Czy agent może żądać świadczenia wyrównawczego od dającego zlecenie?

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego w Warszawie dotyczące umowy agencyjnej.

Kwestionowane przepisy przewidują, że po rozwiązaniu umowy agencyjnej agent może żądać świadczenia wyrównawczego od dającego zlecenie. Po upływie roku od dnia wejścia w życie ustawy z 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny dotyczy to również umów zawartych przed wejściem w życie tej nowelizacji, tj. przed 9 grudnia 2000 r. Marek K. wniósł o zasądzenie od towarzystwa ubezpieczeniowego wypłacenia świadczenia wyrównawczego. W 1997 r. zawarł z towarzystwem ubezpieczeniowym umowę agencyjną, która została ostatecznie rozwiązana w 2002 r. Uzasadniał, że takie świadczenie mu się należy, gdyż z pozyskanych przez niego klientów towarzystwo czerpie znaczne korzyści. Towarzystwo ubezpieczeniowe wniosło o oddalenie powództwa, uzasadniając że regulacje ustanawiające świadczenie wyrównawcze są niezgodne z konstytucyjną zasadą nie działania prawa wstecz i przyzwoitej legislacji. Zdaniem pytającego sądu nie sposób ustalić ram czasowych obowiązywania kwestionowanych regulacji w odniesieniu do już rozwiązanych umów agencyjnych zawartych pomiędzy przedsiębiorcami. Ponadto stosowanie nowych przepisów do zawartych już umów godzi w swobodę kształtowania stosunków gospodarczych. Nakłada bowiem na jedną ze stron umowy agencyjnej obowiązek świadczenia powstały już po zawarciu umowy.

Porady prawne

Po przeprowadzeniu rozprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że artykuł 2 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny jest zgodny z art. 2, art. 20 i art. 22 Konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał postanowił umorzyć postępowanie.

Ustawa zmieniająca z 26 lipca 2000 r. wprowadziła do Kodeksu cywilnego zasadnicze zmiany przepisów dotyczących umowy agencyjnej. Wedle tych przepisów agent po rozwiązaniu umowy agencyjnej może żądać świadczenia wyrównawczego. Nowy przepis stanowi zaś, że do umów agencyjnych zawartych przed dniem wejścia w życie nowelizacji (9.12.2000 r.) stosuje się przepisy dotychczasowe z zastrzeżeniem, że do umów agencyjnych trwających nowa ustawa znajduje zastosowanie dopiero po upływie roku od dnia jej wejścia w życie, tj. od 9.12.2001 r. Przepisy ustawy z 26 lipca 2000 r. dotyczące świadczenia wyrównawczego stosuje się tylko do tych umów agencyjnych zawartych przed 9.12.2000 r., które rozwiązano po upływie rocznego terminu przewidzianego w ustawie zmieniającej. Umowa agencyjna, w związku z którą Marek K. dochodzi zapłaty świadczenia wyrównawczego została rozwiązana 9 maja 2002 r., a zatem już po upływie owego rocznego terminu określonego w ustawie. Rozwiązanie umowy nastąpiło zatem w czasie obowiązywania normy wprowadzającej obowiązek świadczenia wyrównawczego. Nawet więc wtedy, gdy wątpliwości interpretacyjne dotyczące czasowego zakresu obowiązywania kwestionowanych przepisów byłyby uzasadnione, to sugerowane przez sąd wątpliwości co do czasowego zakresu obowiązywania zmian w regulacji dotyczącej umowy agencyjnej nie istnieją. Tym samym ani zarzut nie działania prawa wstecz, ani różnorodnych możliwości interpretacyjnych nie znalazł potwierdzenia.

Wyrok jest ostateczny.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2007 r., sygn. akt P 16/06 


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika