Przepadek rzeczy niebędącej własnością sprawcy można orzec tylko wyjątkowo

Sąd Rejonowy uznał oskarżonego winnym tego, że na twardym dysku swojego komputera służbowego przechowywał treści pornograficzne w postaci zdjęć oraz filmów z udziałem małoletnich poniżej lat piętnastu, tj. występku z art. 202 § 4a k.k., i za to na mocy tegoż przepisu wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres trzech lat próby. Nadto orzekł wobec niego karę grzywny. Powołując jako podstawę prawną art. 202 § 5 k.k. w zw. z art. 44 § 2, 7 i 8 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa przedmiotu służącego do popełnienia przestępstwa w postaci komputera wraz z kieszenią dysku twardego. Od tego wyroku apelację złożył obrońca oskarżonego. Sąd odwoławczy powziął wątpliwości, które wyraził w pytaniu prawnym do Sądu Najwyższego: "Czy środek karny przepadku przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa, niestanowiących własności sprawcy, określony w art. 202 § 5 k.k. może być orzeczony w przypadku skazania z art. 202 § 4a k.k.". Uchwała Sądu Najwyższego zawiera następującą odpowiedź:

Porady prawne

Nie jest dopuszczalne orzeczenie przepadku narzędzi lub innych przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa określonego w art. 202 § 4a k.k., jeżeli nie stanowiły one własności sprawcy.

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że art. 202 § 5 k.k. przewiduje możliwość orzeczenia przepadku przedmiotów, chociażby nie stanowiących własności sprawcy, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstw określonych w § 1-4. Brak jest zatem w podstawie orzekania przepadku z art. 202 § 5 k.k. typu przestępstwa określonego w art. 202 § 4a k.k. SN zastrzegł, iż na gruncie wykładni przepisów prawa karnego materialnego niedopuszczalne byłoby odwołanie się do dyrektywy celowościowej i twierdzenie, że skoro celem orzekania środka karnego przepadku przedmiotów jest zabezpieczenie przed ponownym użyciem danych przedmiotów do popełnienia przestępstwa to paradoksem jest niemożność orzeczenia przepadku przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa z art. 202 § 4a k.k. skoro ich posiadanie jest zabronione.

Odwołując się do wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego, SN zauważył, że zgodnie z art. 46 Konstytucji RP orzeczenie przepadku rzeczy musi, po pierwsze, znajdować oparcie w ustawie, po drugie, w orzeczeniu sądu. Orzeczenie przepadku przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, jeżeli nie stanowiły własności sprawcy, możliwe jest tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie. Również w razie skazania za przestępstwo polegające na naruszeniu zakazu wytwarzania, posiadania, obrotu, przesyłania lub przewozu określonych przedmiotów, jeżeli nie stanowiły one własności sprawcy, można orzec ich przepadek tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie. Jeżeli zatem art. 202 § 5 k.k. możliwości takiej nie przewiduje w odniesieniu do przestępstw określonych w art. 202 § 4a k.k. - pisze SN - to jeżeli przedmioty te nie stanowiły własności sprawcy nie jest dopuszczalne orzeczenie ich przepadku. Ewidentny błąd ustawodawcy w zakresie konstrukcji art. 202 § 5 k.k. powinien być naprawiony tylko w drodze zmiany ustawy.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2008 r., sygn. akt I KZP 12/08


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika