Odpowiedź prawnika: Wniosek o przyznanie emerytury
Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, aktualnie przysługuje Panu uprawnienie do świadczenia emerytalnego na podstawie przepisu art. 31 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis ten stanowi, iż osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r., uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy (także częściowej) spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej, działalności twórczej lub artystycznej, umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo przy wykonywaniu przez osoby duchowne i zakonne czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy zaistniałym do dnia 31 grudnia 2002 r., albo wskutek choroby zawodowej, mogą przejść na emeryturę:
kobieta - po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy;
mężczyzna - po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.
W związku jednak z tym, iż prawo do świadczeń z tytułu emerytury może ulec zmniejszeniu bądź zawieszeniu, należy wskazać co następuje.
Zgodnie z przepisem art. 103 § 2a niniejszej ustawy, prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.
Z analizy powyższego przepisu wynika, iż wykonywanie stosunku pracy bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury (a więc dniem ukończenia przez Pana sześćdziesiątego roku życia), jest przesłanką do zawieszenia świadczenia emerytalnego. Nie przeszkadza to w ustaleniu prawa do świadczenia, jednakże sama wypłata świadczenia zostaje wstrzymana do czasu zakończenia stosunku pracy.
W kwestii tej wypowiadał się wielokrotnie Sąd Najwyższy:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 28 października 2003 r. (II UK 146/2003) w celu uniknięcia zawieszenia prawa do emerytury (art. 103 ust.
2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 ze zm.) emeryt powinien rozwiązać wszystkie stosunki pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury, niezależnie od tego, czy do podstawy jej wymiaru przyjęto zarobki od wszystkich, czy też tylko od jednego z pracodawców.
Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 10 listopada 2004 r. (II UZP 9/2004) prawo do emerytury ulega zawieszeniu, jeżeli emeryt nie rozwiąże wszystkich stosunków pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury (art. 103 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 ze zm.).
Jak więc wynika z powyższego, w aktualnym stanie sprawy może zostać przyznane Panu prawo do emerytury jednakże w związku z wykonywaniem pracy może ono zostać zawieszone. Jeśli jednak stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu z końcem roku, okoliczność ta najprawdopodobniej w ogóle nie będzie brana pod uwagę i Pańskie zatrudnienie w ogóle nie zostanie wzięte pod uwagę. Wskazał Pan, iż stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu z końcem roku. Jeśli będzie Pan aktualnie składał wniosek, we wniosku należy tę okoliczność wskazać. Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do emerytury będzie nadal prowadzone a w chwili przyznania Panu świadczenia, zapewne Pana stosunek pracy ulegnie już rozwiązaniu.
Odmienną kwestią jest natomiast prowadzenie przez Pana działalności gospodarczej. Otóż, okoliczność ta może mieć znaczenie dla przyznania Panu świadczenia. Jeśli bowiem osoba, która ubiega się o emeryturę uzyskuje dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej, musi wskazać tę okoliczność we wniosku o przyznanie prawa do emerytury. Uzyskiwanie dochodu może bowiem zadecydować o zmniejszeniu a nawet zawieszeniu świadczenia - zależne jest to od wysokości uzyskiwanego dochodu.
Podsumowując, naszym zdaniem nie ma przeszkód aby złożył Pan aktualnie wniosek o przyznanie prawa do emerytury. O ile nie wydaje się, aby z punktu widzenia wykonywanej pracy świadczenie zostało zwieszone (stosunek pracy wygasa z końcem roku) o tyle świadczenie może ulec zawieszeniu lub zmniejszeniu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
