Zbycie wierzytelności w postępowaniu układowym

Odpowiedź prawnika: Zbycie wierzytelności w postępowaniu układowym

Zagadnienia związane z upadłością reguluje ustawa Prawo upadłościowe i naprawcze. Wydaje się, iż pytający nie zna dokładnie procedur przeprowadzania postępowania upadłościowego. Zgodnie z artykułem 267 powołanej ustawy, jeżeli sąd ogłosił upadłość z możliwością zawarcia układu, a propozycje układowe nie zostały wcześniej złożone, upadły powinien zgłosić je w terminie miesiąca. Wraz z propozycjami układowymi upadły powinien przedłożyć także rachunek przepływów pieniężnych za okres ostatnich dwunastu miesięcy, jeżeli obowiązany był do prowadzenia dokumentacji umożliwiającej sporządzenie takiego rachunku. W tym samym czasie propozycje układowe może złożyć również nadzorca sądowy albo zarządca. Wynika z tego zatem, iż złożenie propozycji układowych jest de facto obowiązkiem upadłego. Co do zasady propozycje powinny zostać złożone wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, stanowią bowiem integralną część postępowania w tym wypadku. Przepisy nie narzucają obowiązkowej treści propozycji układowych, upadły może je sam określić. Propozycje układowe powinny określać sposób restrukturyzacji zobowiązań upadłego oraz zawierać uzasadnienie, przy czym nie ma ograniczonego katalogu sposobów restrukturyzacji zobowiązań. Istotne z punktu widzenia przedstawionego stanu faktycznego jest to, iż układem obejmuje się wszystkie wierzytelności w stosunku do upadłego powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, łącznie z wierzytelnościami zabezpieczonymi przez przeniesienie na zabezpieczenie własności rzeczy, wierzytelności lub innego prawa. Bardzo istotny jest także ciąg dalszy postępowania. Przecież zgłoszone propozycje układowe nie oznaczają jeszcze, iż układ został przyjęty. Po zatwierdzeniu listy wierzytelności sędzia-komisarz sporządza, w celu głosowania nad układem, listy wierzycieli, obejmujące poszczególne kategorie ich interesów: 1) wierzycieli, którym przysługują należności ze stosunków pracy oraz należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego, 2) wierzycieli, których wierzytelności są zabezpieczone rzeczowo, 3) wierzycieli będących udziałowcami lub akcjonariuszami upadłego, 4) pozostałych wierzycieli. Tak więc prawo głosowanie nad układem odbywa się w grupach. Poza tym, nie wiemy na jakiej podstawie twierdzi Pan/Pan, iż propozycje restrukturyzacyjne są dla któregoś z wierzycieli niekorzystne.

Zgodnie z artykułem 279 prawa upadłościowego i naprawczego warunki restrukturyzacji zobowiązań upadłego powinny być jednakowe w stosunku do wierzycieli tej samej kategorii interesów, chyba że wierzyciel wyraźnie zgodził się na warunki mniej korzystne. Nie ma zatem możliwości, aby warunki restrukturyzacji były dla jednego wierzyciela gorsze, niż dla innych z tej samej grupy. Możliwym jednak jest, iż warunki te różnią się w przypadku porównania z wierzycielami z innych grup. Sama ustawa daje możliwość przyznania korzystniejszych warunków pewnym wierzycielom, chodzi tu o wierzycieli posiadających drobne wierzytelności, oraz takich którzy po ogłoszeniu upadłości udzielili lub mają udzielić kredytu niezbędnego do wykonania układu. Do zatwierdzenie układu koniecznym jednak jest, aby odbyło się zgromadzenie wierzycieli. Zgromadzenie wierzycieli powinno odbyć się w terminie miesiąca od dnia zatwierdzenia listy wierzytelności. Jednocześnie z zawiadomieniem o zgromadzeniu doręcza się wierzycielom propozycje układowe oraz informacje o podziale wierzycieli ze względu na kategorie interesów wierzycieli. Proszę zauważyć, iż na tym etapie istnieje już ustalona lista wierzytelności. Ewentualne rozporządzenia w formie przelewu wierzytelności nie będą miały znaczenia. Wierzytelność została już wciągnięta na listę w konkretnej postaci i wielkości z poparciem konkretnych dokumentów. Poza tym przelewy wierzytelności nawet na wcześniejszym etapie mogłyby zostać uznane przez sąd jako próba obejścia prawa, czyli w praktyce jako czynność nieważna. Tym bardziej jest to zatem ryzykowne. Poza tym w omawianym zgromadzeniu wierzycieli nie biorą udziału wierzyciele, których wierzytelności są sporne, a takimi mogłyby zostać uznane wierzytelności wspomnianych w pytaniu kilku nowych wierzycieli, co w efekcie doprowadziłoby do sytuacji, gdzie „nowi” wierzyciele nie mogliby rozstrzygać o już własnych sprawach.