Pacjent musi wiedzieć, na co wyraża zgodę

Powódka domagała się od szpitala zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z przeprowadzonym u niej zabiegiem operacyjnym. Sądy obu instancji oddaliły jej powództwo, bowiem powódka wyraziła zgodę na zabieg wykonany konkretną metodą. Sprawa na skutek skargi kasacyjnej trafiła do Sądu Najwyższego, który uchylił wyrok sądu odwoławczego i stwierdził, że:

Zgoda pacjenta na wykonanie zabiegu chirurgicznego, złożona przed udzieleniem mu przystępnej informacji o skutkach zabiegu, nie stanowi zgody w rozumieniu art. 32 i 34 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (jedn. tekst: Dz. U. z 2011 roku Nr 277, poz. 1634 ze zmianami).

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, iż w demokratycznym państwie prawnym jednostka może swobodnie dokonywać wyborów i decydować o sobie samym, w tym m.in. o wyborze metody leczenia. Dlatego zarówno w ustawie o zawodzie lekarza, jak i w kodeksie etyki lekarskiej (art. 15 ust. 1) przewidziano zgodę pacjenta na wykonanie zabiegu medycznego. Zgoda pacjenta w rozumieniu art. 32 ust. 1 oraz art. 34 ust. 1 ustawy o zawodzie lekarza musi być zgodą "objaśnioną" ("poinformowaną"), a więc pacjent musi rozumieć i świadomie akceptować ryzyko dokonania zabiegu oraz przyjąć na siebie to ryzyko. W niniejszej sprawie powódka nie została poinformowana o innej metodzie leczenia (chociaż taka istnieje) i nie proponowano jej wykonania zabiegu tą inną metodą. Pacjent, aby dokonać świadomego wyboru, musi tymczasem zostać poinformowany o alternatywnej metodzie leczenia lub diagnostyki. Wybór metody należy do pacjenta, a lekarz ma obowiązek go uszanować, nawet jeśli jego zdaniem nie jest to wybór trafny. Taką zasadę Sąd Najwyższy wywiódł z art. 31 ust. 1 ustawy o zawodzie lekarza. Oczywiście pacjent z reguły jest laikiem, dlatego lekarz powinien go wspomóc w dokonaniu wyboru, ale nie odpowiada za rezultat tych starań. Pacjent może pozostać nieprzekonany do proponowanej przez lekarza metody i tę wolę należy uszanować.

Zespół
e-prawnik.pl