zniszczenia lub neutralizacji odpadów. Również art. 91 kodeksu wykroczeń stanowi, że: kto zanieczyszcza drogę publiczną lub na tej drodze pozostawia pojazd lub inny przedmiot albo zwierzę w okolicznościach, w których może to spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym, podlega karze grzywny do 1 500 złotych albo karze nagany. Ściganie ww wykroczeń powinna zajmować się Policja, bądź Straż miejska. Z reguły istnieje jednak problem z ukaraniem sprawców, gdyż aby wykorzystać wskazane wyżej przepisy musi być wiadome kto pozostawił śmieci.
Do zadań własnych gminy należą, w szczególności zadania związane ze sprawami ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. Zadanie to należy do obowiązkowych zadań gminy. Na podstawie wskazanej ustawy, gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: tworzą warunki do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy lub zapewniają wykonanie tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych, zapobiegają zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez: zbieranie i pozbywanie się, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4, błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu urządzeniach ustawionych na chodniku.

Stosownie jednak do art. 5 ust. 4 uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych. W przypadku stwierdzenia niewykonania tego obowiązku, wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję nakazującą wykonanie obowiązku.
Gmina, na podstawie ustawy o utrzymaniu porządku czystości w gminie jest obowiązana do uchwalenia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, który jest aktem prawa miejscowego i którego złamanie prowadzi do odpowiedzialności za wykroczenia. Do gminy można się zwrócić się np. ze skargą lub z wnioskiem o podjęcie odpowiednich kroków służących poprawie czystości na terenie gminy. W razie niepodjęcia działań przez gminę, można rozważyć złożenie skargi do sądu administracyjnego, analizując czy w danym, konkretnym przypadku (a więc w zależności od okoliczności) istnieje podstawa do złożenia skargi do sądu administracyjnego
Do obowiązków zarządu drogi należy także zbieranie i pozbywanie się odpadów zgromadzonych w urządzeniach do tego przeznaczonych i utrzymanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. W związku z zaśmieceniem drogi lub pasa drogowego można więc się zwrócić ze skargą do zarządcy drogi. Jeżeli chodzi natomiast o tereny lasów za czystość na tych terenach, naszym zdaniem będzie odpowiedzialny ich właściciel. Jeżeli właścicielem lasu jest organ publiczny, również można rozważyć złożenie skargi do sądu administracyjnego argumentując, że organ posiada obowiązek wynikający z ustawy o ochronie przyrody, zgodnie z którą , obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym. Organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody.