13.7.2011
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny w sprawie był złożony. Córka miała zasądzone alimenty od ojca. Wymagalne już raty alimentów za przeszły okres (których ojciec nie zapłacił) przeniosła w drodze cesji na matkę. Ojciec egzekwował od matki zupełnie inny dług. Ponieważ oboje rodzice stali się dla siebie nawzajem dłużnikami i wierzycielami, matka złożyła oświadczenie o potrąceniu, a następnie wytoczyła powództwo przeciwegzekucyjne. Sąd Okręgowy, który rozpatrywał w tej sprawie apelację, powziął wątpliwość, czy w ogóle dopuszczalne było przelanie wymagalnych rat alimentacyjnych, dlatego wystąpił do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały. SN podjął uchwałę o następującej treści:
Wierzytelność o zapłatę wymagalnych świadczeń alimentacyjnych nie może być przedmiotem przelewu (art. 509 § 1 k.c.).
SN przypomniał, że obowiązek alimentacyjny wynika z moralnego obowiązku świadczenia pomocy tym członkom rodziny, którzy własnymi siłami i środkami nie mogą zaspokoić swych potrzeb bytowych. Obowiązek alimentacyjny rozumiany ogólnie powstaje z mocy ustawy między krewnymi oraz między innymi osobami, które określa Kodeks rodzinny i opiekuńczy (k.r.o.) Konkretny obowiązek alimentacyjny powstaje natomiast w razie spełnienia się określonych warunków. W ramach tego stosunku osoba uprawniona może domagać się alimentów, a zobowiązany dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie alimentacyjne (dług). Obowiązki alimentacyjne mają charakter ściśle osobisty (uzasadnienie uchwały SN z dnia 25 listopada 1975 roku, sygn. akt III CZP 76/75, OSNC 1976/10/207) i nie można ich przenieść. Warto jednak pamiętać, że zasądzone raty alimentacyjne, które stały się wymagalne jeszcze za życia uprawnionego, wchodzą do spadku po nim (uchwała SN z dnia 15 lipca 1965 roku, sygn. akt III CO 36/65, OSNCP 1966/3/37). Wierzytelności alimentacyjne nie mogą być umorzone przez potrącenie (art. 505 k.c.), nie mogą być przedmiotem egzekucji (art. 831 § 1 pkt 3 k.p.c.) i zastawu (art. 327 k.c.). Prawa do alimentów nie można się zrzec, nawet za zapłatą jednorazowej sumy. Nie jest też dopuszczalne przejęcie obowiązku alimentacyjnego przez inną osobę, chociaż alimenty w postaci pieniędzy dłużnik alimentacyjny może, stosownie do art. 356 § 2, spełnić za pośrednictwem osoby trzeciej, w szczególności poręczyciela (uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 24 maja 1990 roku, sygn. akt III CZP 21/90, OSNCP 1990/10-11/128).
SN zauważył, że w nowszym piśmiennictwie prezentowany jest pogląd, iż należy dopuścić możliwość zbycia już wymagalnych rat alimentacyjnych zasądzonych wyrokiem. Przemawiają za tym względy ekonomiczne. Osoba uprawniona mogłaby przykładowo zbyć zaległe raty alimentacyjne, których nie może wyegzekwować, i uzyskać dzięki temu środki utrzymania. Podnosi się przy tym, że raty alimentacyjne, które stały się wymagalne i zostały zasądzone prawomocnym wyrokiem sądu, nie są już ściśle związane z osoba uprawnionego.
SN zwrócił jednak uwagę, że alimenty należą do szczególnego rodzaju wierzytelności. Ich cel powstania może być osiągnięty wyłącznie wtedy, gdy świadczenie zostanie spełnione osobiście osobie uprawnionej. Obowiązek alimentacyjny służy również kształtowaniu właściwych postaw, zasad postępowania w rodzinie, wpływa na umocnienie łączących rodzinę więzi i kształtuje wzajemne relacje między jej członkami. Te cele można osiągnąć tylko wtedy, gdy po obu stronach stosunku alimentacyjnego znajdują się osoby określone w przepisach Kodeksu rodzinnego opiekuńczego. Ponadto przedmiotem zobowiązania alimentacyjnego nie jest zapłata, lecz zaspokojenie potrzeb życiowych uprawnionego. Uprawniony do alimentacji korzysta z ułatwień w dochodzeniu alimentów przed sądem i egzekwowaniu zasądzonych z tego tytułu świadczeń, co ma niejako "wynagradzać" ograniczenia w zbywaniu roszczeń.
SN stwierdził również, iż dopuszczenie możliwości przelewu rat alimentacyjnych mogłoby doprowadzić do naruszenia spójnego systemu regulacji alimentacyjnych, a w efekcie do naruszenia praw osób uprawnionych do alimentacji, w tym w szczególności osób małoletnich.
Uchwała z dnia 24 lutego 2011 roku, sygn. akt III CZP 134/10
Potrzebujesz porady prawnej?
Stan faktyczny Od roku 1995 jest rozwiedziony, posiadam 2 dzieci z tego związku. W między czasie ożeniłem się ponownie i mam jedna córkę. Od roku 1995 posiadam wyłącznie austriackie obywatelstwo. W trakcie rozwodu zostały uregulowane sprawy płacenia przeze mnie alimentów (500 zł miesięcznie). (...)
Alimenty na dziecko - komu i na jakich zasadach przysługują?
Kiedy rodzice muszą płacić alimenty na dzieci? Prawnym obowiązkiem rodziców jest zapewnienie dziecku środków utrzymania do czasu, aż nie będzie ono w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka pokrywają koszty związane z jego utrzymaniem i wychowaniem (...)
Dochodzenie zaległych alimentów
Wiedza o tym co to jest obowiązek alimentacyjny i czemu służy jest raczej powszechna. Często jednak zapomina się, że oprócz żądania alimentów na przyszłość, można również uzyskać alimenty za okres wcześniejszy. W jakich przypadkach? Przedawnienie roszczenia o (...)
Zabezpieczenie w postępowaniu rozwodowym - opinia prawna
Stan faktyczny W trakcie rozwodu wydano tymczasowe postanowienie sądowe nakazujące mężowi wpłacanie tytułem zabezpieczenia rodziny kwoty 550 zł. Mąż niestety nigdy nic nie wpłacił. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia zostało wydane 29.11.2004 r., na podstawie art. 443 par. 1 kpc (...)
Problem z rozliczeniem alimentów po zmianie wyroku - opinia prawna
Stan faktyczny Mój mąż płaci alimenty swojej dorosłej córce - studentce. Do października 2005 roku była to kwota 1000 złotych miesięcznie. Mąż od pewnego momentu nie był w stanie płacić pełnej kwoty, córka zgłosiła sprawę do komornika, a mąż wniósł (...)
Można się poddać egzekucji co do alimentów
W akcie notarialnym dłużnik poddał się egzekucji co do zapłaty zaległych alimentów w wysokości 3.000.000 zł oraz co do zapłaty alimentów bieżących w wysokości 30.000 zł miesięcznie (na podstawie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c.). Wierzyciele alimentacyjni złożyli wniosek o (...)
Projektowane rozwiązania, które umożliwią skuteczne egzekwowanie obowiązku alimentacyjnego, zyskały już akceptację Sejmu. Uchwalona zmiana ma na celu zwiększenie efektywności egzekwowania świadczeń alimentacyjnych oraz wyeliminowanie zjawiska celowego uchylania się od realizacji tych (...)
Jak rodzic samotnie wychowujący dziecko może uzyskać świadczenie 500+?
500+ też dla samotnych rodziców Od początku nowego okresu świadczeniowego, który rozpoczął się 1 października 2017 roku, prawo rodziców samotnie wychowujących dzieci do świadczenia wychowawczego zostało uzależnione od ustalenia alimentów od drugiego rodzica. Dowiedz (...)
Zabezpieczenie roszczenia ze szczególnym uwzględnieniem alimentów
Zabezpieczenie roszczenia jest środkiem, który może zostać zastosowany w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny, którego celem jest zapewnienie, aby treść orzeczenia zapadłego w konkretnej sprawie mogła zostać w przyszłości wykonana bez (...)
Podatek od alimentów. Kiedy trzeba zapłacić
Aby alimenty dla dorosłej osoby nie stanowiły przychodu opodatkowanego PIT-em, muszą być zasądzone przez sąd, a ich wysokość nie może przekraczać 700 zł miesięcznie. Kwoty alimentów wpłaconych nieterminowo nie sumuje się do limitu. Alimenty wypłacane na dzieci nie podlegają opodatkowaniu (...)
Konsekwencje uznania dziecka, czyli obowiązek alimentacyjny - opinia prawna
Stan faktyczny Za kilka miesięcy urodzę dziecko. Ojciec dziecka nie jest moim mężem. Był moim narzeczonym, jednak rozstaliśmy się, właściwie nie utrzymujemy ze sobą żadnych kontaktów. Mój były partner oficjalnie jest bezrobotny, pracuje, jak to się mówi "na czarno" i pomimo kilku szans (...)
Alimenty - komu się należą i w jakiej wysokości?
Alimenty są to świadczenia należne od określonych członków rodziny osobom, które potrzebują pomocy materialnej, ponieważ nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Przede wszystkim, obowiązek zapewnienia tej pomocy (w formie pieniężnej lub w naturze) spoczywa na najbliższej (...)
Alimenty od dziadków zamiast od ojca dziecka – opinia prawna
Stan faktyczny Ojciec mojego 7-letniego syna wyjechał z Polski ok. 5 miesięcy temu, prawdopodobnie ukrywa się przed wierzycielami. Chciałabym złożyć wniosek o przyznanie alimentów mojemu dziecku. Nie byliśmy nigdy małżeństwem. Czy mogę się starać o alimenty od dziadków (...)
Zmiany dla dobra dzieci i rodzin?
Orzeczenie alimentów w kilka dni, skuteczne egzekwowanie prawa dziecka do kontaktów z rodzicami, ochrona najmłodszych przed przemocą – to podstawowe założenia przyjętego przez Radę Ministrów projektu reformy prawa rodzinnego. Rząd przyjął reformę prawa rodzinnego Rząd (...)
Od 1 sierpnia przyjmowane są wnioski o wsparcie z rządowego programu „Rodzina 500 plus” na nowy okres świadczeniowy. Złożenie wniosku w sierpniu gwarantuje ciągłość wypłaty świadczenia 500+. Główne zasady przyznawania świadczeń pozostają bez zmian. Nadal jest to (...)
Alimenty z funduszu alimentacyjnego - jak je otrzymać?
Fundusz alimentacyjny powstał by pomóc osobom, które nie mogą uzyskać alimentów od osób zobowiązanych (np. rodziców). Jeśli ojciec bądź matka, zobowiązani orzeczeniem sądu, nie płacą bądź nie są w stanie płacić alimentów, wypłacane są one z (...)
Nie wszystkie świadczenia to alimenty
Żona miała zasądzone alimenty od męża na podstawie art. 27 k.r.o. Potem doszło między nimi do rozwodu, a była żona ponownie wyszła za mąż. Jej pierwszy mąż złożył pozew o ustalenie wygaśnięcia jego obowiązku alimentacyjnego od dnia, w którym uprawomocnił się wyrok rozwodowy. (...)
Zmiany dla dobra dzieci i rodzin Alimenty natychmiastowe, rodzinne postępowanie informacyjne, ochrona najmłodszych przed przemocą, skuteczne egzekwowanie prawa dziecka do kontaktów z rodzicami – to podstawowe założenia projektu reformy prawa rodzinnego przygotowanego przez Ministerstwo (...)
Egzekucja z rachunków bankowych
Czym jest rachunek bankowy? Zgodnie z treścią kodeksu cywilnego umowa rachunku bankowego powoduje, iż bank zobowiązuje się względem posiadacz rachunku, na czas oznaczony lub nie oznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzenia na jego zlecenie (...)
Alimenty bez podatku. Sprawdź, kiedy jest to możliwe
Alimenty otrzymywane przez pełnoletnie dzieci od rodziców, w przypadku rozpadu ich małżeństwa, z zasady są zwolnione z podatku. Należy jednak pamiętać, że zwolnienie to obowiązuje tylko do chwili ukończenia przez dziecko 25 lat. Później od otrzymywanej kwoty alimentów należy odprowadzić (...)
Jak rodzic samotnie wychowujący dziecko może uzyskać świadczenie 500+?
500+ też dla samotnych rodziców Od początku nowego okresu świadczeniowego, który rozpoczął się 1 października 2017 roku, prawo rodziców samotnie wychowujących dzieci do świadczenia wychowawczego zostało uzależnione od ustalenia alimentów od drugiego rodzica. Dowiedz (...)
Alimenty na dziecko - komu i na jakich zasadach przysługują?
Kiedy rodzice muszą płacić alimenty na dzieci? Prawnym obowiązkiem rodziców jest zapewnienie dziecku środków utrzymania do czasu, aż nie będzie ono w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka pokrywają koszty związane z jego utrzymaniem i wychowaniem (...)
Zabezpieczenie roszczenia ze szczególnym uwzględnieniem alimentów
Zabezpieczenie roszczenia jest środkiem, który może zostać zastosowany w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny, którego celem jest zapewnienie, aby treść orzeczenia zapadłego w konkretnej sprawie mogła zostać w przyszłości wykonana bez (...)
Podatek od alimentów. Kiedy trzeba zapłacić
Aby alimenty dla dorosłej osoby nie stanowiły przychodu opodatkowanego PIT-em, muszą być zasądzone przez sąd, a ich wysokość nie może przekraczać 700 zł miesięcznie. Kwoty alimentów wpłaconych nieterminowo nie sumuje się do limitu. Alimenty wypłacane na dzieci nie podlegają opodatkowaniu (...)
Konsekwencje uznania dziecka, czyli obowiązek alimentacyjny - opinia prawna
Stan faktyczny Za kilka miesięcy urodzę dziecko. Ojciec dziecka nie jest moim mężem. Był moim narzeczonym, jednak rozstaliśmy się, właściwie nie utrzymujemy ze sobą żadnych kontaktów. Mój były partner oficjalnie jest bezrobotny, pracuje, jak to się mówi "na czarno" i pomimo kilku szans (...)
Alimenty - komu się należą i w jakiej wysokości?
Alimenty są to świadczenia należne od określonych członków rodziny osobom, które potrzebują pomocy materialnej, ponieważ nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Przede wszystkim, obowiązek zapewnienia tej pomocy (w formie pieniężnej lub w naturze) spoczywa na najbliższej (...)
Alimenty od dziadków zamiast od ojca dziecka – opinia prawna
Stan faktyczny Ojciec mojego 7-letniego syna wyjechał z Polski ok. 5 miesięcy temu, prawdopodobnie ukrywa się przed wierzycielami. Chciałabym złożyć wniosek o przyznanie alimentów mojemu dziecku. Nie byliśmy nigdy małżeństwem. Czy mogę się starać o alimenty od dziadków (...)
Zmiany dla dobra dzieci i rodzin?
Orzeczenie alimentów w kilka dni, skuteczne egzekwowanie prawa dziecka do kontaktów z rodzicami, ochrona najmłodszych przed przemocą – to podstawowe założenia przyjętego przez Radę Ministrów projektu reformy prawa rodzinnego. Rząd przyjął reformę prawa rodzinnego Rząd (...)
Problem z rozliczeniem alimentów po zmianie wyroku - opinia prawna
Stan faktyczny Mój mąż płaci alimenty swojej dorosłej córce - studentce. Do października 2005 roku była to kwota 1000 złotych miesięcznie. Mąż od pewnego momentu nie był w stanie płacić pełnej kwoty, córka zgłosiła sprawę do komornika, a mąż wniósł (...)
Od 1 sierpnia przyjmowane są wnioski o wsparcie z rządowego programu „Rodzina 500 plus” na nowy okres świadczeniowy. Złożenie wniosku w sierpniu gwarantuje ciągłość wypłaty świadczenia 500+. Główne zasady przyznawania świadczeń pozostają bez zmian. Nadal jest to (...)
Alimenty z funduszu alimentacyjnego - jak je otrzymać?
Fundusz alimentacyjny powstał by pomóc osobom, które nie mogą uzyskać alimentów od osób zobowiązanych (np. rodziców). Jeśli ojciec bądź matka, zobowiązani orzeczeniem sądu, nie płacą bądź nie są w stanie płacić alimentów, wypłacane są one z (...)
Nie wszystkie świadczenia to alimenty
Żona miała zasądzone alimenty od męża na podstawie art. 27 k.r.o. Potem doszło między nimi do rozwodu, a była żona ponownie wyszła za mąż. Jej pierwszy mąż złożył pozew o ustalenie wygaśnięcia jego obowiązku alimentacyjnego od dnia, w którym uprawomocnił się wyrok rozwodowy. (...)
Zmiany dla dobra dzieci i rodzin Alimenty natychmiastowe, rodzinne postępowanie informacyjne, ochrona najmłodszych przed przemocą, skuteczne egzekwowanie prawa dziecka do kontaktów z rodzicami – to podstawowe założenia projektu reformy prawa rodzinnego przygotowanego przez Ministerstwo (...)
Egzekucja z rachunków bankowych
Czym jest rachunek bankowy? Zgodnie z treścią kodeksu cywilnego umowa rachunku bankowego powoduje, iż bank zobowiązuje się względem posiadacz rachunku, na czas oznaczony lub nie oznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzenia na jego zlecenie (...)
Alimenty bez podatku. Sprawdź, kiedy jest to możliwe
Alimenty otrzymywane przez pełnoletnie dzieci od rodziców, w przypadku rozpadu ich małżeństwa, z zasady są zwolnione z podatku. Należy jednak pamiętać, że zwolnienie to obowiązuje tylko do chwili ukończenia przez dziecko 25 lat. Później od otrzymywanej kwoty alimentów należy odprowadzić (...)
Odliczenie od dochodów wydatków na cele rehabilitacyjne dziecka
3 kwietnia 2019 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. akt SK 13/16) w sprawie skargi konstytucyjnej B. K. dotyczącej odliczenia od dochodów wydatków na cele rehabilitacyjne dziecka w PIT. Wydatki na cele rehabilitacyjne dziecka i PIT a Konstytucja Trybunał (...)
Co jeśli ojciec nie płaci alimentów na dziecko?
Jakie są założenia nowej ustawy? Z dniem 1 października 2008 roku w życie weszły przepisy nowej ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, która - po raz kolejny - zmienia zasady pomocy państwa dla osób, które mają trudności (...)
Dochodzenie zaległych alimentów
Wiedza o tym co to jest obowiązek alimentacyjny i czemu służy jest raczej powszechna. Często jednak zapomina się, że oprócz żądania alimentów na przyszłość, można również uzyskać alimenty za okres wcześniejszy. W jakich przypadkach? Przedawnienie roszczenia o (...)
Alimenty na pełnoletnie dziecko - opinia prawna
Stan faktyczny W 2001 roku wniosłem o rozwód (został orzeczony bez orzekania o winie). Ze względu na pełnoletniość córki w momencie orzekania rozwodu sprawa alimentów nie była rozpatrywana. Alimenty płaciłem dobrowolnie w wysokości 300 zł. Rok po rozwodzie (...)
Umowa alimentacyjna - opinia prawna
Stan faktyczny Mój syn mieszka i pracuje w Anglii, a matka jego dziecka w Szkocji. Dzieckiem zajmuje się aktualnie babcia. Syn wpłaca za moim pośrednictwem na konto dobrowolnie alimenty na dziecko, gdyż nigdy nie było wniesionej sprawy w sądzie. Teraz chce, aby tę sprawę uregulować (...)
Zmiana wysokości zasądzonych wyrokiem sądu alimentów
Kto i na jakiej podstawie może żądać zmiany alimentów? Zgodnie z treścią art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej "k.r.o."), w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Powyższa regulacja oznacza, że (...)
