Nadzór nad rynkiem finansowym

Nadzór nad rynkiem finansowym ma objąć jedna instytucja, podobnie jak stało się to w Niemczech, gdzie nadzór sprawuje BAFIN (Federalny Urząd Nadzoru nad Usługami Finansowymi), czy w Wielkiej Brytanii, gdzie powołano FSA (Financial Services Authority).

Jakie są zadania Komisji Nadzoru Finansowego? 

Zgodnie z przedmiotową ustawą do zadań Komisji należy: 

• sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym

• podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego

•  podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności

• podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

• udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym

• stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty

• wykonywanie innych zadań określonych ustawami

W sprawach cywilnych wynikających ze stosunków związanych z uczestnictwem w obrocie na rynku bankowym, emerytalnym, ubezpieczeniowym lub kapitałowym albo dotyczących podmiotów wykonujących działalność na tych rynkach Przewodniczącemu Komisji przysługują uprawnienia prokuratora wynikające z przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Z kolei w sprawach o przestępstwa związane z rynkiem finansowym, w tym także o przestępstwa dotyczące czynów skierowanych przeciwko interesom uczestników rynku, pozostających w związku z działalnością podmiotów wykonujących działalność na tym rynku, Przewodniczącemu Komisji, na jego wniosek, przysługują uprawnienia pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. 

Komisja w zakresie swojej właściwości podejmuje uchwały, w tym wydaje decyzje administracyjne i postanowienia.  Do postępowania Komisji i przed Komisją stosuje się co do zasady przepisy kodeksu postępowania, jednakże od decyzji Komisji nie służy odwołanie. Strona niezadowolona z decyzji może tylko zwrócić się do Komisji z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Ustawodawca nakazał bowiem odpowiednie stosowanie do decyzji Komisji art. 127 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego.  

Jaki jest skład Komisji Nadzoru Finansowego? 

W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, dwóch Zastępców Przewodniczącego i czterech członków. Członkami Komisji są: 

• minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel; 

• minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel; 

• Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego; 

• przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.  

Przewodniczącego Komisji powołuje Prezes Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję. Możliwość odwołania Przewodniczącego Komisji przed upływem kadencji jest bardzo ograniczona. Może to nastąpić wyłącznie w przypadku: 

• prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, lub 

• rezygnacji ze stanowiska, lub 

• utraty obywatelstwa polskiego, lub 

• utraty zdolności do pełnienia powierzonych obowiązków na skutek długotrwałej choroby, trwającej dłużej niż 3 miesiące.  

Kadencja Przewodniczącego Komisji wygasa w razie jego śmierci lub odwołania.  

Sąd polubowny dla rynku finansowego

Zgodnie z postanowieniami ustawy przy Komisji Nadzoru Finansowego utworzony zostanie sąd polubowny, którego celem jest rozpatrywanie sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji, a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty. 

Do postępowania przed tym sądem zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a regulamin sądu polubownego ustala Komisja w drodze uchwały.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. 2006 r., Nr 157, poz. 1119).