w zakresie skutków podatkowych reklamacji towaru sygn: IBPBI/1/415-728/11/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 11 lipca 2011r. (data wpływu do tut. Biura 22 lipca 2011r.), uzupełnionym w dniach 30 września oraz 5 i 12 października 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych reklamacji towaru - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 lipca 2011r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych reklamacji towaru. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 20 września 2011 r. Znak: IBPBI/1/415-728/11/BK; IBPP4/443-1152/11/AS, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniach 30 września oraz 5 i 12 października 2011r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Od dnia 17 marca 2011r. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w zakresie handlu towarami, tj. sprzętem, odzieżą i obuwiem sportowo-turystycznym, w szczególności na rzecz osób fizycznych (sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej). Sprzedaż ewidencjonuje przy użyciu kasy fiskalnej. Działalność Wnioskodawcy stanowi faktycznie kontynuację działalności, o takim samym przedmiocie, prowadzonej uprzednio (do dnia 13 marca 2011r.) przez jego zmarłą matę. Podatnik prowadzi działalność na bazie przedsiębiorstwa swej zmarłej matki (w tym samym lokalu, współpracując z tymi samymi kontrahentami). Podatnik, jako spadkobierca zmarłej, a jednocześnie, jako przedsiębiorca faktycznie kontynuujący działalność zmarłej, będzie wykonywał obowiązki z tytułu zgłoszonych po dniu 13 marca 2011r. reklamacji towarów (tzw. niezgodności towaru z umową w przypadku tzw. sprzedaży konsumenckiej) sprzedanych przed tą datą w ramach działalności gospodarczej zmarłej. Obowiązki te, w przypadku uznania reklamacji, będą dotyczyć w szczególności zwrotu ceny towaru na rzecz zgłaszającego reklamację nabywcy towaru, za jednoczesnym zwrotem paragonu z kasy fiskalnej. Jednocześnie, w takim przypadku producent reklamowanego towaru powinien wystawić fakturę korygującą z tytułu zwrotu wadliwego towaru.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, m.in., iż:

• Wnioskodawca nabył udział w spadku w wysokości 1/3 na zasadzie dziedziczenia ustawowego; pozostałe udziały w spadku (po 1/3) nabyło dwoje pozostałych spadkobierców; Wnioskodawca za zgodą i w imieniu własnym oraz pozostałych spadkobierców wykonuje bieżące czynności związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa stanowiącego składnik majątku spadkowego; jednocześnie Wnioskodawca i pozostali spadkobiercy podjęli działania celem dokonania częściowego działu spadku, w wyniku którego przedmiotowe przedsiębiorstwo zostanie przyznane na własność wyłącznie Wnioskodawcy,
• przedsiębiorstwo, które jest przedmiotem spadku, spełnia warunki zawarte w art. 55¹ Kodeksu cywilnego,
• Wnioskodawca w ramach swej działalności gospodarczej prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów,
• Wnioskodawca ewidencjonuje koszty uzyskania przychodu metodą zgodną z art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010r. Nr 51 poz. 307 ze zm.).
  
  

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Wnioskodawcy przysługuje uprawnienie do pomniejszenia przychodu w związku z uznaniem reklamacji poprzez zwrot ceny za zwrócony towar...

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 97 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, a nadto, jeżeli na podstawie tych przepisów spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności. Jednocześnie regulacja ta uwzględnia zasady dziedziczenia wynikające z prawa cywilnego, w tym zasadę, że spadkobierców obciążają również długi spadkowe. Reklamacja towaru zakupionego w przedsiębiorstwie spadkodawcy, zgłoszona po dacie zakończenia tej działalności na skutek jego śmierci, wobec spadkobiercy prowadzącego na swój rachunek działalność (faktycznie będącą kontynuacją działalności spadkodawcy), skutkuje powstaniem po stronie spadkobiercy zobowiązania do wykonania obowiązków z tytułu uzasadnionej reklamacji, w tym do zwrotu ceny za zwrotem wadliwego towaru. W konsekwencji Wnioskodawca ? spadkobierca będzie uprawniony do pomniejszenia swego przychodu o wartość zwróconego towaru w dacie zwrotu (zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 922 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu ? Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależne od tego, czy są one spadkobiercami.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tego Kodeksu, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w odrębnych przepisach sporządza akt poświadczenia dziedziczenia (art. 1025 § 1 ww. Kodeksu).

Przy czym do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Natomiast, od chwili działu spadku ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów.

W świetle cytowanych powyższej przepisów, spadek zostaje nabyty z dniem śmierci spadkodawcy. Nabycie spadku następuje automatycznie, z mocy ustawy. Od chwili otwarcia spadku spadkobierca może samodzielnie objąć spadek we władanie. Orzeczenie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę i ma jedynie znaczenie deklaratoryjne.

Natomiast wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot współwłasności. Dział spadku nie zmienia jednak faktu, że spadkobierca nabył spadek z mocy ustawy ? w części przypadającej mu z tytułu ustawowego udziału w spadku ? w dniu śmierci spadkodawcy. Zatem z dniem śmierci matki Wnioskodawca stał się współwłaścicielem (we współwłasności łącznej) przedsiębiorstwa dziedziczonego po matce. W konsekwencji do dnia dokonania działu spadku, o którym mowa we wniosku, w wyniku którego Wnioskodawca nabędzie całe przedsiębiorstwo, prowadzone uprzednio przez jego matkę, wszystkie zdarzenia gospodarcze związane z tym przedsiębiorstwem, rodzą określone skutki podatkowe dla wszystkich spadkobierców.

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. W myśl natomiast art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika zatem, że:

• wszelkie, zarówno prawa i obowiązki majątkowe spadkodawcy, spadkobiercy podatnika przejmują zawsze i bezwarunkowo,
• prawa o charakterze niemajątkowym przechodzą na spadkobierców, pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek (przy czym dotyczy to tylko uprawnień związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą).
  
  

Prawa majątkowe to te prawa, które są bezpośrednio uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego, ponadto mają swój materialny i wymierny kształt. Do praw majątkowych należą m.in. prawo do zwrotu podatku, odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, odroczenia zapłaty podatku, prawo do nadpłaty oraz prawo do umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłat prolongacyjnych, a także prawo do rozliczenia straty w następnych okresach rozliczeniowych. Natomiast prawa niemajątkowe obejmują m.in. prawo do złożenia korekty deklaracji, czy zeznania, prawo do złożenia odwołania, czy też skargi od decyzji.

Niewątpliwie prawa wynikające ze zobowiązań zmarłej matki wobec jej klientów stanowią prawo majątkowe związane z prowadzoną pozarolniczą działalnością spadkobiercy, o której mowa w art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.).

Zauważyć należy, iż w myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, pozarolniczej działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Oznacza to, iż co do zasady, wartość zwróconych towarów pomniejsza wysokość przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zauważyć jednakże należy, iż na gruncie przedmiotowej sprawy, poniesione przez Wnioskodawcę wydatki z tytułu zwrotu towaru, sprzedanego w ramach prowadzonej uprzednio przez jego zmarłą matkę pozarolniczej działalności gospodarczej, nie mogą pomniejszać przychodu Wnioskodawcy. Wydatki te zostaną bowiem poniesione w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę, jako odrębnego podmiotu gospodarczego, pozarolniczej działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie uzyskał przy tym przychodu ze zbycia wskazanych we wniosku towarów. Przychód ten uzyskała bowiem uprzednio jego matka. Wartość zwróconych towarów nie może w konsekwencji pomniejszać (nie uzyskanego) przychodu Wnioskodawcy.

Z tej też przyczyny stanowisko Wnioskodawcy, iż może On pomniejszyć przychód z prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej o wydatki z tytułu zwrotu towaru, sprzedanego w ramach prowadzonej uprzednio przez jego zmarłą matkę pozarolniczej działalności gospodarczej, należało uznać za nieprawidłowe.

Nie oznacza to jednak, iż zwrot towaru przez nabywcę i wypłata środków finansowych, w związku z uznaniem złożonej przez niego reklamacji i przyjęciem reklamowanego towaru, nawet w sytuacji, gdy reklamacja związana jest z prowadzoną uprzednio przez zmarłą matkę pozarolniczą działalnością gospodarczą, nie może podlegać rozliczeniu w ramach działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę.

Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Wydatki związane z uznaniem reklamacji towarów handlowych i przyjęciem reklamowanego towaru nie zostały ujęte w katalogu zawartym w art. 23 ww. ustawy, tj. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Nie stanowi to jednak wystarczającej przesłanki do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów. Dla uzyskania takiego statusu, konieczne jest również zaistnienie związku przyczynowego między poniesionym wydatkiem, a celem jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, iż na gruncie przedmiotowej sprawy Wnioskodawca w związku z uznaniem reklamacji towaru handlowego, sprzedanego uprzednio przez jego zmarłą matkę i jego przyjęciem od kupującego, będzie mógł wydatki z tytułu tego zwrotu zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Nadmienić należy, iż w zakresie pytań oznaczonych we wniosku Nr 2 - 4 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.