Od 1 maja 2004 r. obowiązują nowe przepisy w zakresie zasiłków rodzinnych, które uregulowane są w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Ustawa ta na nowo określa sytuacje, kiedy osoba, która pobrała świadczenie, do którego nie była uprawniona, winna je zwrócić. Nowe prawo przewiduje udzielanie pomocy ze strony państwa w postaci zasiłków dla rodzin niemajętnych, które spełniają określone warunki. Ponieważ jednak warunki, w których rodzinie przysługiwać będzie świadczenie rodzinne nie mają charakteru stałego (np. raz ustalony poziom dochodu na członka rodziny może ulec zmianie w każdym czasie),
a organ przyznający świadczenie ma ograniczone możliwości kontroli tych warunków, nierzadko może dochodzić do nadużyć, zwłaszcza przy wysokim poziomie bezrobocia w kraju.

Co należy rozumieć przez nienależnie pobrane świadczenie rodzinne?
Za nienależnie pobrane świadczenie rodzinne uważa się:
- świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych,
- świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących wstrzymanie wypłaty świadczeń rodzinnych w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca te świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania,
- świadczenia rodzinne przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów,
- świadczenia rodzinne przyznane lub wypłacone w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą te świadczenia
Przez okoliczności powodujące ustanie bądź zawieszenie prawa do świadczenia rodzinnego należy rozumieć ustanie choćby jednej z przyczyn, która stanowiła podstawę ustalenia któregokolwiek rodzaju świadczenia, czyli zasiłku rodzinnego, dodatku do zasiłku rodzinnego, zasiłku pielęgnacyjnego i świadczenia pielęgnacyjnego. Przykładowo, gdy dziecko zawrze związek małżeński, rodzina traci prawo do zasiłku rodzinnego; gdy dziecko przestaje uczyć się poza miejscem zamieszkania – nie przysługuje już dodatek z tego tytułu; gdy osoba uprawniona do otrzymywania zasiłku pielęgnacyjnego rozpocznie pobyt
w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, bądź w rodzinie zastępczej, wówczas również nie przysługuje jej już zasiłek.
Najczęstszą przyczyną ustania prawa do świadczenia rodzinnego będzie jednak przekroczenie progu dochodów uzyskiwanych przez pobierającą świadczenia rodzinę.
W przypadku natomiast sytuacji, gdy prawo do świadczenia rodzinnego zostało nabyte na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów, należy mieć także na uwadze fakt, iż takie oszustwo powoduje nie tylko utratę zasiłku oraz obowiązek jego zwrotu, ale pociąga za sobą również konsekwencje karne. Uzyskanie korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd rozporządzającego środkami oraz fałszowanie dokumentów są przestępstwami w rozumieniu kodeksu karnego, za które sąd orzec może karę pozbawienia wolności.
Co musi zrobić osoba, która nienależnie pobrała świadczenie rodzinne?
Zgodnie z regułą państwa prawa wszelkie nienależnie pobrane świadczenia podlegają zwrotowi, zatem osoba, która bezpodstawnie pobierała świadczenia rodzinne zobowiązana jest je zwrócić organowi przyznającemu takie świadczenia. Organ administracyjny właściwy w tych sprawach, – czyli wójt, burmistrz bądź prezydent miejscowości, w której miejsce zamieszkania ma osoba otrzymująca świadczenie, powinien wydać decyzję ustalającą wysokość podlegających zwrotowi środków oraz wskazać termin ich zwrotu. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń podlegają zwrotowi łącznie z ustawowymi odsetkami.
W sytuacji, gdy okaże się, że na jakiejś podstawie jednak przysługuje osobie prawo do pobierania świadczenia rodzinnego, wówczas kwoty nienależnie pobranych wcześniej świadczeń, gdy zostały ustalone decyzją, podlegają potrąceniu z wypłacanych na bieżąco świadczeń rodzinnych.
Jakimi środkami przymusu dysponuje państwo?
Nienależnie pobrane świadczenia rodzinne podlegają egzekucji. Wierzyciel, czyli organ, wystawia tytuł wykonawczy, który przesyła do właściwego organu egzekucyjnego celem odzyskania nienależnie pobranych kwot z tytułu świadczenia rodzinnego. Organ egzekucyjny kierując się zasadą skuteczności oraz najmniejszej uciążliwości egzekucji, decyduje o tym, jaki środek zastosuje w konkretnym przypadku. Przepisy przewidują jednak takie sytuacje,
w których z punktu widzenia słuszności nie można prowadzić egzekucji. Nie podlegają egzekucji świadczenia rodzinne prawidłowo uzyskane, z tych środków organ egzekucyjny nie może zaspokoić długu, jaki powstał z tytułu nienależnych świadczeń. Nie można również prowadzić egzekucji z kwoty, która w dniu zastosowania środka egzekucyjnego odpowiada kwocie najniższego wynagrodzenia za pracę. Środki egzekucyjne wygasają z momentem przedawnienia roszczenia.
Kiedy nienależnie pobrane świadczenie rodzinne nie podlega zwrotowi?

Potrzebujesz porady prawnej?
Emp@tia Dobry Start - Złóż wniosek o świadczenie „dobry start”
1 lipca ruszyło przyjmowanie wniosków o świadczenie z programu Emp@tia „Dobry Start”. To po 300 zł raz w roku dla każdego ucznia rozpoczynającego rok szkolny. Świadczenie "Dobry Start" przysługuje raz w roku na rozpoczynające rok szkolny dzieci do ukończenia 20 roku życia. (...)
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające dla rolników
1 marca 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. Ustawa ta określa warunki i tryb przyznawania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego oraz zasady wypłacania i finansowania rodzicielskiego świadczenia (...)
Zwrot nienależnie pobranych świadczeń - oddaj emeryturę lub rentę, gdy Ci się nie należy
Osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Według prawa cywilnego świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle (...)
Nabór wniosków w programie „Rodzina 500+” na nowy okres świadczeniowy
Od 1 lutego 2022 roku rusza nabór wniosków na nowy okres świadczeniowy w programie „Rodzina 500+”. Należy je składać wyłącznie online. Wypłata świadczenia wychowawczego będzie bezgotówkowa. Obsługę przyjmowania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania (...)
Dla kogo świadczenie „Dobry Start”?
Na czym polega program „Dobry Start”? Program „Dobry Start” to inwestycja w edukację polskich dzieci. To 300 zł jednorazowego wsparcia dla wszystkich uczniów rozpoczynających rok szkolny. Rodziny otrzymają świadczenie bez względu na dochód. To wsparcie dla (...)
Skutki pobierania podwójnego zasiłku chorobowego z ubezpieczenia społecznego - opinia prawna
Stan faktyczny Osoba była zatrudniona na umowę o pracę, zarabiała więcej niż najniższe wynagrodzenie brutto. Jednocześnie prowadziła działalność gospodarczą. Została mylnie zgłoszona do ubezpieczeń ZUS z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, czyli do wszystkich ubezpieczeń (...)
Zmiany w świadczeniach rodzinnych
6 lipca br. wchodzi w życie ustawa z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o podatku rolnym. Jakie zmiany przewidziano w definicjach? Za „osobę uczącą się” należy, zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, uznawać osobę pełnoletnią (...)
Mama 4+ - czyli emerytura dla matek z czwórką dzieci
Ustawa o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym przewiduje, że osoby, które wychowały co najmniej czworo dzieci i nie posiadają niezbędnych środków utrzymania, uzyskają prawo do otrzymania świadczenia. Na program „Mama 4+” w projekcie budżetu państwa na 2019 rok (...)
Ważność umowy o pracę jedynego akcjonariusza spółki akcyjnej – opinia prawna
Stan faktyczny: Zawiązano jednoosobową S.A. Spółka została wpisana do rejestru przedsiębiorców. Przed rejestracją spółki została podpisana umowa o pracę między jedynym akcjonariuszem, będącym jednocześnie jedynym członkiem zarządu a spółką reprezentowaną (...)
Jakie zmiany i od kiedy w świadczeniach rodzinnych?
1 czerwca 2005 r. wchodzi w życie ustawa o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. Oprócz regulacji zagadnień z tytułu tego aktu, regulacja ta wprowadza szereg zmian w kilku innych ustawach. Najbardziej przykuwają uwagę te dotyczące świadczeń (...)
Komu przysługują świadczenia z funduszu alimentacyjnego?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Komu przysługuje prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego? Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują: 1. (...)
Opłaty za pobyt w DPS trzeba ustalić w decyzji
Uchwała NSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów, działając na podstawie art. 15 § 1 pkt 2 w związku z art. 264 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł 11 czerwca br. w sentencji swojej uchwały (sygn. I OPS 7/17): Obowiązek wnoszenia, (...)
Spedycja spełnia pomocniczą, ale ważną rolę w przewozie przesyłki. Obejmuje wiele różnych czynności faktycznych i prawnych, które potrzebne są do prawidłowego dokonania przewozu. Wykonanie tych czynności należy w zasadzie do wyspecjalizowanych przedsiębiorstw spedycyjnych. (...)
Prawa i obowiązki bezrobotnego
Prawa i obowiązki bezrobotnego oraz jego status określa ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Kto jest uznawany za osobę bezrobotną? Bezrobotny to osoba będąca: obywatelem polskim poszukująca i podejmująca zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na terytorium RP oraz zatrudnienie (...)
Jakie zmiany i od kiedy w świadczeniach rodzinnych?
1 czerwca 2005 r. wchodzi w życie ustawa o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. Oprócz regulacji zagadnień z tytułu tego aktu, regulacja ta wprowadza szereg zmian w kilku innych ustawach. Najbardziej przykuwają uwagę te dotyczące świadczeń rodzinnych. Czy (...)
Kiedy należy zwrócić świadczenie przedemerytalne?
Nienależnie pobrane świadczenia przedemerytalne trzeba zwracać tak jak emerytury Obowiązują zasady zwrotu takie same jak przy emeryturach i rentach - uznał w środowym wyroku Sąd Najwyższy. (...)Sąd apelacyjny powziął mimo to wątpliwość, czy przy tak skomplikowanych rozliczeniach można (...)
Rząd szykuje bat na niepłacących alimentów
Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych, przedłożony przez ministra pracy i polityki społecznej. Najważniejsze zmiany (...)
Rząd chce zmian w prawie o płaceniu alimentów
Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych, przedłożone przez ministra pracy i polityki społecznej. Chodzi o uproszczenie i zmniejszenie procedur administracyjnych związanych ze stosowaniem (...)
Złóż PIT-12 i zapomnij o rocznym rozliczeniu z fiskusem
Osoby, które przez cały rok miały tylko jednego pracodawcę, mogą uniknąć samodzielnego rozliczania się z fiskusem za 2012 rok. Jeśli nie korzystają z żadnych ulg i preferencyjnych sposobów rozliczania, mogą być rozliczone przez pracodawcę. Dziś jest ostatni dzień, aby pracodawcę (...)
Do kiedy dorabiający do zasiłków przedemerytalnych powinni złożyć informację do ZUS?
Dorabiający do zasiłków i świadczeń przedemerytalnych oraz ich pracodawcy mają jeszcze trochę czasu, by poinformować ZUS o dodatkowych przychodach uzyskanych od 1 marca 2005 r. do 28 lutego 2006 r. (...)Wypłata z ZUS będzie mniejsza, jeśli świadczenie zsumowane z dodatkowym przychodem przekroczy (...)
Z dniem 1 stycznia 2008 r. wchodzi w życie większość przepisów ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Zmiany wynikają przede wszystkim z konieczności (...)