Stwierdzenie nieważności decyzji p.o. PINB

6.9.2010

Pytanie:

"Skierowałem do WINB wniosek o stwierdzenie z urzędu nieważności wszystkich ostatecznych decyzji i postanowień wydanych przez p.o. PINB znajdujących się w obiegu prawnym od 2007r., jako wydanych przez osobę niewłaściwą, nieumocowaną i niebędąca organem, po pierwotnym ustaleniu tych aktów. Wcześniej zwracałem się na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej o udostępnienie tych aktów do p.o. PINB, ale nie zostały mi one wydane. WINB zamiast decyzji skierował do mnie pismo informując, że nie widzi podstaw do wszczęcia postępowania nadzwyczajnego w tym przedmiocie, a poza tym to jest zadania, że p.o. PINB ma prawo wydawać decyzje i postanowienia skierowane na zewnątrz urzędu. Nie wskazał żadnej podstawy prawnej i oświadczył, że nie dokonuje interpretacji przepisów prawnych. Pismo nie zawiera żadnego pouczenia. Jakie dalsze kroki prawne przysługują mi w tej sytuacji aby doprowadzić do uchylenia ww. decyzji i ostatecznego wyjaśnienia statusu p.o. PINB?"

Odpowiedź prawnika: Stwierdzenie nieważności decyzji p.o. PINB

Naszym zdaniem można kwestionować uprawnienie osoby pełniącej obowiązki powiatowego inspektora nadzoru budowlanego do wydania decyzji administracyjnych. Przede wszystkim w Regulaminie Organizacyjnym Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Wołominie jest wyraźny zapis, że wyłączną kompetencją powiatowego inspektora jest podpisywanie decyzji administracyjnych (§ 5 pkt. 10). W akcie tym w ogóle nie ma mowy o osobie pełniącej obowiązki inspektora, a jedynie o „wskazanym pracowniku inspektoratu”, który ma zastępować powiatowego inspektora podczas jego nieobecności. Osoba taka uzyskała umocowanie do wszystkich czynności wchodzących w zakres kompetencji inspektora, z wyjątkiem ustalania regulaminów komórek wewnętrznych inspektoratu oraz zawierania i rozwiązywania umów o pracę z pracownikami inspektoratu. Wydaje się, że takiego pracownika ma wskazać powiatowy inspektor np. w drodze wewnętrznego zarządzenia. W takim przypadku osoba niebędąca de facto inspektorem nadzoru budowlanego mogłaby wydawać decyzje administracyjne. Jest to jednak rozwiązanie tymczasowe – nie sposób sobie wyobrazić, aby taka osoba w nieskończoność miała pełnić wykonywać czynności powiatowego inspektora (chociażby z uwagi na brak możliwości rozwiązywania umów o pracę, co uniemożliwiałoby odejście z inspektoratu pracownika za porozumieniem stron).

Wydaje się więc, że analogicznego uprawnienia do wydawania decyzji administracyjnych nie można odnosić do osoby pełniącej obowiązki. Jak już wskazaliśmy może to prowadzić do naruszania Konstytucji poprzez naruszenie zasady praworządności, gdyż dochodzi do ustanawiania (faktycznie przez organ administracji) nowego organu, który uzyskuje kompetencje wychodzące na zewnątrz tego organu. Dla potwierdzenia takiego stanowiska można przywołać interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 września 2009 r. (sygn. IBPBI/1/415-458/09/AB ), w której rozstrzygnął on analogiczny problem, tyle że w odniesieniu do osoby pełniącej obowiązki naczelnika urzędu skarbowego. W tym przypadku organ uznał, że nie ma zagrożenia co do legalności decyzji i innych pism podpisanych przez p.o. naczelnika urzędu mimo braku limitu czasowego pełnienia przez niego swoich obowiązków (wykonywał je przez okres 3 lat – przyp. red.). Takie rozstrzygnięcie wynikało jednak z faktu, że istnieje ustawowe upoważnienie do powołania danej osoby do pełnienia obowiązków dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego do czasu powołania wyłonionego w konkursie dyrektora lub naczelnika (art. 5 ust. 5C ustawy o urzędach i izbach skarbowych). W odniesieniu do osoby pełniącej obowiązki powiatowego inspektora nadzoru nie można odnaleźć takiego upoważnienia ani w ustawie – prawo budowlane, ani w ustawie o samorządzie powiatowym, ani też w regulaminie organizacyjnym inspektoratu budowlanego w powiecie wołomińskim. W związku z powyższym wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego nie mógł nawet wskazać podstawy prawnej działania p.o. inspektora.

Odnośnie wyjaśnienia statusu osoby p.o. powiatowego inspektora nadzoru budowlanego można skierować pismo do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego bądź do Ministerstwa Infrastruktury. Należy jednak pamiętać, że organy te jedynie przedstawią swoje stanowisko, a nie będą dokonywać interpretacji przepisów. Tę kompetencję mają sądy.

W naszej ocenie może Pan wystąpić do prokuratury, który na podstawie art. 189 kpa będzie mógł wystąpić do właściwego organu administracji publicznej o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem. Przyjmuje się, że takim żądaniem organ administracji jest związany, z chwilą zatem wniesienia żądania następuje wszczęcie postępowania (Janowicz Zbigniew „Kodeks postępowania administracyjnego. Ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Komentarz.” Warszawa 1996 Wydawnictwa Prawnicze PWN). Zgodnie z § 382 ust. 1 Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. z 2010 r., Nr 49 poz. 296) „Prokurator inicjuje postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym oraz bierze udział w tych postępowaniach, jeżeli wymaga tego ochrona praworządności, a w szczególności, gdy naruszenie prawa lub bezczynność organu narusza interes Rzeczypospolitej Polskiej lub interes społeczny”. Trzeba pamiętać, że prokurator będzie mógł odmówić podjęcia czynności, jeśli stronie postępowania przysługują środki odwoławcze lub skarga do sądu administracyjnego albo wniosek o wznowienie postępowania lub wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji. W związku z tym pismo WINB można potraktować jako decyzję odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji (art. 157 § 3 kpa), mimo tego, że nie zawiera pewnych elementów jak np. pouczenie o możliwości wniesienia odwołania. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także w piśmiennictwie, utrwalił się pogląd, że pisma organu administracyjnego zawierające rozstrzygnięcie w sprawie załatwianej decyzją administracyjną należy uznać za decyzję, mimo iż nie posiadają one w pełni formy przewidzianej w art. 107 § 1 kpa, jeżeli zawierają minimum elementów niezbędnych do zakwalifikowania ich jako decyzji. Do takich elementów zaliczyć należy oznaczenie organu wydającego decyzję, wskazanie jej adresata, rozstrzygnięcie w sprawie oraz podpis osoby reprezentującej organ administracji. Jeśli więc pismo otrzymane od WINB zawiera te elementy można je potraktować jako decyzję administracyjną, a zatem będzie Pan mógł wnieść od niego odwołanie do GINB w terminie 14 dni od otrzymania tego pisma.

Zespół prawników
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Stwierdzenie nieważności decyzji p.o. PINB

Komentarze