7.10.2007
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Planujemy złożyć pozew o rozwód bez orzekania o winie stron. W zakresie majątku myślimy o tym, że strony dokonają pomiędzy sobą faktycznego podziału majątku dorobkowego, poza postępowaniem sądowym (chyba, że podział majątku w sądzie przyniesie znaczną minimalizację kosztów). Nieruchomości posiadane: Działka zakupiona 25.05.2001 r. w ramach współwłasności (udział ½ dla mnie i ½ udziału przyszłej żony - działka została kupiona przed zawarciem związku małżeństwa). Po zawarciu małżeństwa została rozpoczęta budowa domu na tej działce (tylko projekt + fundamenty). Wartość ok. 50 000 zł. Mieszkanie własnościowe zostało zakupione 19.09.2002. w ramach wspólności majątkowej. Wartość ok. 60 000 zł. By nie płacić 10% podatku ze sprzedażą czekamy 5 lat. Chcemy zminimalizować obciążenia związane ze zmianami. Patrząc na wartości nieruchomości zmiany w akcie będą kosztować ok. 1000 zł i tego nie unikniemy. Jeśli chcielibyśmy przepisać ziemię na mnie i dom na żonę, to jakie jest najkorzystniejsze rozwiązanie, by zminimalizować globalne koszty finansowe zmian? Jaka jest stosowana praktyka - czy robi się w to w formie darowizny, bezpłatnego przekazania, czy lepiej ustalić rozdzielność majątkową przed rozwodem i wyłączenie (czy inne), by zmniejszyć globalne koszty w ramach innych podatków (koszty skarbowe, podatek od darowizny, wzbogacenia czy inne), biorąc pod uwagę chęć sprzedaży nieruchomości w późniejszym okresie?
Opinia prawna
Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:
-
Ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 r., nr 9, poz. 59 ze zmianami),
-
Ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity: Dz. U. 2005 r., nr 41 poz. 399),
-
Ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r., nr 142 poz. 1514 ze zmianami)
-
Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., nr 16 poz. 93 ze zmianami)
-
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 154, poz. 753),
-
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. Nr 11, poz. 83).
Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz zamiar maksymalnego zminimalizowania kosztów podziału majątku, najdogodniejszym rozwiązaniem byłby prawdopodobnie sądowy podział majątku. Wynika to z faktu, iż podział majątku dokonany przed notariuszem (w skład majątku wchodzą nieruchomości, dla których rozdysponowania konieczna jest forma aktu notarialnego), pociągnie za sobą dodatkowe koszty w postaci taksy notarialnej, której wysokość uzależniona jest od wartości dzielonego majątku. Podział sądowy dotyczy całego majątku, jednakże z ważnych przyczyn może być on ograniczony jedynie do jego części.
Przy podziale majątku przed notariuszem podstawą określenia stawki taksy notarialnej jest ogólna wartość majątku podlegającego działowi, przy czym przy majątku o wartości powyżej 60 000 zł maksymalna stawka wynosi 1 010 zł + 0,5 % nadwyżki powyżej 60 000 zł (zaś po wejściu w życie nowego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości będzie to 1.010 zł + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60.000 zł). Są to jednak stawki maksymalne, które można negocjować z notariuszem.
W postępowaniu sądowym w sprawach o zniesienie współwłasności pobiera się 1/5 wpisu stosunkowego obliczoną od wartości majątku podlegającego podziałowi. Wpis stosunkowy w przypadku majątku o wartości przekraczającej 100 000 zł wynosi 6 600 zł + 5 % nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł. Gdy wniosek zawiera zgodny projekt podziału przedmiotu współwłasności, pobiera się połowę powyższej kwoty, czyli 1/10 wpisu stosunkowego.
Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, w skład majątku wchodzi działka gruntowa, na której posadowiony jest dom, a także mieszkanie. Istotną informacją jest fakt, iż działka gruntu została zakupiona przed zawarciem związku małżeńskiego. Jeżeli nie zawierali Państwo żadnej umowy przedmałżeńskiej dotyczącej Państwa stosunków majątkowych, działka ta należy do odrębnych majątków małżonków. Należy w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z panującą w polskim systemie prawnym zasadą superficies solo cedit, dom posadowiony na działce gruntu staje się własnością tego, czyją własnością jest grunt. Jeżeli więc działka gruntu należała do Państwa majątków odrębnych (na zasadach współwłasności ułamkowej), również wszelkie budynki mieszczące się na tej działce stają się z mocy prawa przedmiotem współwłasności.
Potrzebujesz porady prawnej?
Podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej obejmuje – jak sama nazwa wskazuje – składniki majątkowe, które stanowią majątek wspólny. Punktem wyjścia przy omawianiu zagadnienia podziału majątku jest ustalenie, co w skład (...)
Jak przeprowadzić umowny podział majątku wspólnego (byłych) małżonków?
Kiedy można dokonać umownego podziału majątku wspólnego? Żaden z obowiązujących przepisów nie zabrania małżonkom (czy byłym małżonkom) dokonania umownego podziału majątku. Jeśli zainteresowani dojdą do porozumienia w sprawie podziału umownego, z pewnością oszczędzą (...)
Sądowe ustalenie udziałów w majątku wspólnym Ogólna zasada, wyrażona w Kodeksie rodzinnym stanowi, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym (art. 43 § 1 kro). Od zasady tej możliwe są jednak odstępstwa. Z ważnych powodów (...)
Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości?
Od czego zależy sposób korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli? Ustawową regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, w tym także ze wspólnej nieruchomości zawiera art. 206 k.c., który stanowi, że „Każdy ze współwłaścicieli (...)
W jaki sposób sąd dokonuje podziału majątku wspólnego (byłych) małżonków?
Jaki sposób podziału majątku powinien wybrać sąd? Sposób, w jaki dochodzi do podziału majątku wspólnego, jest chyba jednym z najbardziej kluczowych zagadnień tego podziału. Podział majątku wspólnego może nastąpić przez: podział w naturze (fizyczny (...)
Jaka część majątku wspólnego nie podlega podziałowi po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej?
W zasadzie majątek wspólny małżonków będzie stanowił przedmiot podziału. Nie podlega natomiast podziałowi majątek osobisty każdego z małżonków. Czy majątek, który stanowi współwłasność małżonków w częściach ułamkowych, podlega podziałowi? Nie (...)
Kiedy można podzielić majątek wspólny małżonków?
Możliwość dokonania podziału, czyli ustanie wspólności majątkowej Powszechnie uważa się, że podział majątku wspólnego może zostać dokonany dopiero po rozwodzie lub separacji. To błędne przekonanie wynika z powszechności wspólności majątkowej jako podstawowego (...)
Jak podzielić pieniądze uzyskane w egzekucji?
Spieniężenie majątku dłużnika lub uzyskanie od niego odpowiedniej ilości środków pieniężnych nie jest końcowym etapem postępowania egzekucyjnego. Otóż kolejnym etapem jest właściwy podział tych środków, które zostały wyegzekwowane. Ustawodawca i w tym (...)
Upadłość konsumencka a interesy wierzycieli i innych osób
Upadłość konsumencka a interesy wierzycieli Upadłość konsumenta zazwyczaj powoduje, iż wierzyciele nie odzyskają części swych należności. Jednak nowe postępowanie przyspieszy wierzycielom dochodzenie ich należności. Dotąd, zależnie od tytułu wierzytelności i jej zabezpieczenia, (...)
Jak odzyskać pieniądze od upadłego konsumenta?
Z końcem marca 2009 r. wprowadzony został nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość konsumencka. Możliwość tzw. upadłości konsumenckiej mają osoby fizyczne, które nie są przedsiębiorcami. Postępowanie upadłościowe w sprawach konsumenckich, oprócz (...)
Jak małżonkowie mogą wpływać na skład majątku wspólnego w trakcie trwania wspólności?
Wszystkie sytuacje opisane w niniejszym artykule nie dotyczą bezpośrednio samego podziału majątku wspólnego. Mimo to, czynności takie, jak zarząd majątkiem wspólnym czy zaciąganie zobowiązań, mogą wpłynąć na kształt tego majątku - zarówno poprzez jego zwiększenie, (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty (...)
Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Niektóre jednak sprawy podrożeją. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 2 marca 2006 r. Warto sprawdzić, na wszczynanie jakich (...)
Podział majątku wspólnego małżonków, rozwód i separacja
Możliwość dokonania podziału majątku w trakcie sprawy rozwodowej Podział majątku w trakcie rozwodu może nastąpić jedynie wyjątkowo. Zgodnie z art. 58 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, (...)
Ulga w PIT na działalność badawczo-rozwojową
Poznaj zasady odliczania tzw. kosztów pracowniczych w ramach działalności badawczo-rozwojowej (ulgi B+R). To instrument, który efektywnie obniża wysokość podatków dochodowych płaconych przez podatników prowadzących działalność badawczo-rozwojową. Popularność (...)
Kto oprócz (byłych) małżonków może być uczestnikiem postępowania o podział majątku wspólnego?
Jacy mogą być inni uczestnicy postępowania o podział majątku wspólnego? Wbrew pozorom, uczestnikami postępowania o podział majątku wspólnego mogą być nie tylko małżonkowie (byli małżonkowie), ale również inne osoby. Zgodnie z regułami obowiązującymi (...)
Prawa i obowiązki różnych podmiotów po dokonaniu podziału majątku wspólnego małżonków
Podział majątku wspólnego ma na celu definitywne rozliczenie majątkowe małżonków (byłych małżonków), po ustaniu między nimi wspólności majątkowej. Uczestnicy postępowania działowego będą jednak często zmuszeni do dokonania dodatkowych czynności, które (...)
Zmienione opłaty za czynności radców prawnych
15 listopada br. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Podstawę zasądzenia (...)
Jak wnieść apelację? Sąd w postępowaniu o podział majątku nie wydaje wyroku, lecz postanowienie, jednak jest to postanowienie merytoryczne, rozstrzygające sprawę co do istoty i różni się od "zwykłych" postanowień, wydawanych w kwestiach formalnych. Postanowienie takie można (...)
Kiedy można dokonać częściowego, a kiedy uzupełniającego podziału majątku wspólnego?
Częściowy podział majątku wspólnegoPodział majątku może odbyć się w sądzie lub poza nim. Istnieje jeszcze jedna ważna różnica między oboma sposobami podziału. Otóż: sądowy podział majątku powinien obejmować cały majątek, a więc nie można poprzestać na podziale (...)
Proponowane zmiany w postanowieniach dotyczących umowy ubezpieczenia
Na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości zamieszczony został projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Jakie są założenia zmian uwzględnionych w projekcie? Jako (...)
