Czy umowa sprzedaży przedsiębiorstwa podlega PCC?

Przedmiotem ww. umowy są następujące składniki majątku, wykorzystywane uprzednio przez Zbywcę:

składniki wyposażenia biurowego

zapasy magazynowe;

prawa i obowiązki wynikające z umowy dotyczącej leasingowanej przez Zbywcę niszczarki;

sprzęt komputerowy i nośniki oprogramowania;

prawa do domen internetowych;

know-how dotyczące zarządzania i dystrybucji Zbywcy;

prawa i obowiązki wynikające z umów najmu, umów ubezpieczenia i innych (w tym wszystkich poza jedną umów o pracę);

wszelkie dane o klientach z ostatnich trzech lat obrotowych.

Z zakresu tej umowy wyłączone zostały:

firma Zbywcy;

nieruchomości, wszelkie roszczenia i zobowiązania Zbywcy o ile nie zostały wyraźnie wskazane w umowie;

pieniądze;

rzeczy, które nie zostały wyraźnie wskazane jako przedmiot umowy;

prawa i obowiązki wynikające ze wszystkich umów, które nie zostały wyraźnie ujęte jako przedmiot umowy;

prawa i obowiązki wynikające z wymienionych w umowie zamówień pomiędzy Zbywcą a jej klientami;

wszelkie prawa autorskie, przemysłowe prawa ochronne, patenty;

wszystkie publiczno-prawne obowiązki i uprawnienia Zbywcy;

wszystkie postępowania sądowe lub administracyjne Zbywcy.

W związku z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym Spółka przedstawiła stanowisko iż przedmiotem opisanej transakcji jest przedsiębiorstwo, a więc nie podlega ona podatkowi od towarów i usług i podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie nie podziela powyższego stanowiska Spółki i wyjaśnia:

W przedmiotowym przypadku, jak Spółka słusznie zauważa, kluczowe znaczenie mają kwestie opodatkowania transakcji podatkiem od towarów i usług, gdyż zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 09.09.2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity Dz. U. Nr 68 z 2007r. poz. 450), podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzi

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych;

Na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług dla stwierdzenia czy opisana czynność podlega opodatkowaniu tym podatkiem niezbędne jest ustalenie czy przedmiotem sprzedaży było przedsiębiorstwo czy też jego poszczególne składniki. Wynika to z faktu, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004r. (Dz. U. nr 54 z 2004r. poz. 535 ze zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji przedsiębiorstwa, a więc uprawnione będzie posłużenie się w tym zakresie definicją zawarta w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części

1. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie zaś z art. 552 Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Mając na względzie fakt, iż na Spółkę przechodzą wyłącznie prawa, obowiązki i rzeczy wymienione w umowie to należy uznać, iż przedmiotem tej umowy nie jest przedsiębiorstwo bądź jego zorganizowana część, lecz te składniki. Nie sposób zgodzić się z opinią Spółki, iż przedmiotem umowy jest przedsiębiorstwo gdyż obejmuje ona nieprzerwanie działający zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Przeczy temu szereg wyłączeń z zakresu umowy, obejmujących wszystko co nie zostało bezpośrednio i jednoznacznie wymienione w umowie. Wyłączenia te prowadzą do sytuacji że przedmiotem umowy nie jest przedsiębiorstwo za określonymi wyjątkami, lecz ściśle wymienione w umowie składniki majątkowe tego przedsiębiorstwa. Aby można było na podstawie powyższego przepisu uznać, że dochodzi do sprzedaży przedsiębiorstwa to przedmiotem transakcji powinno być wszystko co takie przedsiębiorstwo obejmuje (za określonymi przez strony wyjątkami) ? katalog składników majątkowych objętych umową sprzedaży musi być otwarty, a charakter zamknięty musi mieć katalog wyłączeń.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W związku z tym opodatkowaniu podlega także opisana we wniosku dostawa składników majątkowych.

Jak już wskazano na wstępie, rozstrzygnięcie kwestii opodatkowania przedmiotowej czynności podatkiem od towarów i usług, ma kluczowe znaczenia dla opodatkowania jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Skoro jak wskazano powyżej dostawa składników majątkowych będzie podlegała podatkowi od towarów i usług to zastosowanie będzie miało wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego bezpodstawne pozostają rozważania na temat tego czy odpłatnie nabyte przez Spółkę składniki majątkowe takie jak know-how i dane o klientach mogą być przedmiotem obrotu.

Reasumując, błędne jest stanowisko Spółki, iż w przedstawionym stanie faktycznym transakcja zbycia składników majątkowych będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.