Czy będzie mniej zobowiązanych do prowadzenia pełnej księgowości?

Kolejny rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości jest obecnie przedmiotem prac sejmowych.

Jakie ułatwienia dla przedsiębiorców proponuje rząd?

Projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości ma na celu zminimalizowanie barier utrudniających prowadzenie działalności gospodarczej dla małych i średnich przedsiębiorców przez podniesienie wysokości progu przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych, po przekroczeniu którego osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mają obowiązek prowadzenia pełnej rachunkowości.

Jaki limit przejścia na pełną rachunkowość obowiązuje obecnie?

Zgodnie z obecnie obowiązującym przepisem art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, jeżeli przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły u osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich co najmniej równowartość w walucie polskiej 800 000 euro, to podmioty te mają obowiązek stosowania przepisów ustawy o rachunkowości, a więc obowiązek prowadzenia tzw. pełnej rachunkowości w formie ksiąg rachunkowych. Stosownie natomiast do treści art. 3 ust. 3 powołanej wyżej ustawy, wielkości wyrażone w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ustalonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.

Dlaczego prowadzenie tzw. pełnej księgowości jest niewygodne dla podatników?

Projektodawcy argumentują, iż obserwowany od kilku lat postępujący proces umacniania się złotego, w połączeniu ze wzrostem gospodarczym o nienotowanym dotychczas poziomie, skutkują zwiększaniem się grupy podmiotów tracących uprawnienie do prowadzenia tzw. uproszczonej rachunkowości w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Prowadzenie tzw. pełnej księgowości wiąże się z koniecznością zatrudnienia wyspecjalizowanych służb finansowo-księgowych lub powierzenia prowadzenia pełnej księgowości firmom zewnętrznym.

Obsługa firmy prowadzącej pełną księgowość jest bardziej czasochłonna, a przez to też i droższa. Tym samym, ze względu na wzrost kosztów obsługi finansowo-księgowej, rosną koszty prowadzenia przedsiębiorstw (również w ich najprostszej formie organizacyjnej). Ze względu na aprecjację złotego także przedsiębiorcy, którzy nie byli w poprzednim roku beneficjentami dużej dynamiki wzrostu gospodarczego, są obowiązani do poniesienia wyższych kosztów prowadzonej działalności. Zatem nawet osiągając niższe obroty niż w latach ubiegłych, wielu przedsiębiorców stanęło przed koniecznością założenia i prowadzenia ksiąg rachunkowych, co znacznie zwiększyło koszty prowadzenia działalności - wskazują autorzy projektu.

O ile ma wzrosnąć próg przychodów, po przekroczeniu którego trzeba będzie zaprowadzić pełną księgowość?

Rząd proponuje, postulowane także przez przedsiębiorców, podwyższenie ustawowego progu przychodów z kwoty 800 000 euro na kwotę 1 200 000 euro.

Autorzy projektu nowelizacji uzasadniają dalej, iż nie był on podwyższany od 8 lat i w obecnej wysokości obowiązuje od 1999 r. W tym czasie gospodarka uległa znacznym przeobrażeniom. Projektowana zmiana jest zatem - ich zdaniem - uzasadniona wprowadzaniem ułatwień w zakresie wykonywania działalności gospodarczej i ma na celu zmniejszenie obciążeń związanych z dokumentowaniem transakcji gospodarczych oraz uniknięcie dodatkowych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Jest ona elementem systemu znoszenia barier organizacyjno-prawnych dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, w myśl zasady, która swój normatywny wyraz znalazła w art. 103 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowiącym, że „państwo stwarza, z   poszanowaniem zasad równości i konkurencji korzystne warunki dla funkcjono­wania i rozwoju mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przed­siębiorców(...)".

Pozytywnym skutkiem wprowadzenia projektowanej regulacji - zdaniem projektodawców - ma być:

• odformalizowanie zasad prowadzenia działalności przez przedsiębiorców będących osobami fizycznymi,

• obniżenie (lub utrzymanie na niezmienionym poziomie) kosztów obsługi finansowo księgowej, a zatem kosztów prowadzenia działalności,

• ograniczenie szarej strefy związanej z nieujawnianiem całości przychodów, w celu utrzymania uprawnienia do prowadzenia księgowości w formie księgi podatkowej przychodów i rozchodów.

Od kiedy nowe zasady mają obowiązywać?

W ustawie zostały zawarte przepisy umożliwiające wprowadzenie projektowanej zmiany w trakcie roku obrotowego (art. 2-3 projektu), uwzględniające konsekwencje określone w prawie podatkowym.

Wprowadzenie projektowanej zmiany w trakcie 2008 r., tj. w trakcie roku podatkowego, spowoduje, że podatnicy prowadzący od początku roku podatkowego księgi rachunkowe, którzy następnie w trakcie tego roku wybiorą, zgodnie z zaproponowanymi regulacjami, prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, będą w jednym roku podatkowym prowadzili dwa rodzaje ewidencji księgowej. Na podstawie tych dwóch ewidencji będą ustalali dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podatnicy do czasu wejścia w życie nowych rozwiązań będą prowadzili księgi rachunkowe, a następnie, jeżeli dokonają takiego wyboru, podatkową księgę przychodów i rozchodów. Konieczność poniesienia dodatkowych kosztów związanych z przejściem z jednej ewidencji na drugą, tj. obowiązkiem przeprowadzenia inwentaryzacji, zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenia sprawozdania finansowego, może skutkować małym zainteresowaniem wykonania tych czynności w trakcie roku.

Wejście ustawy życie w 2008 r., tj. w trakcie trwania roku podatkowego sprawi więc, że podatnicy będą mogli wybrać, czy dalej prowadzić księgi rachunkowe, czy przejść na podatkowe księgi przychodów i rozchodów. Decyzja będzie należała do przedsiębiorców.

Podstawa prawna:

• Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości (sejmowy druk nr 303);

• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. 2002 r., Nr 76, poz. 694, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl