Możliwe milczące załatwienie sprawy

Milczące załatwienie sprawy

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego i niektórych innych ustaw wprowadziła szereg istotnych zmian w procedurze administracyjnej, mających na celu m.in. usprawnienie i przyspieszenie procedur administracyjnych. Wprowadziła ona m.in. ramową procedurę milczącego załatwieniasprawy zgodnie z żądaniem strony i procedurę postępowania uproszczonego, co ma pozwolić na ograniczenie formalizmu w prostych sprawach.

Celem milczącego załatwienia sprawy jest przyspieszenie i uproszczenie po­stępowania. Jest to alternatywa dla tradycyjnego modelu zakończenia postępowania - decyzją. Polega na tym, że „milczenie” organu, tzn. brak de­cyzji po upływie określonego terminu na załatwienie sprawy, poczytuje się za załatwienie tej sprawy w sposób w całości uwzględniający żądanie strony.

Milczące załatwienie sprawy nie znajdzie zastosowania w każdym postę­powaniu. Dopiero przepis dotyczący konkretnej procedury administracyj­nej stanowi podstawę do milczącego załatwienia sprawy w jednym z poniż­szych trybów.

Kodeks postępowania administracyjnego (K.p.a.) wprowadza obecnie modelową procedurę, w której to następuje.

Jakie są tryby milczącego załatwienia sprawy?

K.p.a. przewiduje teraz 2 tryby milczącego załatwienia sprawy:

• milczące zakończenie postępowania,
• milczącą zgodę.

Milczące zakończenie postępowania

Milczące zakończenie postępowania polega na tym, że jeśli w terminie przewidzianym na załatwienie sprawy (liczonym od dnia doręczenia organo­wi podania) organ nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postę­powanie, sprawę tę uważa się za załatwioną zgodnie z wnioskiem strony. Celem tego trybu jest zmobilizowanie organu do terminowego załatwiania spraw – przeciwdziałanie przewlekłości postępowań.

Milczące zakończenie postępowania występuje obecnie np. w przypadku indywidualnych interpretacji podatkowych. Jeżeli organ nie wyda interpre­tacji w terminie 3 miesięcy, to przyjmuje się, że stwierdzono prawidłowość stanowiska strony (art. 14o Ordynacji podatkowej).

Milcząca zgoda

Milcząca zgoda to tryb, w którym sprawę uważa się za załatwioną zgodnie z wnioskiem strony, jeżeli w terminie przewidzianym na załatwienie sprawy organ nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji. Organ w wyniku analizy sprawy może uznać, że wniosek zasługuje na uwzględnienie i nie podejmo­wać żadnych działań.

Milcząca zgoda występuje obecnie np. w prawie budowlanym – znacz­na część robót budowlanych wymaga zgłoszenia właściwemu organowi, który w terminie 21 dni może wnieść sprzeciw. Po upływie tego terminu można rozpocząć wykonywanie robót (art. 30 Prawa budowlanego).

Kiedy sprawa zostaje załatwiona milcząco?

Organ może załatwić sprawę milcząco (bez wydawania decyzji) tylko gdy „pozwoli” mu na to przepis ustawy, na podstawie której wydana byłaby w danej sprawie decyzja. Powinien on także przesądzać, jaka forma mil­czącego załatwienia sprawy ma zastosowanie w danym postępowaniu (or­gan nie ma możliwości wyboru jednej albo drugiej formy). Przepis taki może przykładowo brzmieć: "Do postępowania w sprawie wydania zezwolenia, o którym mowa w art.… stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administra­cyjnego o milczącej zgodzie".

Jeżeli organ w terminie (co do zasady miesiąca) nie wyda decyzji w spra­wie, w której przepisy przewidują milczące załatwienie sprawy, to zostanie ona uznana za załatwioną w całościzgodnie z Twoim żądaniem (zawar­tym w podaniu).

Przykład:

Jeżeli zainteresowany wystąpi z wnioskiem o udzielenie zezwolenia w sprawie, która zgodnie z ustawą może być zakończona milcząco, a na wydanie ta­kiego zezwolenia organ ma miesiąc czasu, to gdy po upływie tego terminu wnioskodawca nie otrzyma żadnej decyzji, będzie to oznaczało, że uzyskał zezwolenie.

Brak działania organu w określonym czasie oznaczał będzie, że sprawa zo­stanie załatwiona zgodnie z żądaniem strony.

 Aby zapobiec milczącemu za­łatwieniu sprawy, tj. jeżeli w ocenie organu żądanie strony nie zasługuje na uwzględnienie, musi on wydać decyzję (w zależności od trybu – decyzję za­łatwiającą sprawę albo sprzeciw) w terminie przewidzianym w K.p.a.(miesiąc) albo w przepisach odrębnych.

Jeżeli podanie zawiera braki formalne bądź konieczne jest doprecyzowanie żą­dania, to należy zwrócić się do strony o uzupełnienie braków lub doprecyzowa­nie treści żądania. Termin, po upływie którego sprawa zostanie załatwiona milcząco, biegnie od dnia uzupełnienia braków lub doprecyzowania treści żądania, nie zaś od pierwotnej daty wniesienia podania.

Zawieszenie postępowania administracyjnego wstrzymuje bieg terminu, po którym sprawa zostanie załatwiona milcząco.

Za dzień wydania decyzji uznaje się w szczególności dzień jej nadania przez operatora pocztowego. W zwięzku z tym, żeby móc uznać, iż sprawa jest za­łatwiona milcząco (tzn. zgodnie z wnioskiem strony), w praktyce trzeba poczekać kilka dodatkowych dni, aby upewnić się, iż nie otrzy­ma się decyzji załatwiającej sprawę – nadanej w terminie.

Gdy sprawa zostanie załatwiona milcząco, organ nie wydaje decyzji, lecz sporządza adnotację o treści rozstrzygnięcia i jego podstawie prawnej, którą zamieszcza w aktach sprawy.

Zaświadczenie na potwierdzenie

W razie milczącego załatwienia sprawy strona może zwrócić się do organu o wydanie zaświadczenia. Wydawane jest ono w formie postanowienia i za­wiera przede wszystkim treść rozstrzygnięcia sprawy załatwionej milcząco i datę milczącego załatwienia sprawy (zob. art. 122f K.p.a.). Zaświadczenie na­leży doręczyć nie tylko wnioskodawcy, ale również wszystkim innym stro­nom w sprawie, która została załatwiona milcząco.

Dla potwierdzenia, że sprawa została załatwiona milcząco, strona może więc – w każdym czasie – wystąpić do organu o wydanie zaświadczenia. Jeżeli uważa, że jest ono nieprawidłowe – na zaświadczenie, które ma formę postanowienia, może wnieść zażalenie.

Zaświadczenie potwierdza stan prawny; dlatego zażalenie może doty­czyć jedynie kwestii formalnych (np. gdy żądanie strony nie pokrywa się z rozstrzygnięciem sprawy wskazanym w zaświadczeniu, zaświadczenie nie zawiera wszystkich wymaganych elementów, np. nie ma w nim daty załatwienia sprawy itd.).

Czy można zaskarżyć milczące rozstrzygnięcie?

Do spraw załatwionym milcząco mają odpowiednie zastosowanie przepisy K.p.a. o wszystkich trybach nadzwyczajnych. W szczególności postępowa­nie w takiej sprawie może zostać wznowione na zasadach określonych w art. 145 i nasępne K.p.a. (m.in. gdy dowody załączone do wniosku były fałszywe), bądź też może zostać stwierdzona nieważność rozstrzygnięcia tej sprawy (np. gdy w sprawie załatwionej milcząco została wcześniej wydana decyzja ostateczna). 

Jeśli zatem strona natomiast uważa, że rozstrzygnięcie sprawy jest błędne – w spra­wie załatwionej milcząco można żądać przede wszystkim wznowienia postępowania albo stwierdzenia nieważności decyzji. Jest to możliwe w przypadkach wymienionych, odpowiednio, w art. 145-145b i 156 K.p.a. Przykładowo może ona powołać się na to, iż rozstrzygnięcie sprawy rażą­co narusza prawo, nie brała udziału w postępowaniu, które zakończone zostało milcząco, pomimo że jesteś stroną w sprawie, bądź że doszło do popełnienia przestępstwa przy załatwianiu sprawy.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 23, z późn. zm.). 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl