Czy Spółka kwotę utraconego wadium może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, gdy pomimo wygrania (...)

U Z A S A D N I E N I E

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Podatnik ('Spółka') stosownie do ogłoszonego przez Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty (obecnie Urząd Komunikacji Elektronicznej) przetargu na częstotliwości dla telefonii komórkowej w paśmie GSM 1800 oraz na podstawie wyrażonej przez Zgromadzenie Wspólników w dniu 9 stycznia 2006 r. zgody na wzięcie udziału w przetargu złożył ofertę cenową i wpłacił wymagane wadium.

W dniu 15 maja 2006 r. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ogłosił, że Spółka została zwycięzcą przedmiotowego przetargu.

Zgodnie z warunkami określonymi w dokumentacji przetargowej po ogłoszeniu wyników przetargu, podmiot wyłoniony zobowiązany jest w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników złożyć wniosek o dokonanie rezerwacji częstotliwości. Niezłożenie wniosku traktowane jest jako rezygnacja z ubiegania się o rezerwację częstotliwości, co powoduje również utratę wadium.

Podstawowym warunkiem złożenia przez Zarząd Spółki wniosku o dokonanie rezerwacji częstotliwości było wydanie przez Zgromadzenie Wspólników akceptującej uchwały.

W dniu 22 maja 2006 r. w terminie upływu złożenia wniosku o rezerwację częstotliwości objętych przetargiem, Zgromadzenie Wspólników wydało oświadczenie, w którym poinformowało, że nie została podjęta uchwała wyrażająca zgodę na wystąpienie Zarządu Spółki do Urzędu Komunikacji Elektronicznej o przyznanie częstotliwości GSM 1800. Zgromadzenie Wspólników uznało, że jest to przedsięwzięcie bardzo przyszłościowe, a Spółka ma możliwości technologiczne na realizację tego projektu, jednak nie ma dostatecznych gwarancji by w chwili obecnej sfinansować to przedsięwzięcie.

Spółka wnosi o wyjaśnienie, czy wobec zaistniałego stanu faktycznego może zaliczyć kwotę utraconego wadium do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

W ocenie Podatnika wartość utraconego wadium może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Poniesiony wydatek związany z uczestnictwem w przetargu miał na celu osiągnięcie przychodu - przystąpienie do przetargu i jego wygranie związane było z dalszym rozwojem Spółki, jak również z podnoszeniem standardów świadczonych przez nią usług.

Spółka zaznacza, że pomimo wygrania przetargu nie mogła wystąpić w wyznaczonym terminie z wnioskiem o dokonanie rezerwacji częstotliwości, gdyż decyzja nadzoru właścicielskiego uniemożliwiła to wystąpienie poprzez nie podjęcie akceptującej uchwały. Utrata wadium nie została więc bezpośrednio zawiniona przez Spółkę. Natomiast tego rodzaju wydatki nie zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podatnik uważa, ze jego stanowisko jest zgodne z orzeczeniem NSA z dnia 2 marca 2000 r. (sygn. akt I SA/Gd 2099/1997) oraz z interpretacją Urzędu Skarbowego w Kolbuszowej (sygn. US.I.415/7/2005).

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie po zapoznaniu się z przedstawionymi we wniosku okolicznościami stwierdza co następuje:

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - u.p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. Podatnik ma możliwość odliczenia od przychodów kosztów ich uzyskania, jednak pod warunkiem, że koszty te spełniają dwie przesłanki:

- mają one bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma, bądź też może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu (przesłanka pozytywna);

- nie są zawarte w katalogu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p., których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (przesłanka negatywna).

Ponadto wydatek poniesiony przez Podatnika powinien mieć charakter definitywny i zostać właściwie udokumentowany.

Spółka przystąpiła do przetargu publicznego. Zasady i tryb udzielania zamówień publicznych określa ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177 ze zm.). Zgodnie z ustawą w pewnych sytuacjach zamawiający żąda od wykonawców wniesienia wadium przed upływem terminu składania ofert. Zasadniczo wadium ma charakter zwrotny, nie jest to zatem wydatek o charakterze definitywnym i z tego powodu nie może być zaliczany do kosztów uzyskania przychodów. Jednakże w pewnych sytuacjach zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami. Dzieję się tak między innymi w przypadku gdy wykonawca, którego oferta została wybrana, odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie lub też gdy zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie wykonawcy.

W opisanym stanie faktycznym doszło właśnie do utraty wadium przez Spółkę, co było spowodowane brakiem uchwalenia odpowiedniej uchwały Zgromadzenia Wspólników w sprawie przystąpienia do realizacji wygranego przetargu. Ponieważ art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie wyłącza bezpośrednio wydatków w postaci utraconego wadium z kosztów uzyskania przychodów, w związku z czym możliwość zaliczenia tych wydatków do kosztów podatkowych należy rozważyć pod kątem przesłanki pozytywnej zawartej w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

Jak orzekł NSA w powołanym przez Podatnika wyroku z dnia 2 marca 2000 r. (sygn. akt I SA/Gd 2099/1997): 'Jeśli podatnik poniósł koszty w celu osiągnięcia przychodu, np. na pokrycie wadium aby uczestniczyć w przetargu, to brak jest uzasadnienia, żeby odmówić mu prawa zaliczenia takiego wydatku jako tych kosztów, nawet gdy mimo wygrania przetargu, w konsekwencji nie doszło do zawarcia umowy i wadium przepadło. Są takie sytuacje i zdarzenia gospodarcze, które z ekonomicznego punktu widzenia bardziej preferują rezygnację z zawarcia przyrzeczonej umowy i utratę wadium niż podejmowanie ekonomicznie nietrafnych i przynoszących straty decyzji gospodarczych w prowadzeniu przedsiębiorstwa.'

Jednocześnie Sąd zaznacza w uzasadnieniu, że mieć należy na uwadze to, że zasadność poniesienia jakiegoś wydatku np. jak w sprawie niniejszej wadium i jego utrata rozpoznawane być powinno w kontekście gospodarczego uzasadnienia przystąpienia do samego przetargu w dacie przetargu i takiego samego gospodarczego uzasadnienia odmowy podpisania umowy.

Podatnik przystępując do przetargu mógł oczekiwać, że w przypadku wybrania jego oferty będzie mógł przystąpić do jej realizacji i spowoduje to osiągnięcie przez niego przychodu. Weryfikacja tego stanowiska przez właścicieli Spółki na podstawie całokształtu podjętych działań i dokonanych ocen sytuacji Spółki, a następnie brak złożenia wniosku o rezerwację częstotliwości objętych przetargiem i w efekcie utrata wadium, było również racjonalnie uzasadnione.

W związku z powyższym, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie stoi na stanowisku, że Spółka może zaliczyć kwotę utraconego wadium do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.