Spółka z o.o. jako wspólnik spółki cywilnej i jawnej - podstawy prawne

Odpowiedź prawnika:

Podstawy prawne - spółka z o.o. jako wspólnik w s.c. i s.j.

Spółka z o.o. w spółce cywilnej

Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Przepis ten nie ogranicza kręgu potencjalnych wspólników wyłącznie do osób fizycznych.

Spółka z o.o., jako osoba prawna posiadająca pełną zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, może zawierać wszelkie umowy, w tym umowę spółki cywilnej. Doktryna i orzecznictwo jednoznacznie potwierdzają dopuszczalność takiej konstrukcji prawnej.

Spółka z o.o. w spółce jawnej

W przypadku spółki jawnej kwestia ta jest uregulowana jeszcze bardziej jednoznacznie. Art. 8 § 1 Kodeksu spółek handlowych stanowi wprost, że wspólnikami spółek osobowych mogą być osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

Spółka z o.o., będąc osobą prawną w pełnym tego słowa znaczeniu, spełnia wszystkie wymogi stawiane wspólnikom spółki jawnej określone w art. 22 § 1 Kodeksu spółek handlowych.

Reprezentacja spółki z o.o. w spółce osobowej

Kluczową kwestią praktyczną jest sposób, w jaki spółka z o.o. wykonuje uprawnienia wynikające z członkostwa w spółce osobowej. Spółka z o.o., jako osoba prawna, nie może działać samodzielnie - musi działać przez swoje organy.

Zasady reprezentacji

Czynności związane z członkostwem w spółce cywilnej lub jawnej wykonują osoby uprawnione do reprezentowania spółki z o.o., czyli:

• Zarząd spółki z o.o. - według zasad określonych w umowie spółki (reprezentacja jednoosobowa lub łączna)
• Pełnomocnicy - jeśli zarząd udzieli odpowiedniego pełnomocnictwa
• Prokurent - w zakresie umocowania prokury

Oznacza to, że w praktyce w zgromadzeniach wspólników spółki osobowej uczestniczą osoby fizyczne reprezentujące spółkę z o.o., które podejmują decyzje w jej imieniu i na jej rzecz.

Konsekwencje prawne i podatkowe

Odpowiedzialność za zobowiązania

Przystąpienie spółki z o.o. do spółki osobowej wiąże się z istotnymi konsekwencjami w zakresie odpowiedzialności:

Opodatkowanie

Warto zwrócić uwagę na skutki podatkowe takiej konstrukcji.

Podatek dochodowy

Gdy spółka z o.o. jest wspólnikiem spółki cywilnej lub jawnej, status spółki osobowej może być różny:

Spółka cywilna jest transparentna podatkowo. Oznacza to, że ona sama nie płaci podatku PIT lub CIT, lecz czynią to jej wspólnicy. Podatek odprowadzają od dochodu przypadającego proporcjonalnie do ich udziału w spółce.

Spółka jawna staje się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych CIT w sytuacji, gdy ma ona siedzibę lub zarząd w Polsce i jednocześnie, jeżeli wspólnikami tej spółki nie są wyłącznie osoby fizyczne i spółka nie złoży przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji o podatnikach podatku CIT oraz podatnikach podatku PIT, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki.

Składka zdrowotna

Spółka z o.o. jako podmiot prawny nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jednak osoby fizyczne pełniące funkcje w spółce z o.o. (np. członkowie zarządu będący jednoosobowymi wspólnikami) podlegają obowiązkowi opłacania składki zdrowotnej w wysokości zryczałtowanej.

Praktyczne aspekty i wskazówki

Kiedy taka konstrukcja ma sens?

Konstrukcja, w której spółka z o.o. jest wspólnikiem spółki osobowej, może być szczególnie użyteczna w następujących sytuacjach:

• Współpraca między podmiotami - gdy dwa podmioty gospodarcze chcą wspólnie prowadzić określony projekt bez łączenia się
• Ograniczenie ryzyka osobistego - gdy właściciele biznesu chcą prowadzić ryzykowne przedsięwzięcie, ale nie chcą ryzykować osobistym majątkiem (poprzez działanie przez spółkę z o.o.)
• Następstwo prawne - przy przekształceniach i reorganizacjach struktur korporacyjnych
• Joint ventures - przy tworzeniu wspólnych przedsięwzięć gospodarczych

Na co zwrócić uwagę przy tworzeniu takiej struktury?

Alternatywy do rozważenia

Zamiast tworzenia konstrukcji spółka z o.o. + spółka osobowa, warto rozważyć alternatywne rozwiązania:

Podsumowanie

Konstrukcja prawna, w której spółka z ograniczoną odpowiedzialnością występuje jako wspólnik spółki cywilnej lub jawnej, jest w pełni dopuszczalna przez polskie prawo. Przepisy zarówno Kodeksu cywilnego, jak i Kodeksu spółek handlowych jednoznacznie na to pozwalają.

Należy jednak pamiętać, że taka struktura wiąże się z istotnymi konsekwencjami prawnymi i podatkowymi. Spółka z o.o. będzie odpowiadała za zobowiązania spółki osobowej całym swoim majątkiem, co zwiększa ryzyko gospodarcze. Dodatkowo, obecność osoby prawnej jako wspólnika może powodować utratę transparentności podatkowej przez spółkę jawną i konieczność płacenia CIT.

Przed podjęciem decyzji o utworzeniu takiej struktury warto skonsultować się z doradcą prawnym i podatkowym, aby dokładnie przeanalizować wszystkie konsekwencje i wybrać optymalne rozwiązanie dla konkretnej sytuacji biznesowej.