Jak ubiegać się o umorzenie zaległości podatkowej?

13.5.2023

Masz problem ze spłatą zaległego podatku, odsetek za zwłokę lub zapłatą opłaty prolongacyjnej? Złóż wniosek o umorzenie całości lub części zaległości podatkowej i sprawdź czy urząd przyzna ci taką pomoc. Zobacz, jak to zrobić.

Jak załatwić sprawę?

Sprawę można załatwić:

podczas wizyty w urzędzie,
listownie,
elektronicznie.

ZAŁATW ONLINE

Zrealizuj usługę online, potrzebny będzie Profil Zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny.

Co powinieneś wiedzieć i kto może to załatwić?

Na czym polega umorzenie zaległości podatkowej?

Umorzenie zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej to ulga polegająca na zwolnieniu z obowiązku zapłaty istniejących zaległości podatkowych podatnika.

Decyzja o umorzeniu zaległości podatkowej jest uznaniowa - to urząd decyduje, czy przyzna ci zwolnienie z obowiązku zapłaty zaległego podatku. Nawet jeśli złożysz wniosek i spełnisz wszystkie wymagania, które uprawniają cię do umorzenia zaległości podatkowej, nie ma gwarancji, że taka ulga zostanie ci przyznana. Urząd rozpatruje każdą sprawę indywidualnie. Może między innymi sprawdzić twoją sytuację majątkową i zweryfikować jak odmowa umorzenia zaległości podatkowej wpłynie na sytuację życiową twoją oraz twojej rodziny.

Jakie zaległości podatkowe mogą być umorzone?

Organ podatkowy uwzględniając ważny interes podatnika lub interes publiczny może umorzyć:

zaległości podatkowe (w całości lub w części),
odsetki za zwłokę (w całości lub w części),
opłatę prolongacyjną, która jest ustalana przy odroczeniu terminu zapłaty lub rozłożeniu na raty podatku lub zaległości podatkowej.

Umorzenie może dotyczyć wszystkich zobowiązań podatkowych, w tym m.in. w zakresie VAT, PIT i CIT.

Jeśli otrzymasz umorzenie całej zaległości, odsetki zostaną też umorzone. A gdy wystąpisz o częściowe umorzenie zaległości, to odsetki za zwłokę urząd umorzy ci w odpowiedniej proporcji.

Co oznaczają pojęcia: ważny interes podatnika oraz interes publiczny?

Przepisy podatkowe nie zawierają jednoznacznych definicji tych pojęć. Przydatną interpretację wydał naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z 22 kwietnia 1999 r. (sygn. SA/850/98), który stwierdził że:

ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku,
interes publiczny to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych.

Ważny interes podatnika lub interes publiczny, które uzasadniają umorzenie, to dosyć pojemne pojęcia, dlatego zadbaj o wyczerpujące wyjaśnienie twojej sytuacji i spróbuj ją potwierdzić dokumentami, które możesz załączyć do wniosku.

Uwaga! W okresie stanu epidemii spowodowanej koronawirusem, do wniosku składanego do urzędu skarbowego za pośrednictwem Biznes.gov.pl, nie musisz dołączać dokumentów potwierdzających okoliczności opisane we wniosku. W takim wypadku organ podatkowy rozpozna wniosek na podstawie materiału dowodowego zebranego we własnym zakresie. Jeśli możesz dołączyć takie dokumenty, zrób to - przyspieszysz rozpoznanie swojej sprawy.

Kto może złożyć wniosek o umorzenie zaległości podatkowej?

podatnik,
spadkobierca podatnika lub płatnika,
osoba trzecia.

Jaką formę może mieć umorzenie zaległości podatkowej?

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, urząd może umorzyć twoją zaległość podatkową, czyli udzielić ci ulgi:

1) która nie stanowi pomocy publicznej, czyli gdy pomoc udzielona przez państwo nie zakłóca lub nie grozi zakłóceniem konkurencji oraz nie wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi UE. Taki charakter może mieć ulga dla przedsiębiorcy, który działa wyłącznie na rynku lokalnym.

2) która stanowi pomoc publiczną, czyli wpływa na zakłócenie wymiany handlowej, (np. ulgi dla eksporterów), ale udzielona została:

w celu naprawienia szkód po klęskach żywiołowych lub innych poważnych zdarzeniach,
w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,
w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego, podejmowanego w interesie europejskim,
w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,
jako rekompensata za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym,
na szkolenia,
na zatrudnienie,
na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,
na restrukturyzację,
na ochronę środowiska,
jako pomoc regionalną oraz inną pomoc publiczną (dopuszczalną w ramach przepisów unijnych).

3) która jest pomocą de minimis - ulga nie stanowi pomocy publicznej, ponieważ jej wysokość mieści się w limicie, który dla jednego przedsiębiorcy wynosi 200 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych, a dla przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w zakresie drogowego transportu towarów w kwocie nie większej niż 100 000 euro w ciągu trzech lat podatkowych).

Umorzenie z urzędu

Jest możliwe, że twoje zaległe płatności urząd umorzy sam, a nie na twój wniosek. Dzieje się tak, gdy:

zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że wydatki egzekucyjne w twojej sprawie będą większe niż uzyskana przez urząd kwota;
kwota zaległości nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia z egzekucji twojej należności;
uzyskana kwota zaległości nie odpowiada kwocie w zakończonym lub umorzonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym albo sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości*;
w przypadku twojej śmierci nie zostawisz żadnego majątku lub zostawisz*:
- ruchomość, która nie podlega egzekucji,
- przedmioty codziennego użytku domowego (np. telewizor, pralka, lodówka), które łącznie są warte mniej niż 5 000 zł – przy czym nie ma innych spadkobierców niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, a zapłata zaległości nie ciąży na osobach trzecich.

* w tym przypadku, urząd pozostawia decyzję o umorzeniu w aktach sprawy.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę?

Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej, odsetek lub opłaty prolongacyjnej złóżnajwcześniej dzień po terminie płatności podatku. Nie rób tego wcześniej, gdyż umorzenie dotyczy tylko zaległości podatkowych. Nie zwlekaj też długo ze złożeniem wniosku, bo jeśli urząd nie umorzy ci płatności, to zapłacisz należną zaległość wraz z odsetkami.

Jeśli złożysz wniosek o umorzenie zaległości podatkowej przed terminem płatności, ale decyzja zostanie wydana po upływie tego terminu, to organ podatkowy będzie uprawniony do umorzenia twojej zaległości, która w momencie podejmowania decyzji już istnieje.

Gdzie załatwisz sprawę?

Usługę można zrealizować w:

urzędy skarbowe
urzędy skarbowe dla największych podmiotów

prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą – wniosek złóż do urzędu skarbowego (właściwego dla twojego miejsca zamieszkania)
prowadzisz firmę jako osoba prawna (np. spółka z o.o.) lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (np. stowarzyszenie) – wniosek złóż do urzędu skarbowego (właściwego dla siedziby podmiotu)
nie posiadasz siedziby w Polsce, ale na stałe prowadzisz tutaj działalność gospodarczą – wniosek złóż do urzędu skarbowego (właściwego dla stałego miejsca prowadzenia działalności)
nie posiadasz siedziby, ani na stałe nie prowadzisz działalności gospodarczej w Polsce – wniosek złóż do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście

Urzędy skarbowe dla największych podmiotów

Jeśli masz np.:

oddział w Polsce,
wielomilionowe przychody ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług (co najmniej 5 mln euro netto rocznie w przeliczeniu na złotówki),
firmę z kapitałem zagranicznym.

wniosek złóż w jednym z wyspecjalizowanych (dużych) urzędów skarbowych.

Co zrobić krok po kroku?

Złóż wniosek o umorzenie zaległości podatkowych, odsetek lub opłaty prolongacyjnej

Do wniosku dołącz wszelkie dokumenty, które uzasadniają twoją prośbę - wykaż ważny interes swój lub interes publiczny. To może być m.in.:
- oświadczenie o sytuacji finansowej, rodzinnej i majątkowej,
- informacje o twojej bieżącej sytuacji finansowej (dane z okresowego bilansu, rachunku zysków i strat).

Pamiętaj: Jeżeli nie dołączysz dokumentów potwierdzających okoliczności, które wskazujesz w uzasadnieniu, organ podatkowy rozpatrzy sprawę na podstawie materiału dowodowego zebranego we własnym zakresie.

Twój wniosek powinien być podpisany. Jeśli składasz wniosek drogą elektroniczną, podpisz go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub Profilem Zaufanym.
Jeśli wniosek prześlesz elektronicznie, to urząd wyśle poświadczenie jego odbioru na wskazany przez ciebie adres skrzynki ePUAP. Możesz zażądać potwierdzenia, jeżeli złożyłeś wniosek w formie tradycyjnej (osobiście lub listownie).
Jeśli składasz wniosek drogą elektroniczną, podaj w nim swój adres elektroniczny. Jeśli tego nie zrobisz, urząd będzie kontaktował się z tobą elektronicznie na adres, z którego wysłałeś wniosek.
Jeśli złożysz wniosek do niewłaściwego urzędu, to urząd przekaże go w odpowiednie miejsce. Dostaniesz informację o przekazaniu wniosku do właściwego urzędu.

Pamiętaj, że organ podatkowy jest związany treścią twojego wniosku. Oznacza to, że organ nie zastosuje innej ulgi, niż ta, o którą prosisz we wniosku. Jeśli więc prosisz o umorzenie zaległości podatkowej, organ podatkowy nie może zastosować innej ulgi (odroczenie terminu płatności, rozłożenie należności podatkowej na raty).

Dokumenty:

1. Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej 2. Pełnomocnictwo szczególne PPS-1 3. Dowód zapłacenia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo

We wniosku:

podaj swój numer NIP,
zaznacz, o co wnioskujesz (umorzenie zaległości podatkowej czy odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej),
jeśli masz spółkę osobową podaj pełną nazwę firmy i REGON,
jeśli prowadzisz działalność na podstawie wpisu do CEIDG podaj imię i nazwisko oraz PESEL,
podaj adres siedziby firmy albo adres zamieszkania - jeśli prowadzisz działalność jako osoba fizyczna,
określ zakres żądania – jakie zaległości (z terminem zapłaty), w jakiej wysokości i za jaki okres chcesz umorzyć. Podaj kwotę spłaty oraz numer i datę decyzji, jeśli płacisz zaległość na podstawie decyzji.
opisz swoją sytuację oraz podaj ważne przyczyny, które uzasadniają twoją prośbę o umorzenie zaległości,
wskaż, o jaką ulgę wnioskujesz: pomoc publiczną, pomoc de minimis, czy ulgę, która nie jest pomocą publiczną,
jeśli wnioskujesz o pomoc de minimis - dołącz:
- zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie otrzymałeś w roku, w którym ubiegasz się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
- formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis lubformularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis przez przedsiębiorcę wykonującego usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym;
- sprawozdania finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości.

17 zł – opłata skarbowa za pełnomocnictwo szczególne PPS-1 (opcjonalne)

Jeśli działasz przez pełnomocnika, musisz zapłacić za pełnomocnictwo. Nie zapłacisz za pełnomocnictwo udzielone mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu.

Opłata: wpłać ją na konto urzędu miasta lub gminy, właściwego dla siedziby urzędu, w którym składasz pełnomocnictwo (numer konta sprawdzisz na stronie urzędu miasta lub gminy).

Przykład: jeśli pełnomocnictwo składasz do Urzędu Skarbowego w Poznaniu, opłatę zapłać na konto Urzędu Miasta Poznania.

Praktyczne informacje na temat pełnomocnictwa

0 zł – opłata za pełnomocnictwo ogólne PPO-1

Możesz ustanowić pełnomocnika ogólnego do wszystkich spraw podatkowych (osobę fizyczną z pełną zdolnością do czynności prawnych - nie musi to być adwokat, radca prawny, czy też doradca podatkowy). Załatw to online na Portalu Podatkowym. Zobacz instrukcję jak zgłosić pełnomocnictwo ogólne PPO-1. Złożenie pełnomocnictwa ogólnego PPO-1 jest bezpłatne.

Uwaga! Nie musisz dołączać kopii pełnomocnictwa ogólnego – urząd skarbowy sam sprawdzi jego zakres w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych (CRPO).

Ważne: jeśli ustanowisz pełnomocnika ogólnego, nie musisz dodatkowo ustanawiać pełnomocnika szczególnego (PPS-1). Jednak, jeśli masz już więcej niż jednego pełnomocnika o tym samym zakresie działania, czyli pełnomocnika ogólnego i szczególnego w tej samej sprawie, to wskaż jednego z nich, jako pełnomocnika do doręczeń.

Termin

2. Urząd sprawdzi formalnie i merytorycznie twój wniosek

Jeśli twój wniosek jest niepełny lub zawiera błędy formalne, urząd wezwie ciebie do uzupełnienia informacji. Masz na to 7 dni od daty otrzymania wezwania. Jeśli tego nie zrobisz w wyznaczonym terminie, urząd nie rozpatrzy twojej sprawy - otrzymasz postanowienie o pozostawieniu bez rozpatrzenia twojego wniosku. Na postanowienie możesz złożyć zażalenie. Masz na to 7 dni od dnia jego otrzymania.

Pamiętaj, że urząd nie rozpatrzy twojej sprawy, jeśli nie podasz we wniosku adresu. W tym przypadku nie dostaniesz wezwania do uzupełnienia informacji, a urząd nie wydaje postanowienia. Z kolei tobie nie przysługuje zażalenie.

3. Dostaniesz decyzję o umorzeniu zaległej spłaty lub odmowę jej umorzenia

Jeśli twój wniosek spełnia wymogi, urząd może uznać twoją prośbę dotyczącą umorzenia spłaty. Urząd wydaje decyzję na podstawie twojego wniosku lub z urzędu.

Urząd może też odmówić ci umorzenia zaległego podatku, odsetek lub opłaty prolongacyjnej. Pamiętaj, że rozstrzygnięcia w sprawach związanych z ulgami w spłacie należności podatkowych są uznaniowe. To oznacza, że nawet jeśli są powody przemawiające za przyznaniem ci ulgi, urząd nie musi ci jej udzielić.

Po otrzymaniu decyzji odmownej możesz ponownie złożyć wniosek o umorzenie, wskazując na nowe okoliczności, które uzasadniają twoją prośbę. W takiej sytuacji, organ zobowiązany jest przeprowadzić postępowanie w tym zakresie. Nie ma podstaw do odmowy wszczęcia postępowania z tego powodu, że sprawa została poprzednio zakończona decyzją odmowną.

Urząd może też wydać postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, gdy np:

złożysz wniosek, choć nie masz do tego uprawnień (nie jesteś stroną sprawy)
twój wniosek dotyczy spraw, których urząd nie może rozpatrzyć (brak podstawy prawnej)

Urząd może wydać decyzję o umorzeniu postępowania, gdy np.:

nie ma jeszcze albo już nie ma zobowiązania podatkowego określonego w twoim wniosku,
zobowiązanie podatkowe się przedawniło.

Nie dostaniesz decyzji, gdy:

uzyskana kwota zaległości nie odpowiada kwocie w zakończonym lub umorzonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym albo sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości,
w przypadku twojej śmierci (nie masz też spadkobierców lub innych osób, które miałyby uregulować spłatę).

W tych przypadkach, urząd pozostawia decyzję o umorzeniu w aktach sprawy.

Ile zapłacisz?

Usługa jest bezpłatna. Dodatkowe opłaty możesz ponieść, tylko w przypadku realizacji tej usługi przez pełnomocnika (informacje na temat pełnomocnictwa).

Ile będziesz czekać?

Urząd załatwi twoją sprawę w ciągu miesiąca, a jeśli będzie trudniejsza – w ciągu 2 miesięcy. Termin ten może się wydłużyć, gdy trzeba będzie wykonać dodatkowe czynności dla wyjaśnienia sprawy. Ponadto na czas trwania postępowania wpływają okresy zawieszenia postępowania lub opóźnienia (z twojej przyczyny lub niezależne od urzędu).

Jak możesz się odwołać?

Złóż odwołanie, jeśli nie zgadzasz się z decyzją urzędu. Masz na to 14 dni od daty otrzymania decyzji. Odwołanie złóż do dyrektora izby administracji skarbowej. Pismo złóż za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego, który wydał decyzję.

Jeśli decyzja dyrektora izby administracji skarbowej będzie dla ciebie niekorzystna, możesz zaskarżyć decyzję do sądu administracyjnego. Masz na to 30 dni od daty otrzymania decyzji.

Podstawa prawna:

Źródło: biznes.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl