Celem gospodarka oparta na wiedzy i innowacyjnych technologiach
Usprawnienie i przyspieszenie postÄ™powaÅ„ prowadzonych przed UrzÄ™dem Patentowym RP, obniżenie kosztów uzyskiwania i utrzymywania ochrony z praw wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej, a także cyfryzacja i unowoczeÅ›nienie procesów z niÄ… zwiÄ…zanych to gÅ‚ówne cele reformy prawa wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej. Przygotowany w Ministerstwie Rozwoju i Technologii projekt nowych regulacji trafiÅ‚ dzisiaj do konsultacji publicznych, które trwajÄ… do 31 maja 2022 r.
Projekt nowego prawa wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej jest owocem przeprowadzonego w Ministerstwie Rozwoju i Technologii przeglÄ…du obowiÄ…zujÄ…cych regulacji, w szczególnoÅ›ci tych, dotyczÄ…cych ochrony wynalazków, wzorów użytkowych i przemysÅ‚owych. Na przestrzeni ponad 20 lat obowiÄ…zywania dotychczasowej ustawy z 2000 r., liczne nowelizacje spowodowaÅ‚y, że staÅ‚a siÄ™ ona nieczytelna i powoduje wÄ…tpliwoÅ›ci interpretacyjne.
- "Efektywna ochrona wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej ma kluczowe znaczenie w nowoczesnej gospodarce. Badania OECD i EUIPO pokazujÄ…, że firmy bÄ™dÄ…ce wÅ‚aÅ›cicielami praw wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej majÄ… wyższe przychody, sÄ… bardziej produktywne, zwiÄ™ksza siÄ™ ich skÅ‚onność do podejmowania dziaÅ‚alnoÅ›ci eksportowej, a to wszystko buduje ich potencjaÅ‚ rozwojowy. Wzrost gospodarczy jest w coraz wiÄ™kszym stopniu uzależniony od niematerialnych aktywów. Dlatego konsekwentnie realizujemy dziaÅ‚ania, które przyspieszajÄ… naszÄ… transformacjÄ™ ku gospodarce opartej na wiedzy, innowacyjnych technologiach oraz cyfryzacji" – zaznaczyÅ‚ Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii.
- "Komplementarnie do wdrożonych już proinnowacyjnych zachÄ™t, takich jak ulga na B+R czy ulga IP BOX, które sÅ‚użą pobudzeniu inwestycji w sferÄ™ badania i rozwoju oraz sprzyjajÄ… wzrostowi komercjalizacji praw wÅ‚asnoÅ›ci intelektualnej, proponujemy nastÄ™pny krok wzmacniajÄ…cy polski ekosystem prawny przyjazny innowacyjnoÅ›ci – reformÄ™ prawa wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej. Naszym celem jest opracowanie, w dialogu ze Å›rodowiskami biznesowymi i naukowymi, systemu ochrony prawa wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej na miarÄ™ potrzeb nowoczesnej, cyfrowej gospodarki. Chcemy, aby dziÄ™ki nowym regulacjom, korzystajÄ…cy z systemu ochrony wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej przedsiÄ™biorcy i innowatorzy, w tym szczególnie sektor MÅšP, mogli skutecznie chronić innowacyjne rozwiÄ…zania i czerpać z nich optymalne korzyÅ›ci ekonomiczne. Zapraszam wszystkich zainteresowanych do konsultacji projektu i merytorycznej dyskusji nad proponowanymi rozwiÄ…zaniami" – podkreÅ›liÅ‚ szef resortu rozwoju.
Zdaniem nadzorujÄ…cego reformÄ™ przepisów wiceministra rozwoju i technologii Mariusza Jerzego Goleckiego, dziÄ™ki efektywnemu prawu wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej, roÅ›nie zdolność do kreacji i absorbcji innowacji, co pozwala budować gospodarkÄ™ opartÄ… na wiedzy, trwale podnosić jej produktywność oraz wzmacniać konkurencyjność na globalnym rynku.
- "W efekcie, dobrze skrojony system ochrony wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej jest jednym ze źródeÅ‚ wzrostu gospodarczego w dÅ‚ugim okresie" – oceniÅ‚ wiceminister Mariusz Jerzy Golecki.
I dodaÅ‚: - "Efektywna ochrona praw wÅ‚asnoÅ›ci nabiera szczególnego znaczenia, gdy patrzymy na strukturalne przemiany zachodzÄ…ce w gospodarkach. Zmiany demograficzne, transformacja klimatyczna oraz ograniczenia wykorzystania zasobów naturalnych i surowców coraz bardziej uzależniajÄ… wzrost gospodarczy od aktywów niematerialnych, opartych na ludzkiej pomysÅ‚owoÅ›ci, czyli zasobie, który nigdy siÄ™ nie zużywa. ReformujÄ…c prawo wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej w tak dużym zakresie, robimy ukÅ‚on w stronÄ™ najbardziej kreatywnej części polskiej gospodarki".
Co się zmieni dzięki nowym regulacjom?
W przygotowanym projekcie nowych regulacji znalazÅ‚y siÄ™ rozwiÄ…zania umożliwiajÄ…ce uproszczenie i skrócenie postÄ™powaÅ„, w tym przyspieszenie udzielania ochrony.
Nowe rozwiÄ…zania m.in. pozwolÄ… na:
- skrócenie z okoÅ‚o 20-24 miesiÄ™cy do okoÅ‚o 12 miesiÄ™cy czasu na uzyskanie ochrony na wzór użytkowy.
- skrócenie z 3 miesiÄ™cy do 2 miesiÄ™cy okresu na wnoszenie sprzeciwu do zgÅ‚oszenia znaku towarowego.
W przypadku pozostaÅ‚ych postÄ™powaÅ„ zwiÄ…zanych z prawem wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej, również skrócone zostanÄ… terminy na dokonywanie poszczególnych czynnoÅ›ci, np.: w postÄ™powaniu w sprawie zgÅ‚oszenia wynalazku, po zmianach, UrzÄ…d Patentowy bÄ™dzie sporzÄ…dzaÅ‚ sprawozdanie ze stanu techniki w terminie 6 miesiÄ™cy, zamiast 9, jak to jest obecnie.
DziÄ™ki nowym regulacjom ujednolicona zostanie opÅ‚ata zgÅ‚oszeniowa dla wszystkich przedmiotów wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej takich jak wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysÅ‚owe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i topografie ukÅ‚adu scalonego. Dotychczasowe trzy opÅ‚aty: za zgÅ‚oszenie, za publikacjÄ™ oraz za pierwszy okres ochrony zostanÄ… zastÄ…pione jednÄ… opÅ‚atÄ… od zgÅ‚oszenia. Towarzyszyć temu bÄ™dzie obniżenie sumy wysokoÅ›ci tak zmienionych opÅ‚at o ok. 20-30%. Dla przykÅ‚adu, przy zgÅ‚oszeniu wynalazku obowiÄ…zywać bÄ™dzie jedna opÅ‚ata w wysokoÅ›ci 700zÅ‚, która zastÄ…pi dotychczasowe opÅ‚aty: 550 zÅ‚ za zgÅ‚oszenie, 90 zÅ‚ za publikacjÄ™ i 480 zÅ‚ za pierwszy okres ochrony.
Propozycje nowych instrumentów ochrony wÅ‚asnoÅ›ci przemysÅ‚owej
Wprowadzenie możliwości wstępnego zgłoszenia wynalazku
Nowe rozwiązanie, jakim jest wstępne zgłoszenie wynalazku, stwarza możliwość zastrzeżenia daty pierwszeństwa zgłoszenia wynalazku po dokonaniu uproszczonego zgłoszenia, bez ryzyka utraty nowości zgłoszonego rozwiązania.
IstotÄ… wprowadzonego rozwiÄ…zania jest wiÄ™c możliwość uznania zgÅ‚oszenia wynalazku za dokonane w dniu wstÄ™pnego zgÅ‚oszenia wynalazku. JednoczeÅ›nie wstÄ™pne zgÅ‚oszenie nie jest tak skomplikowane jak „zgÅ‚oszenie wÅ‚aÅ›ciwe” – obejmuje ono jedynie podanie, opis wynalazku i rysunki. Za wzorem rozwiÄ…zania amerykaÅ„skiego, na tym etapie nie wymaga siÄ™ sformuÅ‚owania zastrzeżeÅ„ patentowych.
Dla wynalazców oznacza to, że od czasu dokonania takiego wstÄ™pnego zgÅ‚oszenia, bÄ™dÄ… oni mieli dodatkowy okres 12 miesiÄ™cy na doprecyzowanie zakresu ochrony wynalazku. Ten rok mogÄ… też oni wykorzystać m.in. na przeprowadzanie doÅ›wiadczeÅ„, udoskonalenie rozwiÄ…zania, poszukiwanie wsparcia finansowego czy ustalenie potencjaÅ‚u sprzedaży. To wpÅ‚ynie na poprawÄ™ jakoÅ›ci tych zgÅ‚oszeÅ„ i zagwarantowanie, aby wynalazki byÅ‚y prawidÅ‚owo chronione w zakresie, w jakim sÄ… one na rynku wykorzystywane.
