Czy zgodnie z art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej członków Zarządu i innych osób z kierownictwa.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka) finansuje ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółki (dalej: OC) tj. członkom zarządu oraz innym osobom z kierownictwa tj. prokurentom i pełnomocnikowi zarządu. Prokurenci i pełnomocnik zarządu są zatrudnieni w Spółce na podstawie umowy o pracę, natomiast członków zarządu nie łączy ze Spółką ani stosunek pracy ani stosunek zlecenia.

Umowa zawarta przez Spółkę z firmą ubezpieczeniową w ww. zakresie jest umową, zgodnie z którą Spółka jako Ubezpieczający zawiera umowę na cudzy rachunek, na podstawie art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego.

Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna Ubezpieczonego za szkody wyrządzone osobom trzecim, w tym spółce w związku z wykonywaniem powierzonych obowiązków, za które Ubezpieczony ponosi odpowiedzialność cywilną zgodnie z kodeksem spółek handlowych, umową bądź statutem i regulaminem spółki kapitałowej oraz innymi przepisami regulującymi odpowiedzialność członków organów spółki kapitałowej, na zasadach określonych w kodeksie cywilnym.

Polisa ubezpieczeniowa zawiera imienną listę osób objętych ubezpieczeniem oraz funkcje kierownicze wykonywane przez nich w Spółce.

Aneksem do niniejszej umowy ubezpieczenia mogą być dokonywane zmiany w zakresie osób objętych tym ubezpieczeniem. Również zmiany wprowadzone do Umowy aneksem polegające na objęciu kolejnych osób ubezpieczeniem nie wpływają na wysokość ww. składki tj. zarówno zmniejszenie ilości osób objętych ubezpieczeniem nie powoduje zmniejszenia składki, a zwiększenie ilości tych osób wzrostu tej składki.

Wysokość składki jaką opłaca Spotka nie jest uzależniona od ilości osób objętych ubezpieczeniem OC, a zależy jedynie od wyników Finansowych Spółki i wysokości szkody jaka miałaby zostać pokryta z tego ubezpieczenia OC. W związku z powyższym, wysokość składki została oznaczona jedną kwotą wspólną dla wszystkich osób objętych ubezpieczeniem, bez względu na ilość osób, bez wyszczególnienia wysokości składki dla konkretnej osoby.

Zgodnie z konstrukcją przedmiotowej umowy, beneficjentami odszkodowania będą wyłącznie Spółka lub osoba trzecia. Spółka jako ubezpieczający i płatnik składki ma bezpośredni interes majątkowy w posiadaniu takiego ubezpieczenia gdyż jest podmiotem uprawnionym do odszkodowania z tej polisy. Ubezpieczeni będą jedynie w niektórych przypadkach uprawnieni do otrzymania zwrotu kosztów obrony sądowej bądź zwrotu kosztów podjętych środków w celu zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszt składki ubezpieczenia OC dla członków zarządu i innych osób z kierownictwa, będzie stanowił koszt uzyskania przychodu Spółki...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ?kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1'. W razie braku takiej polisy OC, Spółka ponosiłaby wymierną stratę finansową, nie mogąc wyegzekwować straty od osób odpowiedzialnych za szkodę. Ponadto, dzięki polisie OC Spółka zabezpiecza się przed utratą płynności finansowej na wypadek konieczności wypłacenia odszkodowań osobom trzecim ( zgodnie żart. 416 kodeksu cywilnego) lub na wypadek niemożności pokrycia własnej straty, za które odpowiedzialne są jej władze, bez względu na to kto wyrządził szkodę. Posiadanie polisy OC uwiarygodnia Spółkę w oczach inwestorów i kontrahentów, co wpływa na jej przychody. Zatem, ubezpieczenie chroni przede wszystkim interes finansowy Spółki, która opłaca składkę, co oznacza, że składka na ubezpieczenie OC członków władz Spółki stanowi dla niej koszt uzyskania przychodów.

Zdaniem Spółki ponoszenie kosztu składki związanej z ubezpieczeniem OC członków zarządu oraz innych osób z kierownictwa: ma na celu zabezpieczenie źródła przychodów, jest związane z przychodem oraz nie zostało uwzględnione w art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Celem zawarcia umowy ubezpieczenia OC było przede wszystkim zabezpieczenie interesu majątkowego Spółki na wypadek, gdyby nieprawidłowe działania jej organów miały spowodować powstanie uszczerbku w jej majątku, gdyby doszło do sytuacji zaistnienia odpowiedzialności Spółki.

Zdaniem Spółki, nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W świetle tego przepisu za koszt uzyskania przychodu nie uznaje się składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151) jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

1. wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
2. możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
3. wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.
   
   

Ubezpieczenia OC mieszczą się w innych grupach ryzyka. Stanowisko to potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 22 kwietnia 2009 r. (sygn. akt 1 SA/Kr 1563/08).

Bez względu na fakt, że ubezpieczenie OC członków organów Spółki nie mieści się w ww. przepisie, należy zauważyć, że przepis ten odnosi się do ubezpieczeń zawartych wyłącznie na rzecz pracowników. W przedmiotowej umowie, katalog ubezpieczonych to zarówno osoby z kierownictwa Spółki będące jej pracownikami, jak również członkowie zarządu, których nie łączy żaden stosunek pracy ze Spółką. W związku z tym, nieuzasadnionym byłoby twierdzenie, że składka odnosi się do ubezpieczenia na rzecz pracowników.

Reasumując, zdaniem Spółki, w przedmiotowym stanie faktycznym, ww. przepis nie znajdzie zastosowania, a w związku z tym do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć składki opłacane przez spółkę na ubezpieczenie OC na rzecz osób z kierownictwa objętych tym ubezpieczeniem.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów i które nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1. Z powyższego wynika, że określony wydatek, nie wymieniony w katalogu wydatków nie stanowiących kosztów podatkowych, może stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie przychodu lub zachowanie źródła przychodu.

Wydatki, które Spółka zamierza ponieść na opłacenie składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej członków Zarządu i innych osób z kierownictwa (prokurentom i pełnomocnikowi Zarządu) nie mają na celu osiągnięcia przychodów przez Spółkę; mają na celu chronić od odpowiedzialności osoby pełniące funkcję w organach Spółki. A to przecież osoba fizyczna, przyjmując funkcję członka Zarządu bądź prokurenta czy pełnomocnika Zarządu za określone wynagrodzenie, winna przejąć odpowiedzialność za pełnienie tej funkcji.

Jednocześnie, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 59 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151) jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

1. wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
2. możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
3. wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.
   
   

Biorąc powyższe pod uwagę, kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:

1. na życie (grupa 1 dział I),
2. na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3 dział I),
3. wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń grupy 1-4 działu I (grupa 5 dział I),
4. wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1 dział II),
5. ubezpieczenie choroby (grupa 2 dział II).
   
   

Nie będą natomiast kosztem uzyskania przychodów składki płacone z tytułu umów ubezpieczenia innych niż wymienione powyżej. Ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej mieszczą się w innych grupach ryzyka, to jest w dziale II grupa 10 - 13, a zatem nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów pracodawcy opłacającego składki na rzecz osób objętych tym ubezpieczeniem.

Dodatkowo stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy nie mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.

Reasumując, w świetle powyższego, wydatki poniesione przez Spółkę w związku z opłacaniem składek z tytułu ubezpieczenia członków Zarządu i kierownictwa Spółki od odpowiedzialności cywilnej nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów, bez względu na to, czy osoby te są jej pracownikami czy też nie.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano zatem za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego we wniosku wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego stwierdzić należy, że został on wydany w podobnej sprawie, a Sąd podzielił w nim stanowisko organu podatkowego: ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów pracodawcy opłacającego składki na rzecz osób objętych tym ubezpieczeniem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.