12.12.2013
Zespół
e-prawnik.pl
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich ma na celu dążenie do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich, stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego oraz umacnianie funkcji opiekuńczo – wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa. Dnia 30 sierpnia 2013 r. został przyjęty projekt nowelizacji tejże ustawy, który wejdzie w życie 2 stycznia 2014 roku. Na czym polegają zmiany?
Nieletnim w rozumieniu prawa karnego jest to osoba, która w chwili popełnienia czynu nie ukończyła 17 roku życia. Po nowelizacji, nie będzie możliwe wymierzenie nieletniemu kary na podstawie omawianej ustawy, gdyż uchylony zostaje artykuł przewidujący taką możliwość. Można będzie wobec niego orzec jedynie środki wychowawcze lub poprawcze wymienione w ustawie (możliwość wymierzenia kary pozostanie jednak na gruncie kodeksu karnego za niektóre przestępstwa – wówczas sąd orzeknie o przekazaniu sprawy prokuratorowi). Zmiana ustawy spowoduje również skoncentrowanie postępowania w rękach jednego organu – całe postępowanie (także etap wstępny) prowadzić będzie sąd rodzinny, którym jest właściwy sąd rejonowy (do tej pory etap wyjaśniający prowadził sędzia rodzinny a etap rozpoznawczy – sąd rodzinny). Odwołanie od orzeczeń sądu rodzinnego będzie rozpatrywane po nowelizacji przez wydział cywilny sądu okręgowego, a nie jak obecnie – wydział karny.
Zasadnicza zmiana dotknie postępowania w sprawie nieletnich. Od 2014 roku zniesiony zostanie podział na postępowanie wyjaśniające i opiekuńczo – wychowawcze albo poprawcze. Zebrania dowodów przejawów demoralizacji oraz czynów karalnych w wypadkach nie cierpiących zwłoki, przesłuchania nieletniego a także, w razie potrzeby, zatrzymania nieletniego może dokonać tylko Policja – przed nowelizacją uprawnienia te na podstawie szczególnego upoważnienia mógł posiadać również inny organ administracji państwowej. W niektórych wypadkach przy przesłuchaniu nieletniego konieczna będzie obecność – oprócz rodziców, którym przysługuje władza rodzicielska albo opiekuna lub obrońcy nieletniego – także wskazanej przez nieletniego osoby mu bliskiej, przedstawiciela szkoły, do której nieletni uczęszcza, asystenta rodziny, koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej lub przedstawiciela organizacji społecznej. W przypadku zatrzymania, zmieni się maksymalny termin, po upływie którego nieletniego należy natychmiast zwolnić i przekazać rodzicom lub opiekunom – z 72 godzin na 48 godzin od chwili zawiadomienia właściwego sądu rodzinnego o zatrzymaniu nieletniego. Zatrzymując nieletniego Policja oprócz dotychczasowych obowiązków będzie musiała natychmiastowo poinformować nieletniego o przysługujących mu prawach oraz natychmiastowo zawiadomić jego rodziców (opiekunów).
Kolejną zmianą jest wyłączenie jawności postępowania. Sąd rodzinny będzie mógł orzekać na posiedzeniu lub rozprawie przy drzwiach zamkniętych. Oznacza to, że na posiedzeniu (rozprawie) mogą być obecne jedynie strony, tj. nieletni, rodzice (lub osoby pod których pieczą nieletni faktycznie pozostaje) oraz prokurator. W niektórych wypadkach posiedzenie może odbyć się bez udziału nieletniego. Na rozprawę lub posiedzenie będzie można wezwać również inne osoby, wymienione w określonym przepisie. Sąd rodzinny może zadecydować o jawności posiedzenia (rozprawy) jeżeli będzie to uzasadnione ze względów wychowawczych. Ustawa nadaje także nowe brzmienie całemu rozdziałowi, który dotyczy postępowania odwoławczego. Jak wspomniano wyżej, odwołania będzie rozpatrywał wydział cywilny sądu okręgowego. W miejsce dwóch różnych trybów cywilnego i karnego wprowadzone zostaje więc jednolite postępowanie odwoławcze.
