Prowadzę pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi oraz marketingu. (...)

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż prowadziła Pani działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej. W związku z faktem wystąpienia z tej spółki, przysługuje Pani zwrot kwoty stanowiącej część wartości majątku spółki, pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników. Pani zdaniem, otrzymana z w/w tytułu kwota stanowić będzie - zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 14 ust. 1c pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w momencie jego faktycznego otrzymania.

W przedstawionym stanie faktycznym mają zastosowanie przepisy:art. 8 ust. 1, art. 9 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2000 roku nr 14, poz. 176 ze zm. );art. 860 oraz art. 871 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny ( Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm. ).

Stosownie do art. 860 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny ( Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm. ), spółka cywilna jest wspólnym przedsięwzięciem wspólników, którzy dążą do osiągnięcia określonego celu gospodarczego. Podstawowym i niezbędnym środkiem do osiągnięcia tego celu jest wniesienie wkładów.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2000 roku nr 14, poz. 176 ze zm. ), przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną określa się u każdego wspólnika takiej spółki proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. Wspólnicy wnoszą wkłady, z których powstaje tzw. majątek wspólny, niepodzielny w czasie trwania spółki, służący do osiągnięcia zysku. W momencie wniesienia majątek ten ma ściśle określoną wartość początkową.
Nie wszystkie jednak zyski można wykazać na bieżąco. Są i takie, których istnienie ustala się dopiero po pewnym czasie, np. nadwyżkę wartości rynkowej majątku nad jego wartością księgową. Różnica ta jest głównie rezultatem dokonywania odpisów amortyzacyjnych, koniunktury na rynku oraz działań samej spółki. Ustalenie tych wartości możliwe jest dopiero po porównaniu wartości księgowych z rynkowymi w konkretnym momencie, którym będzie - przykładowo - moment wystąpienia wspólnika ze spółki. W chwili wystąpienia wspólnika ze spółki, wspólnik ten zachowuje prawo do części majątku spółki w postaci udziałów w majątku powstałym z wkładów oraz z udziału w zysku. Udział wspólnika występującego ze spółki w zysku odpowiada wartości majątku wspólnego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, przy uwzględnieniu proporcji, w jakiej wspólnik występujący ze spółki uczestniczył w zyskach spółki. W myśl art. 871 Kodeksu cywilnego, wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania oraz wypłaca w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w przypadku braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia.

Nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszystkie dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa, zaniechano poboru podatku. Wolne od podatku są zaś między innymi - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów w spółce osobowej, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej.
Dla prawidłowego rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania pieniędzy wypłaconych występującemu ze spółki cywilnej wspólnikowi, stanowiących spłatę udziału, duże znaczenie ma ustalenie ( na dzień wystąpienia tego wspólnika ) wartości majątku spółki oraz określenie, czy kwota otrzymana przez występującego ze spółki wspólnika stanowi spłatę udziału w majątku spółki przypadająca na niego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada proporcji, w jakiej uczestniczył w zyskach spółki, czy też jest ekwiwalentem bądź rekompensatą dla wychodzącego ze spółki. W przypadku, gdy źródłem wypłaty kwoty stanowiącej część wartości majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki - jest przyrost wartości majątku spółki sfinansowany z już raz opodatkowanego dochodu pozostawionego przez wspólników w spółce, to występujący wspólnik nie uzyskuje przysporzenia majątkowego, a w konsekwencji nie uzyskuje przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przeciwnym razie doszłoby bowiem do ponownego opodatkowania tych samych kwot. Natomiast w sytuacji, gdy kwota wypłacona występującemu ze spółki wspólnikowi ponad wysokość wniesionego przez niego wkładu nie stanowiła spłaty udziału w majątku spółki, przypadającej na niego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada proporcji, w jakiej uczestniczył w zyskach spółki, to wtedy podlega ona opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Reasumując, wystąpienie Pani ze spółki cywilnej oraz wiążący się z tym faktem zwrot przypadającego na Panią majątku spółki nie skutkuje powstaniem u Pani przychodu z tytułu działalności gospodarczej, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, pod warunkiem jednak, iż dochody uzyskane dla spółki w czasie jej trwania podlegały opodatkowaniu w każdym roku podatkowym. Zobowiązanie występującego ze spółki wspólnika do uiszczenia podatku dochodowego od spłaty udziału w majątku spółki oznaczałoby opodatkowanie już wcześniej opodatkowanego dochodu. Odnosząc powyższe do opisanego stanu faktycznego, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście postanowił jak w sentencji.