Więcej praw dla wierzycieli w nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji

Prawo wyboru komornika z terenu całego kraju

Nowelizacja przewiduje, że wierzyciel będzie miał prawo wyboru komornika na terytorium Polski, za wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości. W przypadku wyboru komornik będzie działał poza obszarem swojego rewiru komorniczego. Wierzyciel dokonując wyboru komornika, będzie składał  razem z wnioskiem o wszczęcie egzekucji oświadczenia, że korzysta z prawa wyboru komornika. Komornik wybrany przez wierzyciela nie będzie mógł odmówić wszczęcia egzekucji, dokonania zabezpieczenia oraz innych czynności, które wchodzą w zakres jego zadań ustawowych. Komornik wybrany przez wierzyciela będzie mógł jednak odmówić wszczęcia postępowania egzekucyjnego, postępowania zabezpieczającego lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadań, jeżeli w zakresie prowadzonych przez tego komornika egzekucji zaległość przekracza sześć miesięcy.

W razie podejmowania przez komornika wybranego przez wierzyciela czynności poza swoim rewirem wydatki obejmujące diety przysługujące osobom zatrudnionym w kancelarii komornika, uczestniczącym w tych czynnościach, koszty przejazdów i noclegów komornika i tych osób oraz koszty transportów specjalistycznych będą obciążać wierzyciela. Komornik, za zgodą wierzyciela, będzie mógł przekazać całość lub część sprawy egzekucyjnej innemu komornikowi, jeżeli ten wyrazi na to zgodę.

Większe wymogi odnośnie kwalifikacji komorników

Z obecnie obowiązujących przepisów wynika, że przesłanką powołania na stanowisko komornika sadowego jest ukończenie studiów wyższych prawniczych lub administracyjnych. Jednakże ustawodawca w omawianej nowelizacji ustawy postanowił, że charakter zadań realizowanych przez komorników uzasadnia wymaga posiadania przez nich wykształcenia prawniczego. Wobec tego zmienione przepisy przewidują, że komornikiem może być ten, kto ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra prawa lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej.

Poza tym do przesłanek powołania na stanowisko komornika dodano zapis, że komornikiem może zostać osoba, która jest zdolna, ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków komornika. Zapis jest spowodowany tym, że komornikiem może być osoba, która ma odpowiednie zdolności psychofizyczne do pełnienia tych czynności.

Ponadto nowelizacja przewiduje, że na stanowisko komornika może być powołana osoba, która nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, ani nie jest podejrzana o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.

Przed powołaniem Minister Sprawiedliwości będzie zwracać się do właściwego organu Policji o nadesłanie informacji o zachowaniach kandydata na komornika, świadczących o naruszaniu przez niego porządku prawnego, kontaktach ze środowiskami przestępczymi oraz okolicznościach wskazujących na uzależnienie od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Nowelizacja przewiduje instytucję obligatoryjnego i fakultatywnego zawieszenia komornika w czynnościach. Minister Sprawiedliwości będzie obowiązkowo zawieszał komornika w jego czynnościach, jeżeli:

•  przeciwko komornikowi jest prowadzone postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,

•  przy wszyciu lub  w toku postępowania o częściowe lub całkowite ubezwłasnowolnienie komornika ustanowiono doradcę tymczasowego.

Minister Sprawiedliwości będzie mógł zawiesić komornika w czynnościach, jeżeli wniósł o to sam komornik z powodu długotrwałej choroby lub z innej ważnej przyczyny albo przeciwko komornikowi jest prowadzone postępowanie o przestępstwo nieumyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo skarbowe.

Nowelizacja przewiduje też zmiany dotyczące przeprowadzania egzaminu na stanowisko komornika.

Zmiany w opłatach pobieranych od komorników

W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobierać będzie od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego lub wynagrodzenia za pracę komornik pobierać będzie od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W obu przypadkach komornik ściągać będzie opłatę od dłużnika proporcjonalnie do wysokości wyegzekwowanych kwot.

Zmiany te mają na celu powiązanie wysokości pobieranej przez komornika opłaty z rzeczywistym nakładem jego pracy oraz skłonienie dłużnika do dobrowolnego zwrotu egzekwowanego długu.

Zwiększenie nadzoru nad komornikami

Zmienione przepisy przewidują również zwiększenie nadzoru nad komornikami, sprawowanego przez prezesów sądów rejonowych. Prezesi sądów rejonowych będą m.in. oceniać szybkość, sprawność i rzetelność postępowania egzekucyjnego, badając, czy w konkretnych sprawach nie zachodzi przewlekłość postępowania egzekucyjnego, będą również kontrolować prawidłowość prowadzenia biurowości i rachunkowości kancelarii komorniczej. Prezesi sądów rejonowych lub wyznaczeni przez nich sędziowie co najmniej raz w roku będą kontrolować kancelarie komornicze pod kątem sprawności i rzetelności prowadzonych postępowań egzekucyjnych.      

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2007., Nr 112, poz. 769)