Nowa ustawa o walce z chorobami zakaźnymi

28.3.2008

Rządowy projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi trafił niedawno do Sejmu.

Jakie obowiązki przewidziano dla placówek zdrowotnych?

Projektowana ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ma zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Dotychczasowe przepisy nie zapewniają bowiem już - zdaniem projektodawców - wystarczająco bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, gdyż nie uwzględniają aktualnej sytuacji epidemiologicznej.

Zakłady opieki zdrowotnej mają zostać zobowiązane do monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz wykonywania badań mikrobiologicznych w przypadku podejrzenia o wystąpieniu zakażenia.
Projektowana ustawa przewiduje, że kierownicy ośrodków zdrowia będą musieli na bieżąco składać raporty Państwowej Inspekcji Sanitarnej na temat pojawiających się zakażeń, a także o wystąpieniu tzw. czynników alarmowych (chodzi o szczególnie groźne i odporne czynniki chorobotwórcze).

Kto będzie mógł rozszerzyć listę zakażeń i chorób zakaźnych objętych nadzorem epidemiologicznym?

Projekt ustawy zakłada także, że minister zdrowia będzie mógł rozszerzyć listę zakażeń i chorób zakaźnych objętych nadzorem epidemiologicznym. Umożliwi to jednostkom służby zdrowia skuteczne działanie w sytuacji nadzwyczajnej, np. wystąpienia nowej, nieznanej choroby. Lekarze, felczerzy i kierownicy laboratoriów będą nie tylko zgłaszać zachorowania i zgony z powodu zakażeń i chorób zakaźnych, będą mieli również obowiązek prowadzenia rejestrów zgłoszeń tych zachorowań.

Czy będzie można leczyć na siłę?

Zgodnie z projektem, w przypadku niektórych chorób będzie możliwe zastosowanie obowiązkowego leczenia, nawet bez zgody chorego i przy zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego. Skorzystanie z pomocy służb porządkowych będzie możliwe w sytuacji konieczności doprowadzenia osoby zakażonej do szpitala, miejsca izolacji lub odbywania kwarantanny.

Postępowanie takie będzie obejmować tylko zachorowania na choroby zakaźne łatwo rozprzestrzeniające się, o wysokiej śmiertelności, np. cholera, wirusowe gorączki krwiotoczne. W przypadku zagrożenia życia chorego, działania te mogą być wyjątkowo podjęte na polecenie lekarza, nawet bez wcześniejszej decyzji administracyjnej. Jednocześnie projekt ustawy zakłada, że pracownicy opieki zdrowotnej oraz inne osoby, które podejmują działania na podstawie przepisów o zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych, będą miały uprawnienia do ochrony prawnej należnej funkcjonariuszom publicznym.

Czym ma się zająć krajowy punkt kontaktowy?

Proponowane przepisy przewidują powołanie przy ministrze zdrowia tzw. krajowego punktu kontaktowego. Będzie on częścią wspólnotowego systemu wczesnego ostrzegania i reagowania. Do jego zadań ma należeć wymiana informacji oraz koordynacja działań, jeśli chodzi o zapobieganie i zwalczanie zagrożeń na terytorium Unii Europejskiej.

Jakie zmiany mają dotyczyć osób zakażonych HIV i chorych na AIDS?

Ponadto projekt ustawy daje osobom zakażonym HIV i chorym na AIDS prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych (w tym także zaopatrzenia w leki), w przypadku gdy nie posiadają one ubezpieczenia zdrowotnego.

Co jeszcze proponuje rząd?

Proponowane przez Radę Ministrów przepisy zakładają także, że procedury przeciwdziałające szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych zostaną nałożone na posiadaczy, właścicieli i zarządzających nieruchomościami.

Minister zdrowia będzie mógł dotować szpitale, oddziały zakaźne, poradnie konsultacyjne chorób zakaźnych oraz punkty szczepień.

Podstawa prawna:

Rządowy projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (sejmowy druk nr 324);
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. 2001 r., Nr 126, poz. 1384, ze zm.)