Poprzez nowelizację wprowadzona zostaje zasada prawa do obrony dla nieletniego. Nieletni uzyska prawo do przeglądania akt, składania oświadczeń co do dowodów, uzyska również prawo do korzystania z pomocy obrońcy. O przysługujących prawach nieletni ma zostać pouczony przed przystąpieniem do przesłuchania lub wysłuchania. W pewnych sytuacjach przepisy będą przewidywać konieczność posiadania obrońcy przez nieletniego. Obrona obligatoryjna będzie miała miejsce nie tylko w przypadku gdy interesy nieletniego i jego rodziców są sprzeczne oraz gdy nieletni został umieszczony w schronisku dla nieletnich (jak było do tej pory) lecz także gdy jest on głuchy, niemy lub niewidomy lub stoją za tym względy dotyczące jego stanu psychicznego.
Ustawa nowelizująca ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich wprowadzi także pewne zmiany w ustawie prawo o ustroju sądów powszechnych a także w ustawie o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Do postępowań w sprawach nieletnich niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji stosowane będą przepisy dotychczasowe. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie dotychczasowego brzmienia ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie znowelizowanej ustawy, nie później jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia jej w życie.
e-prawnik.pl
Potrzebujesz porady prawnej?
NSA o przedawnieniu zobowiązań podatkowych
Dla skuteczności zrealizowania obowiązku wynikającego z art. 70c ustawy Ordynacji podatkowej zawiadomienie, o którym mowa w tym przepisie (tj. o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego), należy doręczyć pełnomocnikowi, który został ustanowiony (...)
Reforma przepisów o nieletnich
Reforma przepisów o nieletnich trafiła do Sejmu Rada Ministrów przyjęła 5 kwietnia br. przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowej ustawy, która kompleksowo reguluje postępowanie w sprawach nieletnich. Rząd chce zreformować przepisy dotyczące nieletnich. (...)
Zasiłek rodzinny: komu przysługuje?
Co to jest zasiłek rodzinny? Zasiłek rodzinny należy do świadczeń rodzinnych, które stanowią pomoc finansową dla rodzin znajdujących się w ciężkiej sytuacji materialnej, finansowanych z budżetu państwa. Celem przyznania zasiłku rodzinnego jest częściowe pokrycie wydatków (...)
Na jakich zasadach wydawane są karty parkingowe? Zgodnie z dyspozycją art. 6 ust 1 ustawy z dnia 23 października 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustawkarty parkingowe wydane na podstawie przepisów obowiązujących do dnia 30 czerwca 2014 (...)
Zakupione materiały pornograficzne powodem postępowania karnego – opinia prawna
Stan faktyczny Z końcem 2003 r. zostałem wezwany na policję w charakterze świadka. Chodziło o potwierdzenie, czy dokonywałem zakupów przez Internet materiałów pornograficznych z udziałem nieletnich od konkretnego, nieznajomego mi mieszkańca Śląska. Faktycznie taki zakup miał miejsce (za (...)
Zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności
16 grudnia 2020 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. akt SK 26/16) w sprawie skargi konstytucyjnej K. L. dotyczącej wyłączenia możliwości zatarcia skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności (...)
Zatarcie skazania na karę pozbawienia wolności
16 grudnia 2020 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. akt SK 26/16) w sprawie skargi konstytucyjnej K. L. dotyczącej wyłączenia możliwości zatarcia skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej (...)
Wymagania dla towarów wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej
Towary, które są wprowadzane do obrotu na rynku unijnym, muszą spełniać określone wymagania. Przeczytaj jakie zasady obowiązują, jeśli chcesz sprzedawać towary w państwach członkowskich Unii Europejskiej – na jednolitym rynku. ##baner## Jednolity rynek towarów Podstawą (...)
Kara grzywny za mail bez zgody adresata – opinia prawna
Stan faktyczny Moja żona dokonała czynu zagrożonego karą mandatu. Obecnie zostało wszczęte postępowanie przed sądem grodzkim, w którym jest oskarżona. Powyższe zdarzenie (wysłanie maila, bez zgody właściciela adresu mailowego) miało miejsce dnia 17 stycznia 2004 roku. Czy (...)
Postępowanie z nieletnimi, czyli nowe zasady pobytu nieletnich w zakładach opieki zdrowotnej
24 maja 2005 r. wchodzi w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w publicznych zakładach opieki zdrowotnej. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, w dziale dotyczącym postępowania wykonawczego, (...)
Swoboda świadczenia usług jest jednym z 4 filarów Jednolitego Rynku. Wraz ze swobodą przedsiębiorczości swoboda świadczenia usług gwarantują mobilność przedsiębiorstw i pracowników w UE. Dozwolone ograniczenia swobody przepływu usług Zakazy zawarte w art. 56 TFUE nie są (...)
Reforma przepisów o nieletnich
- "Obecna ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, pochodząca z 1982 r., jest archaiczna. Nie obejmuje wielu czynów karalnych. Chcemy zmienić przepisy, aby skutecznie izolować sprawców najcięższych przestępstw" – powiedział Sekretarz Stanu Michał Woś na konferencji (...)
Emerytura pomostowa - kto może przejść na emeryturę pomostową?
Emerytury pomostowe dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. - kto jest uprawniony do emerytury pomostowej? Jeżeli urodziłeś się po 31 grudnia 1948 r. i byłeś zatrudniony przy pracach o szczególnym charakterze bądź w szczególnych warunkach, możesz otrzymać emeryturę (...)
Zasady postępowania oraz środki przymusu, jakie mogą być stosowane przez administracyjne organy egzekucyjne w celu doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków, uregulowane zostały w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – (...)
Z jakiego wsparcia aktywizacyjnego mogą korzystać bezrobotni?
Instrumenty rynku pracy wspierają podstawowe usługi rynku pracy. Osoby bezrobotne mogą korzystać z wielu form aktywizacji zawodowej, przewidzianych ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Opisano je w niniejszym artykule. Dodatek aktywizacyjny Dodatek (...)
Ochrona graczy przed negatywnymi skutkami hazardu oraz ograniczenie „szarej strefy” w grach hazardowych – to główne cele nowelizacji ustawy hazardowej. Nowe przepisy wchodzą w życie 1 kwietnia 2017 r. Uregulowanie rynku gier hazardowych może przynieść 15 mld zł wpływów (...)
Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę
Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, na podstawie art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 (...)
Tymczasowe aresztowanie - jak się bronić?
Tymczasowe aresztowanie to jeden ze środków zapobiegawczych, których zastosowanie przewiduje i dopuszcza w pewnych okolicznościach kodeks postępowania karnego. Środki zapobiegawcze to tzw. środki przymusu karnoprocesowego. Stosowane są w stosunku do oskarżonego (podejrzanego) (...)
Państwo ma obowiązek zapewnienia osobom pozbawionym wolności odpowiedniej odstraszającej ochrony przed torturami. Aby było to skuteczne, należy wprowadzić do kodeksu karnego przestępstwo tortur. Przykładem tortur jest rażenie zatrzymanego paralizatorem. Ważny wyrok sądu: rażenie (...)
Jak prowadzone jest postępowanie w związku z nieuczciwym wykorzystywaniem przewagi kontraktowej?
12 lipca 2017 r. wejdzie w życie ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Określa ona zasady i tryb przeciwdziałania, w celu ochrony interesu publicznego, praktykom nieuczciwie wykorzystującym przewagę kontraktową (...)
Wywłaszczenie nieruchomości jest najdalej idącą ingerencją władzy wykonawczej w konstytucyjnie chronione prawo własności. Konstytucja RP dopuszcza wywłaszczenie nieruchomości, jeżeli dokonywane jest w „słusznym celu” i za odpowiednim odszkodowaniem. Praktyczne wskazówki (...)
