Konstytucja Biznesu przyjęta przez Sejm

Czego dotyczą zmiany?

Posłowie uchwalili pakiet ustaw, zmieniających polską rzeczywistość biznesową, składających się na Konstytucję Biznesu. Ich wprowadzenie będzie najbardziej kompleksową reformą prawa gospodarczego od prawie 30 lat, zapowiedzianą w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Teraz ustawą zajmie się Senat.

Pakiet wprowadza katalog zasad regulujących relacje biznesu z państwem (np.: co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone; domniemanie uczciwości przedsiębiorcy; zasada proporcjonalności). Na straży praw przedsiębiorców zagwarantowanych w Konstytucji Biznesu będzie stał Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Będzie on mógł np. wnioskować do ministrów o wydanie objaśnień najbardziej skomplikowanych przepisów i interweniować, gdy prawa przedsiębiorców są łamane.

Zmiany obejmą prawie 200 ustaw.

Konstytucja Biznesu stanowi fundament prawa gospodarczego. Jest systemowym wzmocnieniem poprzednich proprzedsiębiorczych aktywności rządu (np. pakiet #100zmianDlaFirm).

"Najsilniejsze dziś gospodarki świata zbudowały swój dobrobyt dzięki wysokiej jakości partnerstwu na linii administracja publiczna–przedsiębiorcy. Właśnie to zapewnia Konstytucja Biznesu. Przedsiębiorcy będą mieli w państwie partnera" – podkreślił minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz.

"Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, działalność nierejestrowa dla drobnej aktywności, sześć miesięcy bez składek na ubezpieczenia społeczne dla startujących z biznesem, zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”, domniemanie uczciwości przedsiębiorcy, klauzula pewności prawa, Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy – te i inne proprzedsiębiorcze rozwiązania wprowadza pakiet" – poinformował wiceminister przedsiębiorczości i technologii Mariusz Haładyj.

Najważniejszym z projektów Konstytucji jest Prawo przedsiębiorców, które zastąpi nowelizowaną ok. 90 razy ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (SDG) z 2004 r. Kolejnymi aktami prawnymi są: projekt ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, projekt ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, projekt ustawy – przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej, projekt ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Prawo przedsiębiorców

To pierwszy akt prawny, który tworzy system prawa gospodarczego, oparty na wartościach urzeczywistniających wolność działalności gospodarczej. Prawo przedsiębiorców wprowadza kanon podstawowych zasad, dających gwarancje przedsiębiorcom w relacjach z władzą publiczną. Prawo przedsiębiorców jako akt centralny będzie wpływać na sposób stanowienia, interpretacji i stosowania wszystkich przepisów dotyczących działalności gospodarczej.

Propozycje zawarte w projekcie to m.in.:

• ustanowienie katalogu praw i obowiązków przedsiębiorców i organów, stanowiących wytyczne dla organów administracji i stanowiące granice ich ingerencji w wolność działalności gospodarczej;
• zmiana relacji przedsiębiorca – administracja w kierunku bardziej przyjaznej i partnerskiej, poprzez wprowadzenie m.in. zasady domniemania uczciwości przedsiębiorcy, zasady przyjaznej interpretacji przepisów, jak również kluczowej zasady „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”;
• wprowadzenie instytucji działalności nierejestrowej (w przypadkach działalności na mniejszą skalę nie powstaje obowiązek rejestracji działalności);
• wprowadzenie tzw. „ulgi na start” (początkujący przedsiębiorcy zostaną zwolnieni z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności);
• wprowadzenie zasady posługiwania się przez przedsiębiorcę w kontaktach z urzędami wyłącznie numerem NIP;
• wydawanie przez organy administracji napisanych prostym językiem „objaśnień prawnych” wyjaśniających skomplikowane przepisy w zakresie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego stosowania tych przepisów;
• ochrona przedsiębiorcy przed negatywnymi konsekwencjami, jeśli jego działania były zgodne z dotychczasową praktyką stosowania przepisów przez organ administracji.

Rzecznik MŚP

Zadaniem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców będzie stanie na straży i ochrona praw przedsiębiorców z sektora MŚP.

W zakresie jego kompetencji znajdą się m.in.

• opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących interesów przedsiębiorców;
• występowanie do odpowiednich organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, a także do odpowiednich urzędów z wnioskami o wydanie objaśnień prawnych szczególnie skomplikowanych przepisów dotyczących działalności gospodarczej;
• wspieranie mediacji pomiędzy przedsiębiorcami a organami administracji;
• występowanie do Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni przepisów;
• zwracanie się o wszczynanie postępowań administracyjnych i przystępowanie do nich;
• wnoszenie od decyzji organów i skarg do sądów administracyjnych;
• współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi;
• zwracanie się do odpowiednich organów, organizacji i instytucji z wnioskami o podjęcie odpowiednich działań mogących wpływać pozytywnie na prawa i interesy przedsiębiorców.

CEIDG i punkt informacji dla przedsiębiorcy

Wśród najważniejszych modyfikacji CEIDG znajdują się:

• umożliwienie udostępniania w CEIDG rejestru pełnomocnictw i prokury;
• wprowadzenie zasady automatycznego wznowienia wykonywania działalności po upływie okresu zawieszenia;
• możliwość zawieszenia działalności na czas nieoznaczony.

Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy stanowi rozwinięcie obecnego www.biznes.gov.pl. Punkt nie tylko wyjaśni, w jaki sposób załatwić poszczególne sprawy urzędowe, ale też umożliwi np. uiszczanie opłat urzędowych czy uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami czy składkami. Punkt przypomni przedsiębiorcom, przez sms lub e-mail, o zbliżających się terminach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach w prawie. Będą tam też publikowane wyjaśnienia dotyczące zagadnień prawnych budzących najwięcej wątpliwości w praktyce. 

Przepisy wprowadzające Konstytucję Biznesu

Zaproponowane w Prawie przedsiębiorców rozwiązania wymagają zmian w wielu ustawach szczegółowych. Zostały one zawarte w projekcie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.

Poza odpowiednim zaszczepieniem w polskim systemie prawnym rozwiązań przewidzianych w pozostałych ustawach Konstytucji Biznesu, Przepisy wprowadzające wprowadzają praktyczne ułatwienia, zarówno dla przedsiębiorców (np. jednoosobowe firmy będą mogły udzielać prokury) oraz wszystkich obywateli (np. możliwe stanie się załatwianie spraw w urzędzie za pomocą sms-ów oraz innych środków komunikacji). Usuwają ponadto z innych aktów prawnych odniesienia do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. 

Zasady uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium rzeczypospolitej polskiej

Pakiet Konstytucji Biznesu zawiera nową ustawę poświęconą zasadom udziału przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym w Polsce. Do tej pory regulacje te były rozrzucone w trzech różnych ustawach i niespójne. Obecnie inwestorzy zagraniczni otrzymują jeden przejrzysty, spójny akt prawny im dedykowany.

Zob. też: Konstytucja Biznesu już niedługo...