Dodatkowo, przy dokonaniu zgÅ‚oszenia wynalazku w zakreÅ›lonym terminie 12 miesiÄ™cy od zgÅ‚oszenia wstÄ™pnego, UrzÄ…d Patentowy dokona publikacji zgÅ‚oszenia po upÅ‚ywie 6 miesiÄ™cy od dokonania zgÅ‚oszenia wÅ‚aÅ›ciwego. To znaczÄ…co wpÅ‚ynie na skrócenie postÄ™powania w sprawie uzyskania patentu.
Lepsza ochrona rozwiązań chronionych know-how
Ustawa przewiduje także wprowadzenie depozytu informacji niejawnych, na wzór depozytu prowadzonego przez ÅšwiatowÄ… OrganizacjÄ™ WÅ‚asnoÅ›ci Intelektualnej, UrzÄ…d Beneluksu ds. WÅ‚asnoÅ›ci Intelektualnej czy jego wÄ™gierskiego odpowiednika.
To rozwiÄ…zanie jest spójne z regulacjÄ… unijnÄ… w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiÄ™biorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem. Stanowić to bÄ™dzie także impuls dla przedsiÄ™biorców do zweryfikowania posiadanej wiedzy, przeanalizowania jej charakteru i usystematyzowania w taki sposób, aby można byÅ‚o to przedstawić jako spójny materiaÅ‚, nadajÄ…cy siÄ™ do zÅ‚ożenia go w depozycie.
Zastąpienie procedury badawczej procedurą rejestrową w odniesieniu do udzielania ochrony na wzory użytkowe
JednÄ… z najistotniejszych zmian wprowadzanych w projekcie jest zmiana systemu rozpatrywania zgÅ‚oszeÅ„ wzorów użytkowych. Dotychczasowy system badawczy zostanie zastÄ…piony systemem rejestracyjnym.. UrzÄ…d Patentowy RP bÄ™dzie odmawiaÅ‚ udzielania ochrony na rozwiÄ…zania, które w sposób oczywisty nie speÅ‚niajÄ… przesÅ‚anek do uzyskania ochrony. Co wiÄ™cej, pozostali uczestnicy rynku bÄ™dÄ… nadal chronieni, ponieważ przy dochodzeniu roszczeÅ„ z zarejestrowanego w ten sposób prawa uprawniony bÄ™dzie musiaÅ‚ zaÅ‚Ä…czyć do pozwu sprawozdanie ze stanu techniki. Pozwoli to wykluczyć próby nadużycia, polegajÄ…ce na niesÅ‚usznym dochodzeniu prawa, które faktycznie nie cechuje siÄ™ nowoÅ›ciÄ….
Projekt wprowadza zdecydowane uproszczenie definicji wzoru użytkowego. Wzorem użytkowym podlegajÄ…cym ochronie bÄ™dzie nowe i nadajÄ…ce siÄ™ do przemysÅ‚owego stosowania rozwiÄ…zanie o charakterze technicznym. Oznacza to w praktyce rezygnacjÄ™ z przesÅ‚anki trwaÅ‚ej postaci, a w konsekwencji rozszerzenie zakresu wytworów, które mogÄ… być chronione jako wzory użytkowe.
Wprowadzenie regulacji dotyczącej ochrony oznaczeń geograficznych na produkty nierolne
Zasadniczym celem regulacji oznaczeÅ„ geograficznych jest poprawa otoczenia prawnego, w jakim funkcjonujÄ… podmioty, które wytwarzajÄ… towary nierolne i sÄ… potencjalnie zainteresowane ochronÄ… oznaczeÅ„ geograficznych przez ich rejestracjÄ™ w UrzÄ™dzie Patentowym. Dotychczas, na gruncie obecnej ustawy, nie zarejestrowano żadnego oznaczenia geograficznego. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, w której tego rodzaju prawo sÅ‚uży ochronie produktów lokalnych, wytwarzanych przez przedsiÄ™biorców z sektora MÅšP przy zastosowaniu regionalnych surowców i póÅ‚produktów. We wprowadzanych rozwiÄ…zaniach istotnÄ… rolÄ™ ma odgrywać Rada do Spraw Regionalnych Nazw Produktów Nierolnych, w której skÅ‚ad wchodzić bÄ™dÄ… znawcy problematyki prawnej, etnograficznej i historyczno-kulturoznawczej zwiÄ…zanej z towarami nierolnymi. Rejestracja oznaczeÅ„ zwiÄ™kszy wyjÄ…tkowość i atrakcyjność produktów objÄ™tych takÄ… ochronÄ…. Zagwarantowana zostanie ich wysoka jakość i skuteczna ochrona przed stratami spowodowanymi faÅ‚szerstwami.