Zawyżanie rachunków za usługi-oszustwo

Odpowiedź prawnika: Zawyżanie rachunków za usługi-oszustwo

Przestępstwo oszustwa (wyłudzenia) jest w prawie karnym sformułowane następująco:  Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
W związku z powyższym, aby skazać kogoś za przestępstwo oszustwa, należy wykazać, że dana osoba umyślne dążąc do osiągnięcia korzyści (czyli mając zamiar popełnienia tego przestępstwa) działała za pomocą jednej z metod: wprowadzenia w błąd, bądź wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.  „Wprowadzenie w błąd polega na tym, że sprawca swoimi podstępnymi zabiegami doprowadza inną osobę do mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy (...) Wyzyskanie błędu tym różni się od wprowadzenia w błąd, że przy wyzyskaniu błędu oszukany ma fałszywe wyobrażenie o rzeczywistości bez udziału w tym sprawcy, który istniejący już błąd oszukanego wykorzystuje. Innymi słowy, wykorzystanie błędu polega na wykorzystaniu przez sprawcę już istniejących, niezgodnych z rzeczywistością opinii lub wyobrażeń osoby pokrzywdzonej (...)Niezdolność osoby rozporządzającej mieniem do należytego pojmowania przedsiębranego działania może wynikać z braku odpowiedniego rozwoju psychicznego, niedostatecznej socjalizacji, młodego wieku, upośledzenia umysłowego - zarówno takiego, które wyłącza zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swym postępowaniem, jak i prowadzącego jedynie do ograniczenia tej zdolności." (tak: T. Bojarski w: Najnowsze wydanie: Kodeks karny. Komentarz, Szwarczyk Maciej, Michalska-Warias Aneta, Piórkowska-Flieger Joanna, Bojarski Tadeusz (red.) Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie II). Z przedstawionego opisu nie wynika, by doszło do przestępstwa oszustwa (chyba, że istnieją inne okoliczności nie opisane w zadanym pytaniu).  Ponadto, wyżej wskazane okoliczności (zamiar popełnienia przestępstwa, działanie w celu osiągnięcia korzyści, działanie za pomocą danej metody) należy w postępowaniu karnym udowodnić oskarżonemu. W pytaniu nie zostało wskazane w jaki sposób druga firma tłumaczy taką a nie inną wysokość faktur, proszę jednak zauważyć, że kontrahent może wskazywać np. na inne, ustne uzgodnienia z Państwem lub na jakieś inne okoliczności usprawiedliwiające podwyższenie kosztów
Powyższe nie oznacza, że nie mogą Państwo w piśmie do kontrahenta zaznaczyć, że w związku z zawyżonymi kosztami usług, czują się Państwo oszukani i oczekują skorygowania faktury. Proszę jednak nie zarzucać tej osobie wprost popełnienia przestępstwa. Zgodnie z kodeksem karnym, kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku.