Zabezpieczenie należytego wykonania umowy w zamówieniach publicznych (stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004 r.)

W jakich wypadkach oferenci mają obowiązek wnieść zabezpieczenie?

Ustawa czyni z żądania wniesienia zabezpieczenia uprawnienie zamawiającego. Jednak rozporządzenie wykonawcze Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 16 lipca 2002 r. w pewnych wypadkach uprawnienie przekształca w obowiązek zamawiającego. Regulacja ta podyktowana jest ochroną interesów publicznych przed nieuczciwymi kontrahentami. Zgodnie z rozporządzeniem, żądanie zabezpieczenia wykonania umowy jest obligatoryjne, jeżeli przedmiotem zamówienia są usługi bądź roboty budowlane, których wartość przekracza wyrażoną w złotych równowartość 30.000 Euro. W pozostałych przypadkach żądanie zabezpieczenia jest uprawnieniem zamawiającego. A więc w każdym przypadku zamawiania dostaw niezależnie od ich wartości oraz usług i robót budowlanych poniżej 30.000 Euro, żądanie zabezpieczenia należy do uprawnień zamawiającego. Prawo do żądania zabezpieczenia nie jest zależne od trybu, w jakim udzielane jest zamówienie. Z racji jednak, że ustawę nie stosuje się do zamówień o wartości nieprzekraczającej 3.000 Euro, uprawnienie zamawiającego ograniczone jest do postępowań, których wartość przewyższa wspomniana kwotę.

Żądanie zabezpieczenia wykonania umowy powinno się znaleźć w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub w innym dokumencie określającym warunki zamówienia publicznego. Pominięcie tych informacji, pozbawia zamawiającego możliwości żądania zamówienia. Wyjątkiem są zamówienia na usługi i roboty budowlane o wartości przewyższającej 30. 000 Euro, w tych bowiem postępowaniach żądanie zabezpieczenia jest obowiązkowe.

Jakiej wysokości zabezpieczenia może żądać zamawiający?

Określenie wysokości zabezpieczenia należy do zamawiającego. W swym wyborze jest on ograniczony progami ustanowionymi w ustawie i rozporządzeniu wykonawczym. Wysokość zabezpieczenia, jakiego żąda zamawiający ustala się w stosunku procentowym w stosunku do ceny oferty.

Stawki procentowe zabezpieczenia wyrażają się następująco:

  1. w przypadku zamawiania dostaw, zabezpieczenie należytego wykonania umowy nie może przekroczyć 10% ceny oferty,
  2. w przypadku zamawiania usług:
    • jeżeli wartość zamówienia nie przekracza 30.000 Euro, zabezpieczenie nie może przekraczać 10% ceny oferty,
    • jeżeli wartość zamówienia przekracza równowartość kwoty 30.000 Euro, zabezpieczenie ustala się w wysokości od 3% do 5% ceny oferty,
  3. w przypadku zamawiania robót budowlanych:
    • jeżeli wartość zamówienia nie przekracza 30.000 Euro, zabezpieczenie nie może przekraczać 10% ceny oferty,
    • jeżeli wartość zamówienia jest wyższa od 30.000 Euro, ale niższa niż 130.000 Euro, zabezpieczenie należytego wykonania umowy ustala się w wysokości od 3% do 5% ceny oferty,
    • jeżeli wartość zamówienia przekracza równowartość kwoty 130.000 Euro, zabezpieczenie ustala się w wysokości od 5% do 10% ceny oferty.

Należy podkreślić, że wysokość zabezpieczenia zależy od ceny oferty, a nie od szacunkowej wartości zamówienia ustalanej przez zamawiającego.

W jakiej formie można wznosić zabezpieczenie należytego wykonania umowy?

Ustawa dopuszcza sześć form zabezpieczenia należytego wykonania umowy, wśród których na dwie wymagana jest zgoda zamawiającego. Zabezpieczenie może być wnoszone w:

  • pieniądzu,
  • poręczeniach bankowych,
  • gwarancjach bankowych,
  • gwarancjach ubezpieczeniowych,

a za zgodą zamawiającego:

  • w wekslach z poręczeniem wekslowym banku,
  • przez ustanowienie zastawu rejestrowego.

Zgoda zamawiającego na wniesienie zabezpieczenia w tych formach powinna być wyrażona w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub w innym dokumencie udostępnianym dostawcom (wykonawcom) określającym warunki postępowania. Możliwe jest także udzielenie zgody w wyjaśnieniu do specyfikacji będącemu wynikiem złożenia, przez dostawcę lub wykonawcę, zapytania.

Zabezpieczenie wnoszone w pieniądzu dostawcy (wykonawcy) wpłacają na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego. Jeżeli dostawca lub wykonawca, którego oferta została wybrana, wniósł poprzednio wadium również w pieniądzach, może domagać się zaliczenia tej kwoty na poczet zabezpieczenia. Musi w tym celu złożyć wniosek do zamawiającego, który ma obowiązek zaliczyć na poczet zabezpieczenia należytego wykonania umowy wniesione wadium wraz z naliczonymi odsetkami.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych przewiduje szczególną formę tworzenia zabezpieczenia wnoszonego w pieniądzu, poprzez potrącenia z faktur za częściowo wykonane zamówienie. Dopuszczalne jest to wyłącznie, gdy przedmiotem zamówienia są usługi lub roboty budowlane i jeżeli cena ofertowa przekracza równowartość w złotych 130.000 Euro, a termin realizacji zamówienia jest dłuższy niż rok. Tworzenie zabezpieczenia w ten sposób uzależnione jest od zgody zamawiającego.

W przypadku wyrażenia zgody na tworzenie zabezpieczenia należytego wykonania umowy poprzez potrącenia z faktur, w dniu zawarcia umowy wykonawca wnosi co najmniej 30% kwoty zabezpieczenia (gdy przedmiotem zamówienia są roboty budowlane) lub co najmniej 10 % kwoty zabezpieczenia (gdy przedmiotem zamówienia są usługi). Następnie zamawiający wpłaca kwoty potrącone z faktur na rachunek bankowy w tym samym dniu, w którym dokonuje zapłaty faktury.

Wniesienie pełnej wysokości zabezpieczenia tworzonego przez potrącenia z faktur, nie może nastąpić później niż w ciągu roku od dnia zawarcia umowy.

Zabezpieczenie przez ustanowienie zastawu rejestrowego wymaga zawarcia umowy między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a zamawiającym (zastawnikiem) oraz wpisu do rejestru zastawów. Umowa ta wymaga zachowania formy pisemnej, w przeciwnym razie będzie nieważna. Przedmiotem zastawu mogą być rzeczy ruchome, a także prawa majątkowe, jeżeli są zbywalne. W szczególności przedmiotem zastawu mogą być rzeczy oznaczone co do tożsamości, wierzytelności, prawa z papierów wartościowych.

Kiedy dostawcy (wykonawcy) mają obowiązek wnieść zabezpieczenie wykonania umowy?

Zabezpieczenie należytego wykonania umowy powinno być wniesione przed podpisaniem umowy. Jeżeli dostawca lub wykonawca, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą nie wnosi zabezpieczenia należytego wykonania umowy, traci na rzecz zamawiającego wadium.

Kiedy zamawiający zwraca zabezpieczenie?

Podstawą do zwrotu zabezpieczenia jest należycie wykonane zamówienie publiczne. Po wypełnieniu umowy przez dostawcę lub wykonawcę, zamawiający dokonuje ich odbioru lub zatwierdzenia. Zamawiający zwraca zabezpieczenie w terminie 14 dni od dnia uznania należytego wykonania usługi, lub 30 dni od dnia przekazania przez wykonawcę robót budowlanych i przyjęcia ich przez zamawiającego jako należycie wykonanych.

W umowie strony mogą zastrzec, że część zwracanego zabezpieczenia zostanie przez zamawiającego zatrzymana na zabezpieczenie roszczeń z tytułu rękojmi za wady przedmiotu zamówienia. Kwota ta nie może przekraczać wysokości 30% zabezpieczenia wykonania umowy.

Pamiętaj, że:

  • Wybór formy wnoszonego zabezpieczenia należy do dostawcy lub wykonawcy, a zamawiający nie może wymagać określonej formy zabezpieczenia.
  • Zabezpieczenie wnoszone w pieniądzu może być, za zgodą zamawiającego, tworzone poprzez potrącenia z faktur za częściowo wykonane zamówienia.
  • Nie wniesienie w terminie zabezpieczenia przez dostawcę lub wykonawcę, którego oferta została wybrana, powoduje utratę wadium.
  • W dniu 2 marca 2004 r. ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych utraciła moc, na skutek wejścia w życie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.


Podstawa prawna:

  • Ustawa z 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych ( Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 664 ze zm.),
  • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie zabezpieczenia należytego wykonania umowy o zamówienie publiczne.
  • Ustawa z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. z 1996 r. Nr 149, poz. 703).


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika