Gruntowne zmiany w Straży Granicznej

Nowe zadania Straży Granicznej

W związku z planowanym zniesieniem kontroli na granicach Polski zadania Straży Granicznej zostaną poszerzone o ochronę przed przestępczością szlaków komunikacyjnych o szczególnym znaczeniu międzynarodowym. Drogi oraz dworce autobusowe i kolejowe będą kontrolować specjalnie utworzone mobilne jednostki Straży Granicznej.

Wprowadzane zmiany będą finansowane z budżetu państwa, budżetu samorządu oraz ze środków finansowych przewoźników lotniczych. Koszt wprowadzenia mobilnych jednostek SG wyniesie rocznie ok. 28 124 tys. zł.

Pomoc finansowa dla rodzin poległych na służbie

Nowelizacja umożliwi przyznanie pomocy finansowej członkom rodziny funkcjonariusza, którzy z powodu jego śmierci znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej.

Jak ma się przeciwdziałać korupcji funkcjonariuszy Straży Granicznej?

Zgodnie z nowymi przepisami, służbę w Straży Granicznej może pełnić osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie, o nieposzlakowanej opinii, niekarana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, korzystająca w pełni z praw publicznych, posiadająca co najmniej średnie wykształcenie oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych, podległych szczególnej dyscyplinie służbowej, której gotowa jest się podporządkować, a także dająca rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych.

  Funkcjonariusz pełniący służbę na określonych stanowiskach służbowych lub w określonych komórkach organizacyjnych albo przewidywany do takiej służby może zostać poddany testowi sprawności fizycznej, badaniu psychologicznemu lub badaniu psychofizjologicznemu, mającym na celu sprawdzenie jego przydatności i predyspozycji do służby na tych stanowiskach lub w tych komórkach organizacyjnych. 

Nowa ustawa nakłada na pracowników Straży Granicznej obowiązek corocznego składania oświadczeń majątkowych do 31 marca. Dotychczas robili to tylko przy zawiązaniu lub rozwiązaniu stosunku służbowego lub stosunku pracy oraz na żądanie Komendanta Głównego. Jak stanowi nowelizacja, funkcjonariusze oraz pracownicy Straży Granicznej są obowiązani złożyć oświadczenie o swoim stanie majątkowym, w tym o majątku objętym małżeńską wspólnością majątkową przy nawiązywaniu lub rozwiązywaniu stosunku służbowego lub stosunku pracy, corocznie oraz na żądanie Komendanta Głównego Straży Granicznej, właściwych komendantów oddziałów lub komendantów ośrodków szkolenia Straży Granicznej. Oświadczenie o stanie majątkowym powinno zawierać informacje o źródłach i wysokości uzyskanych przychodów, posiadanych zasobach pieniężnych, nieruchomościach, uczestnictwie w spółkach cywilnych lub spółkach prawa handlowego, posiadanych udziałach lub akcjach w tych spółkach, mieniu nabytym od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, gminy lub związku międzygminnego, które podlegało zbyciu w drodze przetargu, mieniu ruchomym, innych prawach majątkowych oraz o zobowiązaniach pieniężnych. Oświadczenie to powinno również zawierać dane dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia funkcji w spółkach prawa handlowego lub w spółdzielniach, z wyjątkiem funkcji w radzie nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej. 

W przypadku wszczęcia wobec funkcjonariusza postępowania dyscyplinarnego zwolnienie ze służby nastąpi w terminie do sześciu - a nie jak dotąd do trzech - miesięcy. Umożliwi to bardziej dokładną i wszechstronną analizę każdego przypadku. Nowelizacja ustawy przewiduje też zakaz wykorzystywania przez zwolnionego ze służby funkcjonariusza informacji uzyskanych podczas wykonywania czynności służbowych. Przeniesienie do Straży Granicznej funkcjonariusza innej służby będzie możliwe bez konieczności wcześniejszego zwolnienia się z niej.

Wedle nowych regulacji funkcjonariusza zawiesza się w czynnościach służbowych na okres nie dłuższy niż 3 miesiące w razie jego tymczasowego aresztowania lub wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe umyślne. Jeżeli okres tymczasowego aresztowania jest dłuższy niż 3 miesiące, zawieszenie ulega z mocy prawa przedłużeniu do czasu zakończenia tymczasowego aresztowania. Funkcjonariusza można również zawiesić w czynnościach służbowych w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo nieumyślne, ścigane z oskarżenia publicznego albo przestępstwo skarbowe nieumyślne lub postępowania dyscyplinarnego, jeżeli jest to celowe z uwagi na dobro postępowania lub dobro służby - na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.

Jakie zmiany dotyczą uprawnień emerytalnych funkcjonariuszy?

Nowelizacja wprowadza też zmiany dotyczące uprawnień emerytalnych. Funkcjonariusze, którzy popełnili przestępstwo umyślne (w tym skarbowe) w związku z czynnościami służbowymi i w celu osiągnięcia korzyści majątkowych lub osobistych, będą tracić specjalne uprawnienia emerytalne. Utrata świadczeń nastąpi też w przypadku prawomocnego skazania za takie przestępstwa oraz w razie orzeczenia pozbawienia praw publicznych.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2007 r., Nr 82, poz. 558);
• Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. 2005 r., Nr 234, poz. 1997, ze zm.)