Konstytucja Biznesu podpisana przez Prezydenta

Dnia 22 marca 2018 roku Prezydent RP podpisał tzw. Konstytucję Biznesu, składającą się z 5 ustaw zawierających regulacje dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej:

ustawę z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;
ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy;
ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców;
ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
ustawę z dnia 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.

Ten pakiet ustaw to największa od 30 lat reforma prawa gospodarczego. Ma uwolnić polską przedsiębiorczość i będzie fundamentem dla wszystkich innych proprzedsiębiorczych aktywności rządu. Prawo przedsiębiorców wprowadza katalog zasad regulujących relacje biznesu z państwem. Będą to wytyczne dla administracji, jak ma postępować w sprawach przedsiębiorców, np.: co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone; domniemanie uczciwości przedsiębiorcy; zasada proporcjonalności. Kolejne rozwiązanie to pas startowy dla nowych firm, na który składają się dwa rozwiązania - tzw. działalność nierejestrowa i ulga na start. Sejm przyjął poprawkę Senatu stanowiącą, że urząd ma wzywać przedsiębiorcę do usunięcia braków przy interpretacji. Ma ona dać przedsiębiorcy szansę naprawienia niekompletnego wniosku w tym samym postępowaniu. Ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, ma zapewnić lepszą ochronę interesów mikro-, małych i średnich firm, poprawę środowiska prawnego, w którym funkcjonują oraz zapewnienie bardziej partnerskich relacji między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej. Ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy umożliwi udostępnianie w CEIDG rejestru pełnomocnictw i prokury, wprowadzi zasady automatycznego wznowienia wykonywania działalności po upływie okresu zawieszenia oraz ustanowi możliwość zawieszenia działalności na czas nieoznaczony. W ustawie o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP Sejm przyjął poprawkę Senatu umożliwiającą wykonywanie działalności gospodarczej przez członków rodzin osób zagranicznych przebywających na terytorium Polski, na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, czyli na takiej samej zasadzie, jak te osoby.

Konstytucja Biznesu to pakiet 5 ustaw zmieniających polską rzeczywistość biznesową. Nowe przepisy mają na celu przede wszystkim budowanie partnerskich relacji między przedsiębiorcami a urzędnikami i ułatwienie założenia oraz prowadzenia firm w Polsce. Zmiany obejmujące prawie 200 aktów prawnych wejdą w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Konstytucja Biznesu to nowy fundament prawa gospodarczego. Jest systemowym wzmocnieniem poprzednich proprzedsiębiorczych aktywności rządu (np. pakiet #100zmianDlaFirm).

- "Termin podpisania Konstytucji Biznesu przez Prezydenta ma wymiar symboliczny. Idzie wiosna, a nowe przepisy przynoszą świeżość w relacjach administracja publiczna – biznes. Konstytucja Biznesu będzie drogowskazem, dzięki któremu przedsiębiorcy będą mieli w państwie partnera i uzyskają realne gwarancje w swojej codziennej działalności" - podkreśliłaminister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz.

- "Szczególnie ważne są zasady, które od dawna powinny być wyraźnie zaznaczone w polskim prawodawstwie, czyli „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”, domniemanie uczciwości przedsiębiorcy czy klauzula pewności prawa" - dodał wiceminister przedsiębiorczości i technologii Mariusz Haładyj.

Prawo przedsiębiorców

Najważniejszym z elementów Konstytucji jest Prawo przedsiębiorców, które zastąpi nowelizowaną ponad 90 razy ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (SDG) z 2004 r.

Prawo przedsiębiorców wprowadza kanon podstawowych zasad dających gwarancje przedsiębiorcom w relacjach z władzą publiczną. Prawo przedsiębiorców jako akt centralny będzie wpływać na sposób stanowienia, interpretacji i stosowania wszystkich przepisów dotyczących działalności gospodarczej.

Do najważniejszych zapisów ustawy należy zaliczyć:

ustanowienie katalogu praw i obowiązków przedsiębiorców i organów, stanowiących wytyczne dla organów administracji i stawiających granice ich ingerencji w wolność działalności gospodarczej,
zmianę relacji przedsiębiorca – administracja w kierunku bardziej przyjaznej i partnerskiej, poprzez wprowadzenie m.in. zasady domniemania uczciwości przedsiębiorcy, zasady przyjaznej interpretacji przepisów, jak również kluczowej zasady „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”,
wprowadzenie instytucji działalności nierejestrowej (w przypadkach działalności na mniejszą skalę nie powstaje obowiązek rejestracji działalności),
wprowadzenie tzw. „ulgi na start” (początkujący przedsiębiorcy zostaną zwolnieni z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności),
wydawanie przez organy administracji napisanych prostym językiem „objaśnień prawnych” wyjaśniających skomplikowane przepisy w zakresie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego stosowania tych przepisów,
ochronę przedsiębiorcy przed negatywnymi konsekwencjami, jeśli jego działania były zgodne z dotychczasową praktyką stosowania przepisów przez organ administracji.

Rzecznik MŚP

Zadaniem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców będzie stanie na straży i ochrona praw przedsiębiorców, szczególnie tych z sektora MŚP. W zakresie jego kompetencji znajdą się m.in.:

opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących interesów przedsiębiorców,
występowanie do odpowiednich organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, a także do odpowiednich urzędów z wnioskami o wydanie objaśnień prawnych szczególnie skomplikowanych przepisów dotyczących działalności gospodarczej,
wspieranie mediacji pomiędzy przedsiębiorcami a organami administracji,
występowanie do Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni przepisów,
zwracanie się o wszczynanie postępowań administracyjnych i przystępowanie do nich,
wnoszenie skarg do sądów administracyjnych,
współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi,
zwracanie się do odpowiednich organów, organizacji i instytucji z wnioskami o podjęcie odpowiednich działań mogących wpływać pozytywnie na prawa i interesy przedsiębiorców.

CEIDG i punkt informacji dla przedsiębiorcy

Wśród najważniejszych modyfikacji CEIDG znajdują się:

umożliwienie udostępniania w CEIDG rejestru pełnomocnictw i prokury,
wprowadzenie zasady automatycznego wznowienia wykonywania działalności po upływie okresu zawieszenia,
zniesienie limitu czasowego dla zawieszenia działalności wynoszącego 24 miesiące i wprowadzenie możliwości jej zawieszenia na czas nieoznaczony.

Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP) stanowi rozwinięcie obecnego www.biznes.gov.pl. Punkt nie tylko wyjaśni, w jaki sposób załatwić poszczególne sprawy urzędowe, ale też umożliwi np. uiszczanie opłat urzędowych czy uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami czy składkami. Punkt przypomni przedsiębiorcom, przez SMS lub e-mail, o zbliżających się terminach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach w prawie. Będą tam też publikowane wyjaśnienia dotyczące zagadnień prawnych budzących najwięcej wątpliwości w praktyce. Co ważne, do PIP będą mogli zwrócić się wszyscy przedsiębiorcy nawet w najdrobniejszych sprawach.

Przepisy wprowadzające Konstytucję Biznesu

Przewidziane w Prawie przedsiębiorców rozwiązania wymagają zmian w wielu ustawach szczegółowych. Zostały one zawarte w ustawie - Przepisy wprowadzające ustawę Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej. Poza odpowiednim zaszczepieniem w polskim systemie prawnym rozwiązań przewidzianych w pozostałych ustawach Konstytucji Biznesu, przepisy wprowadzające regulują praktyczne ułatwienia, zarówno dla przedsiębiorców (np. jednoosobowe firmy będą mogły udzielać prokury, wprowadzenie zasady posługiwania się przez przedsiębiorcę w kontaktach z urzędami wyłącznie numerem NIP), jak i wszystkich obywateli (np. możliwe stanie się załatwianie spraw w urzędzie za pomocą SMS-ów oraz innych środków komunikacji). Usuwają ponadto z innych aktów prawnych odniesienia do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dla inwestorów zagranicznych

Pakiet Konstytucji Biznesu zawiera nową ustawę poświęconą zasadom udziału przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym w Polsce. Do tej pory regulacje te były rozrzucone w trzech różnych ustawach i niespójne. Obecnie inwestorzy zagraniczni otrzymują jeden przejrzysty, spójny akt prawny im dedykowany.

Kiedy Konstytucja Biznesu wejdzie w życie?

Po podpisaniu Konstytucji Biznesu przez Prezydenta zostanie ona opublikowania w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej i wejdzie w życie po 30 dniach od jej ogłoszenia.

Zob. też: