Sprzedaż darowanego mieszkania przed upływem 5 lat

Pytanie:

"Rodzice darują synowi mieszkanie o wartości 300 tys. zł. Następnie syn kupuje sobie nowe mieszkanie, zaciągając na ten cel kredyt w wysokości równoważnej wartości darowanego mieszkania, czyli również 300 tys. zł. W ciągu roku syn spłaca 100 tys. zł kredytu i następnie sprzedaje mieszkanie darowane mu przez rodziców za 300 tys. zł. Z uzyskanej kwoty spłaca pozostały kredyt, 200 tys. zł. Sprzedaż darowanego mieszkania odbywa się oczywiście przed upływem 5 lat od umowy darowizny. Czy syn zapłaci podatek? Jaki to będzie podatek? Od jakiej kwoty zapłaci podatek? Co z ulgą w zapłacie podatku od spadków i darowizn, przewidzianą w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn? Co z 10% podatkiem od uzyskanego przychodu - co będzie w takiej sytuacji przychodem? Czy w takiej sytuacji mowa jest tylko o podatku od spadku i darowizn (822 zł 20 gr. i 7 % nadwyżki ponad 20.556 zł) i o podatku ze sprzedaży mieszkania (podatek 10%)?"

Odpowiedź prawnika: Sprzedaż darowanego mieszkania przed upływem 5 lat

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatek od spadków i darowizn od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (m.in. rodzic i dziecko) oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku (tj: 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej), według następujących skal:

Kwoty nadwyżki w zł

 Podatek wynosi

ponad

 do

 

 

 10.278

 3 %

10.278

 20.556

 308 zł 30 gr i 5 % nadwyżki ponad 10.278 zł

20.556

 

 822 zł 20 gr i 7 % nadwyżki ponad 20.556 zł

Odnośnie darowizny mieszkania, najkorzystniejszą formą przeniesienia własności lokalu mieszkalnego przez rodziców na dziecko jest darowizna połączona ze skorzystaniem z ulgi w zapłacie podatku od spadków i darowizn, przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej (rodzice i dziecko są zaliczani do I grupy podatkowej) - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Zatem darowanie mieszkania nieprzekraczającego 110 m2 przez rodziców na rzecz dziecka nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jednak zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy z ulgi mogą skorzystać osoby, które łącznie spełniają następujące warunki:

  1. są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy; 
  3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
  4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
  5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku.

Jak stanowi art. 16 ust. 7 ustawy, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji (a więc utraty powyższej ulgi) zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Częstą sytuacją jest, iż  najpierw następuje nabycie nowego lokalu z kredytu bankowego (czy z innego rodzaju pożyczki), następnie zaś poprzedni lokal zostaje zbyty i kredyt spłacony z środków uzyskanych ze sprzedaży. W literaturze podatkowej wskazuje się, iż w takiej sytuacji podatnik nie powinien tracić prawa do ulgi. W każdej jednak sytuacji pamiętać należy, że z punktu widzenia przepisów art. 16 ust. 7 i 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn istotne jest, by sprzedaż budynku nabytego w spadku służyć miała realizacji potrzeb mieszkaniowych spadkobiercy (tak: R.

Kubacki, Ulga mieszkaniowa a nabycie budynku lub lokalu z innych środków niż ze zbycia odziedziczonego budynku lub lokalu, „Lex Polonica”). Gdyby przyjąć jako jedyne rozwiązanie, iż najpierw musi nastąpić zbycie lokalu, a potem nabycie nowego, podatnik przez pewien czas pozostałby bez własnego mieszkania, a wątpliwym jest, aby taka była intencja ustawodawcy. Jednakże w Informacji Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie z dnia 12 lipca 2004 r. (sygn. E-2/436/3/04) na pytanie podatnika „Czy przy darowiźnie mieszkania w I grupie podatkowej, jeżeli obdarowany przed upływem 5 lat najpierw zakupi nowe mieszkanie lub uzyska pozwolenie na budowę, a następnie zbędzie darowany lokal w ciągu 6 m-cy, ulga podatkowa z art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn zostanie zachowana?” urząd stwierdził, iż w tym przypadku brak jest podstaw do utrzymania ulgi wymienionej w art. 16 ustawy.

W przypadku sprzedaży darowanego mieszkania nie wystąpi natomiast zryczałtowany podatek dochodowym od osób fizycznych (10%). Przychody uzyskane ze sprzedaży mieszkania otrzymanego w drodze darowizny są bowiem w całości zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.


Piotr Geliński

Doradca podatkowy

Doradca podatkowy nr 10841; magister prawa (absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego).

Od 2002 r. zdobywał doświadczenie jako współpracownik znanych kancelarii prawnych i kancelarii doradztwa podatkowego. Od 2008 r. wykonuje zawód doradcy podatkowego obecnie w formie spółki doradztwa podatkowego;

Specjalizuje się w: udzielaniu porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych; analizie obciążeń podatkowych i ich optymalizacji, planowaniu podatkowym; ocenie umów pod względem wynikających z nich obowiązków podatkowych; doradztwie w sporach z organami podatkowymi, podczas kontroli podatkowej i skarbowej oraz w postępowaniach z zakresu zobowiązań podatkowych, w tym także w postępowaniach sądowoadministracyjnych.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • Karolina 2015-06-01 14:00:49

    Witam. Sytuacja jest następująca mój chłopak dostał od dziadków mieszkanie jako darowizna, mineły dwa lata jak tam mieszka , i nie wiem jakim cudem to sprzedał komuś innemu, nie mam z nim kontaktu, ani z mężczyzną który to mieszkanie kupił, minął tydzień od sprzedaży . CHciałabym się zapytać czy jest szansa na odzyskanie tego mieszkania przez dziadków ? czy można to gdzieś zgłosić ? i czy bez dziadków zgody to mieszkanie mogło zostać sprzedane ? nie wiem czy podatek w US został zapłacony,najpradopodobniej tak. Prosze o pomoc, bo bardzo zależy nam na odzyskaniu tego mieszkania. I czy dziadkowi jesli się uda mogą mieszkanie przepisać prawnuczce która ma ponad rok lub mi chociaż nie jestem ich rodziną bo ślubu z osobą która sprzedała to mieszkanie nie mam.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika